Büyük kayıplara neden olan 17 Ağustos Marmara Depremi’nin 22’nci yıl dönümünde açıklamalar yapan Afet Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Müdürü ve inşaat mühendisi Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, “1999 sarsıntısından sonra, 30 yıl içinde büyük bir sarsıntı bekliyoruz deniyordu, üzerinden 22 yıl geçti. Yani İstanbul zelzelesinde son çeyreğe girdik. 8 yıl içinde büyük bir zelzele olma mümkünlüğü yüzde 64’tür. Ancak hala yapılarımız sağlam değil. İstanbul’un yapı stoku S.O.S. veriyor, çürük” dedi.
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin üzerinden 22 yıl geçti. İzmit Gölcük merkezli 7,4 büyüklüğünde gerçekleşen zelzelede, 17 binden fazla kişi hayatını kaybetti, on binlerce kişi yaralandı. Büyük kayıplara neden olan felaketten 200 binin üzerinde mesken ve işyeri etkilendi.
İstanbul Aydın Üniversitesi Afet Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Müdürü ve inşaat mühendisi Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 22’nci yıl dönümünde, sarsıntı riskine ait alınması gereken tedbirleri sıralayarak, kentsel dönüşümün değerine dikkat çekti.
“Yapı stoku hala S.O.S. veriyor”
İstanbul zelzelesinde son çeyreğe girildiğini vurgulayan Prof. Dr. Altan, “Çünkü 1999 zelzelesinden sonra İstanbul’da 30 yıl içinde büyük sarsıntı olma mümkünlüğü yüzde 64’tür. Gölcük zelzelesinin üzerinden 22 yıl geçti, 8 yıl kalmış. Sarsıntı olmadan evvel alacağımız en değerli tedbir yapı güvenliğidir. İstanbul’un yapı stoku hala S.O.S. veriyor, çürük. Zira 2000 yılından evvel yapılan binalar çok fazla ve o yapılarda beşerler yaşıyor” diye konuştu.
“700 bin binanın dönüştürülmesi gerekiyor”
İstanbul’da 700 bin binanın kentsel dönüşüme girmesi gerektiğini aktaran Prof. Dr. Altan, “Şu anda 75 bin binanın kentsel dönüşümle yenilendiğini görüyoruz. Kentsel dönüşümde yerimizde sayıyoruz, ivme kazandırmak lazım. Devletimiz süreci biraz hızlandırmalı, vatandaş ise binalarını yenilemeye gitmelidir. Büyük sarsıntının üzerinden 22 yıl geçti, yapılarımız sağlam değil. Zelzeleye karşı güçlü bina sayımız az” tabirlerini kullandı.
“Bize gelen bina örneklerinden neredeyse yüzde 95’i çürük çıkıyor”
Yapıların bir an önce ya güçlendirilmesi ya da yıkıp tekrar yapması ikazında bulunan Prof. Dr. Altan, “Üniversitemizin inşaat laboratuvarında sarsıntı performans tahlilleri yapıyoruz. Bize Küçükçekmece, Bağcılar, Esenler üzere ilçelerden gelen bina örneklerinden neredeyse yüzde 95’i çürük çıkıyor. Bu binalar 2000 yılı öncesinde yapılmış ve genelde 5 ilâ 9 katlı. Bireyler, bilhassa 2000 yılı öncesinde yapılan binaları son çıkan sarsıntı yönetmeliğine uygun mu diye denetim ettirmelidir. Yoksa sarsıntısı konutta karşılayamayız” dedi.
En riskli ilçeler hangileri?
Prof. Dr. Mehmet Fatih Altan, “Büyükçekmece’den başlayarak bilhassa Avcılar, Küçükçekmece zelzeleden en çok etkilenecek ilçelerdir. Sonra Kadıköy, Üsküdar, Kartal ve Pendik’e kadar giden güzergahta eski yapı stoku var. Fayın Adalar ve Silivri tarafında kilitlendiğini biliyoruz. Bilhassa bu ilçelerde yaşayanlar yapılarını denetim ettirsin. 2000 yılı öncesinde yapılan binaları artık silmek gerekir” diye konuştu.
“7-7,5 büyüklüğünde bekliyoruz”
1 milyona yakın binanın etkileneceğini söyleyen Prof. Dr. Altan, “İstanbul zelzelesinde merkez üssünün Adalar ya da Silivri olacağını kestirim ediyoruz. Adalar’da meydana gelirse 7, Silivri’de ise 7-7,5 büyüklüğünde bekliyoruz. Bu zelzeleden yalnızca İstanbul değil bütün Marmara Bölgesi etkilenecek. Yani 30 milyonluk bir nüfustan bahsediyoruz. 70 bin civarında binanın ağır hasar alacağını, toplamda 1 milyona yakın binanın zelzeleden etkileneceğini düşünüyoruz” sözlerini kullandı.