Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Şu an 100 bini aşkın kişi evde izole olması gerekirken şehirler arası seyahate çıkıyor” açıklamasında bulundu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sabah gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu’na konuştu. Müderrisoğlu’nun Bakan Koca ile yaptığı röportajdan bir bölüm şöyle:
“Vatandaşlar ‘bu iş bitti’ diye düşünmeye başladı”
Kovid-19 pozitif vaka sayısı neden hız kesmiyor?
Şu anki tabloda düğünlerin, taziyelerin, asker uğurlamalarının etkisi görülüyor.
Ayrıca Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu’da, pandeminin ilk dönemini yaşamayan illerde durum şimdi ciddi olarak hissediliyor. Maskenin, virüsle mücadele etkili olduğunu biliyoruz. Ancak cezalarla ilgili “nasılsa tahsil edilmeyecek” rahatlığı içinde caydırıcılık kayboldu. Vatandaş da “Bu iş bitti”, “Atlatırsak da hafif atlatacağız” gibi düşünmeye başladı. Bu noktada yeni tedbirler alındı.
“İstanbul’da geçen haftaya göre yüzde 32 vaka artışı var”
Önümüzdeki günlerde İstanbul’u ne bekliyor?
İstanbul başlangıçta virüs gerçeğini yaşadı ve tedbirlere uyum alışkanlığı başladı. Kent, yazın boşaldığı için bu dönemde ciddi etki görmedik. Trafik yüzde 18’e kadar indi, şimdi 65’e çıktı.
Eylül sonuna doğru yoğunluğun artacağını öngörüyoruz. Nitekim, İstanbul’da geçen haftaya göre yüzde 32 vaka artışı var.
“Geri dönüşler Ankara’da vakaları artırdı”
Başkent Ankara’da vakalar neden patladı?
Ankara, memur kenti olduğu için yazın şehir dışına ciddi nüfus hareketi oldu. Geriye dönüşlerle birlikte giderek vaka artış tablosu başladı. Düğün vb etkinlikler de ana kaynak haline geldi. Önümüzdeki günlerde esnek mesai ile 16.00-19.00 arasında memurların trafikte olmaması önemli.
“Evde izole olması gereken yüz binden fazla kişi aramızda”
Evde izole olması gereken kaç kişi aramızda?
Şu an 100 bini aşkın kişi evde izole olması gerekirken şehirler arası seyahate çıkıyor. Uçak ve tren yolculuğunda HES kodu zorunlu. Otobüs yolculuğunda da HES kodu takibi yapılacak. Evde izole olması gereken kişi, kurala uymuyorsa onları yurtlara alan, hatta masraflarını da o kişiden tahsil eden illerimiz var. Bunu yaygınlaştırıyoruz. “Evde izole olmuyorsan seni yurda alır ve parasını tahsil ederim uygulaması” başladı.
“Evde izole ettiğimiz kişileri semptom taramasına tabi tutuyoruz”
Temaslı takibinin yanı sıra evde izoleyken belirtisi ağırlaşanlar için ne yapılıyor?
Özel bir çağrı sistemi oluşturuyoruz. Bu sistemde evde izole ettiğimiz kişileri ayrıca semptom taramasına tabi tutuyoruz. Yani evde izole iken kişilerin bizi aramasını beklemeden, ekiplerimiz 1, 3, 7 ve 14. günlerde mutlaka arama yapıyor. Belirti değişikliği varsa bu kişiye ilave tedavi veriliyor veya hastaneye alınıyor.
Okul öncesi ve 1. sınıflarda yüz yüze eğitim kararı nasıl alındı?
Okul öncesinde ve birinci sınıflarda yüz yüze eğitim gerekli olduğundan, 2 gün okul, 5 gün evden takip etme modeli benimsendi. O 5 gün de bir şekilde belirtilerin görülebildiği bir dönem. Okula göndermek bu tercihe bağlı. Burada maksat bir şekilde eğitimi başlatabilmek.
Bu, temkinli bir adım. Gerekirse belli aralıklarla kararımızı gözden geçiririz. Ancak, “Genel olarak eğitime başlıyoruz” dendiği anda bile okulların açılamayacağı riskli iller var.
“DSÖ asli sebebi önemsiyor”
İstatistiklerde şüphe var mı?
Dünya Sağlık Örgütü, “PCR yapıyorsanız, pozitif vakalarınızı bildirin” diyor. Bu imkan yoksa, tomografi veya klinik bulgu ile teşhis konulan vakaların bildirilmesini istiyor. Biz, PCR’ı yaygın yapıyor ve pozitif vakaları bildiriyoruz.
Kişinin primer (temelde yatan) hastalığının ne olduğu önemli. Örneğin, trafik kazası geliyor. İki, üç gün yatıyor. Yatan hastalara Kovid testi de uygulanıyor. Diyelim, test pozitif çıkıyor. Trafik kazasından mı öldü, Kovid’den mi? Başlangıçtaki neden trafik kazası, kovid ikincil neden. DSÖ, asli sebebi önemsiyor.
“Aşıların bizim insanımızdaki etkisini bilmemiz çok önemli”
Aşı üretiminde hangi noktadayız?
Dünyada 8 aşı, faz 3 aşamasına geldi. Bizde 13 aşı çalışması var ve hayvan deneyleri tamamlanmak üzere. Faz 3 için başvuran ABD’li bir firma ile Çin merkezli aşıya izin verdik. Ruslar da dosya sundu. Faz 3, gönüllülerde yaygın çalışmanın yapıldığı bir dönem. Aşıların bizim insanımızdaki etkisini bilmemiz çok önemli. Irktan ırka, bölgeden bölgeye değişebiliyor.
“Üniversitelerin yaratacağı hareketlilik durumu riskli kılıyor”
Üniversiteler ne zaman açılmalı?
Üniversitelerin açılması halinde büyük şehirlere doğru ciddi nüfus hareketi olacak. Öğrenciler genelde yurtta kalıyor. Şu an tek kişilik oda imkanları sınırlı. Hem hareket hem de bir arada yaşam, durumu riskli kılıyor. İlk etapta uygulamanın gerekli olduğu tıp, mimarlık, inşaat gibi alanlardan başlayalım istedik. Yurtlarda daha az öğrenci kalacağı için bu tablo, yönetilebilir olacak. Kontrollü döneme giren illerde ise üniversiteler daha erken açılabilir.
Salgının kontrole alındığı dönemin ölçütü nedir?
Kontrollü dönem, il bazında 100 bin nüfusa düşen vaka sayısı ile orantılı. Türkiye genelinde günlük vakanın önce 500’ün sonra 100’ün altına indiği süreç, kontrollü dönem olarak tanımlanabilir.
