Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, “Rusya Federasyonu ile görüşmelerimizde çok sayıda işbirliği kalemi var. Bunlar Ulusal Muharip Uçak (MMU) ile ilgili birtakım hususları da içeriyor” dedi.
Türkiye’nin yüksek irtifa hava savunma sistemi tedarikine yönelik çalışmalarına ait soru üzerine Demir, S-400’de 2 sistem için masaya oturulduğunu, ikinci sistemin makul alanlarda iş birliğini içerdiğini ve bu istikamette somut gelişmeler de olduğunu söyledi. Patriot konusunda rastgele bir gelişme olmadığını bildiren Demir, SAMP-T için tanımlama çalışmasının bittiğini, salgının da tesiriyle 3 ülkeli bu planın çok süratli ilerlemediğini lisana getirdi. Demir, “Birkaç ayrıntı imzamız var, sonrasında oturup daha evvelki konuştuğumuz çerçevede planlayacağız” diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, Savunma ve Havacılık Sanayiinde Global Stratejiler Konferansı’21 kapsamında basın mensupları ile bir ortaya gelerek gündemdeki mevzulara ait soruları yanıtladı.
MMU için Rusya ile temas
“Rusya Federasyonu ile görüşmelerimizde çok sayıda işbirliği kalemi var. Bunlar Ulusal Muharip Uçak (MMU) ile ilgili kimi hususları da içeriyor” diyen Demir, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Milli jet TF-X, 2023’te hangardan çıkacağı için seçtiğimiz bir motor tipi var, belli sistemler var fakat vakit geçtikçe muhakkak sistemlerin değiştirilerek, geliştirilerek yenilenmesi yahut yerlileştirilmesi üzere bir adım adım süreç olacak. Bu süreçte de muhakkak yerlileştirilecek sistemlerle ilgili Rusya tarafıyla görüşmeler olabilir. Çok fazla ayrıntı yok şu anda.”
BAE ile işbirliği
Demir, Birleşik Arap Emirlikleri ile savunma endüstrisinde yeni iş birliklerinin kelam konusu olup olmayacağı sorusuna karşılık, bu alandaki ihracata bakıldığında kriz devrinde dahi makul işlerin devam ettiğini gösteren sayılar bulunduğunu tabir etti. Demir, “Türkiye’nin geldiği pozisyon ve düzeyin onların ilgisini çektiğini biliyoruz. Münasebetlerin çok sıcak olmadığı devirde bile bir temas vardı, olağana girdiğinde bu temasın daha ileri düzeyde olacağını ve kıymetli ölçüde ihracat imkanları olacağını belirtmek isterim. Daha çok erken aşamalardayız ancak gelişmeler hayli bunları göreceğiz” dedi.
Ukrayna’ya İHA satışı
Ukrayna’ya insansız hava aracı (İHA) satışının bir süreç olduğunu ve en başından konuşulan projenin üretim ve yatırımı da kapsayacak halde partiler halinde devam ettiğini anlatan Demir, gelişmelerin Rusya’nın değerlendirmeleriyle ilişkilendirilmesinin gerçek olmadığını söyledi. Demir, “Daha evvelki mutabakatların gereği olarak orada makul üretimleri de içeren bir kavram var. Onun devamı, yoksa gerginlik var, Türkiye bu gerginlik üzerine İHA/SİHA gönderiyor üzere bir anlayış olmasın” sözlerini kullandı.
“Siper, S-400’den daha düzgün olacak”
Demir, Siper Hava Savunma Sistemi’nin birinci kademede Hisar O+ hava savunma sisteminde daha yeterli olacağını, kesin Siper’in ise çok daha güzel olacağını, adım adım S-400 yahut daha ileri bir sisteme gerçek gidileceğini bildirdi.
“TCG Anadolu gemisinin 2022’de hizmete girmesi için çalışıyoruz”
TCG Anadolu gemisinin 2022’nin erken vakitlerinde hizmete girmesi için çalıştıklarının tabir eden Demir, “Geminin kimi ayrıntı donanımlarının hizmet sırasında yapılması mümkün diye düşündük. Onun için biraz daha erken olabilir mi diye bastırıyoruz. Gemiye İHA/SİHA konuşlanmasıyla ilgili proje de bir yandan devam ediyor. Gemimizi özgün dizaynında olduğu üzere birinci evvel hizmete verip, Bayraktar TB3’ün çalışmalarını olgunlaştırıp hazır olduğunda tekrar bir fırsatta gemiye entegre etmekle ilgili bir planımız var” dedi.
Hürkuş’un Azerbaycan’a ihracatına yönelik soruya İsmail Demir, “Hürkuş Azerbaycan’dan katiyetle ilgi görüyor. Orada da inşallah kıymetli gelişmeleri yakında göreceğiz” karşılığını verdi.
“Bazen krizler fırsat oluşturur”
Dövizdeki artışın savunma endüstrisi projelerine tesirine yönelik soru üzerine Demir, şunları kaydetti:
“Döviz endeksli olanlardan oluşacak maliyetlerle bir arada yerlileşme konusunda firmalarımızın daha büyük iştah göstereceğini ve alt yüklenici arayacağını söylüyoruz. Bu manada olumlu bir katkısını vurgulayabiliriz. Döviz endeksli olan kalemlerde zorunlu olarak artış belirli formda olacak lakin bunun yerliyi tetiklemesi konusundaki yararını da ihmal etmemek lazım. Oluşacak etkiyi göğüsleyecek kapasite ve kabiliyete sahibiz. Finansman modellerinde de aslında çok çeşitli kavramlar gündeme gelebilir. Bazen krizler fırsat oluşturur, bunun da hiç akla gelmeyen fırsatlar oluşturma ihtimali çok büyük. Bunu da arkadaşlarımız çalışıyorlar. Alanda göreceğiz. Buradan çok olumlu sonuçlar bekliyoruz, zira model konusunda epeyce orjinal fikirlere sahip olduğumuzu söyleyebilirim, inşallah onlar da ihracatımızı artırma tarafında tesirler yapacak.”
