Demokrasi, özgürlük ve insan hakları konularında araştırmalar yapan sivil toplum örgütü Freedom House 2020 yılı raporunda, Türkiye bu yıl da “özgür olmayan ülkeler” kategorisinde yer aldı.
100 puan üzerinden 32 puan alan Türkiye, 195 ülkenin yer aldığı “özgürlük” sıralamasında 146’ncı sırada.
Finlandiya, Norveç ve İsveç 100 puanla ilk sırada yer alırken, yıllardır iç savaşta olan Suriye 1 puan ile son sırada yer alıyor.
Türkmenistan, Eritre ve Güney Sudan ülkeleri ise 2 puan ile son sıralarda.
Türkiye, Mali’den sonra özgürlüklerin en çok gerilediği ülke
Euronews Türkçe‘nin aktardığı rapora göre son 10 yıl içinde toplam 31 puan kaybeden Türkiye, Afrika ülkesi Mali‘den sonra dünyada özgürlüklerin en çok gerilediği ülke konumunda.
Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde, “muhalif siyasetçilere, sivil toplumun örgüt üyelerine, bağımsız gazetecilere ve Ankara dış politikasını eleştirenlere yönelik kovuşturma ve taciz kampanyalarının 2020 boyunca da devam ettiğinin” altı çizildi.
Freedom House raporunda, Türkiye’nin AİHM’in Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala‘nın serbest bırakılmasına ilişkin kararlarını uygulamayı reddetmesi; Ankara’nın onlarca HDP’li belediyeye kayyum atamasını, haber kaynaklarının sürekli olarak kapatılması, gazetecilerin tutuklanması ve akademik özgürlüklerin zayıflamasını demokrasiye zarar veren ve özgürlükleri kısıtlayan önemli faktörler olarak değerlendirdi.
‘Basın ve ifade özgürlüğü baskı altında’
Türkiye’de ana akım medyanın başta televizyon kanalları olmak üzere, hükümetin duruşunu yansıtan yayınlar yaptığını ve haberlerde sık sık benzer manşetlerin atıldığı kaydedildi.
Bazı bağımsız gazete ve internet siteleri faaliyetlerine devam etse de bunların büyük bir siyasi baskı altında oldukları ifade edildi.
Ayrıca, insanların sosyal medyada sıkı bir takip altında oldukları belirtildi.
Örneğin geçen yıl yüzlerce sosyal medya kullanıcısının Kovid-19 salgınıyla ilgili “provokatif” olarak değerlendirilen paylaşımlar sebebiyle gözaltına alındıkları ve bazılarının da ekonomi, terörizm ya da askeri operasyonlar gibi konularda düşüncelerini dile getirdikleri için gözaltına alındıkları ya da yargılandıkları kaydedildi.
Türkiye’nin genel özgürlük skoru:
-
Genel skor: 32 (0 en düşük 100 en yüksek)
-
Politik Haklar: 16/40
-
Sivil Haklar: 16/60
Raporda otoriter devletlerin askeri güç kullanması dünya genelinde demokratik normlarda çürüme yaşandığının bir diğer sonucu olarak değerlendirildi.
Türkiye’de internet özgürlüğü düşüşte
Freedom House, ülkelerin vatandaşlarına sağladığı internet özgürlüğü de detaylı bir şekilde ele aldı. Raporun Türkiye bölümünde, “Bu yıl hükümetin, sosyal medya platformlarını geçici olarak engelleyerek birçok kullanıcının temel hizmetlere ve araçlara erişimden yoksun bırakmasıyla birlikte internet özgürlüğü Türkiye’de düşüşe geçti” ifadeleri kullanıldı.
Raporda, “hükümetin, sosyal medya şirketlerinin içerik kaldırma talepleri gibi tedbirlere yanıt verebilmeleri için ülke içinde temsilci bulundurmalarını zorunlu hale getirerek bu şirketlere sıkı kısıtlamalar koyan baskıcı bir yasayı onayladığını” ileri sürüldü.
Türkiye İnternet özgürlüğü skoru
Genel skor: 35 (en yüksek puan 100)
Erişimin Önündeki Engeller: 13/ 25
İçerik Sınırlamaları: 11/ 25
Kullanıcı Haklarının İhlalleri: 11/ 40
