Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Ege ve Akdeniz kıyıları için tehlike oluşturan fay sınırı Helen Yayı’nda 100 yahut 140 yıl ortayla 7 büyüklüğünü aşan sarsıntı meydana geldiğini belirterek, yakın bir gelecekte yayın harekete geçeceğine dair ikazda bulundu. Prof. Dr. Sözbilir, “Bu fay çizgisinin sarsıntı üretmesi durumunda bilhassa İzmir, Aydın, Muğla, Antalya bölgeleri büyük ziyan görebilir. Kayadaki tesirin yanı sıra bu bölgelerde tsunami oluşabilir” dedi.
Yunanistan’ın güneybatısındaki İyon Denizi’nden başlayıp, Girit Adası’nın güneyinden geçerek Fethiye Burdur fayına bağlanıp Anadolu karasına ilerleyen Helen Yayı, Ege ve Akdeniz kıyıları için büyük tehlike oluşturuyor. Geniş ölçekli bir fay çizgisi olan Helen Yayı’nın faal olduğunu belirten DEÜ Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bu bölgedeki çalışmalara nazaran 100 yahut 140 yıl ortasında büyük çaplı sarsıntılar oluyor. Son yaşanan büyük sarsıntı de bu sayılara karşılık geliyor. Münasebetiyle yakın bir gelecekte büyük bir zelzele bekleniyor. Bu fayın sarsıntı üretmesi durumunda bilhassa bizim batı kıyılarımız olan İzmir, Aydın, Muğla, Antalya bölgeleri ziyan görebilir. Kayadaki tesirin yanı sıra bu bölgelerde tsunami oluşabilir” tabirlerini kullandı.
“Geçmiş periyotta çok sayıda can ve mal kaybı yaşandı”
Helen Yayı’nın geniş ölçekli olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Sözbilir, “Helen Yayı, çok geniş ölçekli bir faydır ve bu fay zonu üzerinde çok sayıda zelzele olur. Tarihe baktığımızda büyüklükleri 8’e varan sarsıntıların olduğunu görüyoruz. Bu sarsıntılar sonucunda birçok kere tsunami yaşanmış. Bilhassa Antalya’nın bulunduğu bölgede geçmiş periyotlarda bu fay sınırı nedeniyle kıymetli ölçüde can ve mal kaybı meydana gelmiş. İlerleyen devirlerde bu fay çizgisi üzerinde değişik ölçeklerde sarsıntıların olması kelam konusu” diye konuştu.
“iç fayları tetikleyebilir”
Yalnızca Helen Yayı değil, Kıbrıs Yayı üzerinde de meydana gelen belirli zelzeleler olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Sözbilir, bu yayın ise Doğu Anadolu fayı ile irtibatlı olduğunu lisana getirdi. Birebir vakitte bu yayların Anadolu karası içerisindeki öbür fayları tetikleyebileceğini belirten Prof. Dr. Sözbilir, “Bir de bunların iç kısmında kalan Anadolu levhası içindeki faylar var. Bu fayların da zelzele üretmeleri kelam konusu olabiliyor. Türkiye olarak bir sarsıntı ülkesiyiz. Bu nedenle sarsıntı çalışmalarına yük verilmesi gerekiyor” dedi.
“17 canlı yarar 7 büyüklüğünde sarsıntı oluşabilir”
Geçen yıl 30 Ekim’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki İzmir zelzelesinin artçılarından kelam eden Prof. Dr. Sözbilir, “İzmir zelzelesinin üzerinden 1 yıl geçmesine karşın artçılar devam ediyor, daha da devam edecek. Bu bölgede bu faya çok yakın özelliklerde olabilecek 17 civarında canlı fay var. Bunların tetiklendiği düşünülürse bu faylarda da aşikâr zelzeleler beklenebilir. Bu fayların üreteceği zelzeleler 7 büyüklüğüne varabilir. Kıymetli ölçüde can ve mal kaybı yaşanabilir. Bu nedenle kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandırarak tedbir almak gerekiyor” sözlerini kullandı.