Altay tankına Kore motoru
Demir, Altay tankının güç kümesi muhtaçlığı için yürütülen çalışmalar ve Güney Kore ile imzalanan niyet beyanına ait sorular üzerine şu değerlendirmelerde bulundu:
“Güç kümesi konusunda alternatif ülke derken Kore’yi kastediyoruz. Bu mevzuda salgının da tesiriyle Kore tarafında hayli bir yavaşlama olmuştu. Bu hususta Dışişleri Bakanımızın ziyareti sırasında bunu tekrar gündeme getirip bir ihraç müsaadesi sıkıntısı imzalandı. Ardından de bir mutabakat zaptı imzası kelam konusu. Kore’deki muhatabımız ile görüşmelerimiz oldu. Onların da alt düzey bürokraside birkaç süreci var. Onlar tamamlandıktan sonra bir imzaya gelecek ve kendileriyle şubat ayında yüz yüze görüşme planımız var. Onların bir ziyareti kelam konusu. Tahminen ondan evvel bizim ziyaretimiz olabilir. Kore makamlarından bu süreksiz devrindeki sakinliğin aşıldığı ve üst seviyede inisiyatif kullanarak problemin tekrar rayına sokulacağıyla ilgili bir geri bildirim aldık. Orada da birden fazla firma işin içinde olduğu için bunu koordine etmenin biraz vakit aldığını söylediler”
Yerli motor çalışmaları hakkında da bilgi veren Demir, “Kendi çalışmalarımızda ise 1000 beygir kümesindeki hem motor hem transmisyon sistemimiz test basamağına başladı. Entegre halde testler sürüyor. İkinci küme 1500 beygir sınıfındaki motorda ki bu Altay tankının motoru oluyor, testler sürüyor. Transmisyon entegre edilmesi evresinde gelindi. Yani bir transmisyon şu an çalışıyor, ikincisi de motor testinin belirli bir basamağında yüklemeleri gördükten sonra onu da entegre edip çalıştırılmasını 1-2 ay sonra görmüş olacağız. Güç kümesi konusunda da yerli motor ve transmisyonlarımız test evresinde çalışıyorlar. Bu test süreçlerinin kısa vakitler olmadığının da bilinmesi gerekiyor” diye konuştu.
Ulusal Muharip Uçak ve Hürjet’in motoru
Ulusal Muharip Uçak çalışmalarının F110 motoru ile başlayacağını ve motor tedarikinde bir düşünce bulunmadığını söz eden Demir, teklife davet dokümanının da Türkiye’de yerli motoru içeren bir çalışma olduğunu söyledi.
Bu dokümanın klasik teklife davet dokümanlarından biraz farklı olacağını vurgulayan Demir, şöyle konuştu:
“Bu Türkiye’nin ulusal jet motoru seyahatinde mümkün oyunculara yayınlandı ve onların bir ortaya gelip bu teklifi tekrar gözden geçirmeleri ve yerli motor üretimi ile ilgili bir yol haritası oluşturup Türkiye’deki mevcut bütün kabiliyetlerin masada olduğu bir yol haritasında daima bir arada el ele yürüme stratejisini oluşturacak. Zira Türkiye’nin bu bahiste çok derin bir geçmişi yok, bu mevzuda deneyimli mühendisimiz, tasarımcımız çok fazla yok. Onun için 3-4 kesime bölmek üzere bir lüksümüz olmadığı için onları birleştirip, bir ortada koordineli formda çalıştırmamız gerekiyor. İmalat konusunda değerli kabiliyetlerimiz var. TEI çok değerli imalat kabiliyetleri sergiledi. Daha da ileri materyal araştırmaları ve imalat teknikleri çalışılıyor ancak bahsettiğimiz teklife davet, ulusal motor geliştirme sürecimizin yeni bir adımı. Hürjet motoruyla ilgi de meşakkat yok. Baştan yola çıkarken dert olamayacağıyla ilgili tabiri caizse garanti alınarak yola çıkıldı. O açıdan bir alternatif plan yapmadık. Bir kasvet beklemiyoruz”
“Pakistan’a Atak helikopteri ihracatı müsaadeye bağlı”
Atak helikopterinin burun topunun yerlileştirme çalışmalarının olgunlaştığını bildiren Demir, Pakistan’a yapılacak helikopter ihracatının ise motor konusundaki ihracat müsaadesine bağlı olduğunu söyledi.
İsmail Demir, Hisar O+ sisteminin teslimatına yönelik soruya karşılık, “Hisar O+’nın teslim süreci devam ediyor. Sistem imalatçı açısından hazır. Kullanıcıyla makul denetimler, adaptasyon eğitimleri vesaire var. Bu yıl sonu istesek olur lakin herkesin içine sinecek biçimde biraz daha yıl sonunu geçebilir” dedi.
Demir, Atmaca füzesinin teslimatına başlandığını, deniz platformlarındaki mühimmat ve silah sistemlerine yönelik çalışmaların da devam ettiğini bildirdi.
Çip krizi
Çip krizinin dala tesirinin hudutlu olduğunu anlatan Demir, yerli çip üretimi ile ilgili birtakım adımlar atıldığını, bunlar olgunlaştıkça kamuoyuyla paylaşacaklarını söz etti.