Sabah gazetesi muharriri Burhanettin Duran, Türk askerinin Afganistan’dan tahliyesine ait olarak, “Türk askerinin çekilmesi Ankara’nın diplomatik inisiyatifini daha rahat sürdürmesine imkân tanıyor. Taliban’ın uygulamalarına meşruiyet vermeden diyalog yolunu açık tutuyor” fikrini lisana getirdi.
Duran yazısında, “Ankara’nın Afganistan angajmanı yeni bir düzleme taşınır. Öncelikle Türkiye, havalimanının işletilmesini üstlenmekte hâlâ istekli. Buna Taliban’ın da sıcak baktığı konuşuluyor. Tekrar Ankara, geçiş hükümeti kurulmasına yapan bir tesirde bulunmak için devrede. Pakistan ve Katar’ın yanı sıra Taliban ve öbür Afgan aktörlerle görüşerek Türkiye’nin olumlu imajının getirdiği her türlü diplomatik katkıyı sunmaya çalışıyor. Hükümet kurulma sürecinin başında Taliban’ın sert idare anlayışı ne kadar yumuşatılabilir ve farklı kümeleri kapsaması sağlanabilirse Afganistan’da istikrar için olumlu olur.” görüşünü savundu.
Duran şunları kaydetti:
“Yine Afgan göçü Türkiye’nin hem Taliban, İran ve Pakistan ile hem de AB başkanları ile ağır müzakere içinde olmasını gerektiriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dünyaya ve Avrupa’ya verdiği “ilave sığınmacı yükü alamayız” açıklaması samimi bir bildiri. Gerçi Avrupa medyası şimdiden Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriyelilerden sonra Afgan sığınmacıları AB’ye şantaj için kullandığı/kullanacağı yorumlarıyla doldu bile. 5 milyon mülteci yüküyle Türkiye’nin yürüttüğü insani politikayı görmeyip bunu kendilerine “şantaj” olarak gören Avrupa siyasi-medyatik aklının sefaleti ve küçüklüğü can sıkıcı seviyede. Bu cins hezeyanları göz arkası ederek Ankara yasadışı göç konusunda işbirliği arayışında olmaya devam etmeli. Böylelikle Türkiye’nin Afganistan angajmanı Afgan halkının düzgünlüğü için kapsayıcı geçiş hükümetinin kurulması, göçün önlenmesi ve ülkenin yine imarına katkı parametrelerinde faal olarak devam etmeli.
Ankara, Taliban’ın ne yapacağı konusundaki ihtiyatlı optimistliğini korusa da olumsuz senaryolara da hazır. Çünkü bayanların fakat başörtülü çalışabileceği ve müziğin yasaklanması üzere birinci kararlar Taliban’ın idare anlayışındaki yumuşamanın sonlarını gösteriyor. Dahası, Taliban’ın ABD ve Avrupa’dan gelecek yansıları umursamadan dışlayıcı bir idareye yönelmesi hâlâ kuvvetli bir ihtimal. Taliban, Çin ve Rusya’nın pragmatik yaklaşacağını ve Batı ülkelerinin de yardımı kesme haricinde etkisiz kalacağını biliyor. Eski Cumhuriyet devrinde ABD ve müttefikleriyle çalışan Afganlara yapılacak muamele, Taliban idaresinin gerçek rengini ortaya koyacak.
İntikam uygulamalarının yoksulluk ve baskı ile birleşmesi Afganistan’da yeni bir iç savaşın önünü açabilir. Geniş tabanlı bir geçiş hükümeti ise savaştan bıkmış Afgan toplumunun gereksinimi olan şey. Ezcümle Türk askerinin çekilmesi Ankara’nın diplomatik inisiyatifini daha rahat sürdürmesine imkân tanıyor. Böylelikle Ankara, Taliban’ın uygulamalarına meşruiyet vermeden diyalog yolunu açık tutuyor. Türkiye’nin “ihtiyatlı iyimserlik” siyaseti dinamik bir süreç. Ve büyük ölçüde Taliban’ın tercihlerine nazaran şekillenecek.”
