Biz terör, şiddet, kadın cinayetleri, kan, gözyaşı, ayrımcılık, ötekileştirme ve hukuksuzluklarla boğuşurken, dünyada bambaşka yönetim ve yaşam biçimleri de varlığını sürdürüyor.
Bunlardan biri de İspanya’nın Endülüs Bölgesi’nde Sevilla şehrine bağlı Marinaleda beldesi. 3000’den az nüfusa sahip bu küçük yerleşim birimini farklı kılan ise yönetim şekli.
30 yılı aşkın süredir sosyalist ideallere göre yönetilen belde, bizatihi belediye başkanı tarafından “barış için bir ütopya” olarak adlandırılıyor…
1. Marinaleda, İspanya’nın güneybatısında yer alan Endülüs Özerk Bölgesi’nin, Sevilla iline bağlı bulunan küçük bir belde. 25 km2’lik alana kurulan bu beldede, 2014 yılındaki nüfus sayımına göre sadece 2,748 kişi yaşıyor.
www.alux.com
2. Marinaleda’nın tarihi 5000 yıl önceye, geç Neolitik ve Kalkolitik dönemlere kadar uzanıyor.
andragheorghe.files.wordpress.com
Şimdi belediye kapsamında olan topraklarda, insan yerleşiminin ilk belirtileri yaklaşık 5000 yıl önceye gidiyor.
Bölgede taş aletler ve tohumlar ve yerleşim yerlerinin izleri bulunmuş.
3. Ancak bu beldeyi diğerlerinden farklı, gerçekten farklı kılan bir özelliği var: Yönetim şekli!
4. Marinaleda, 30 yılı aşkın süredir Birleşik Sol Parti’li sosyalist belediye başkanı Juan Manuel Sánchez Gordillo tarafından yönetiliyor.
5. Marinaleda’nın bugünkü noktaya taşınan öyküsü faşist diktatör Franco’nun 1975 yılında devrilmesine kadar uzanıyor.
Franco rejiminin 1975 yılında devrilmesinden sonra kurulan Tarım İşçileri Birliği sosyalist belediyenin ilk nüvesini oluşturur.
Demokrasiye geçişin ardından yapılan ilk yerel seçimlerde, 11 sandalyeli belediye meclisinin 9’unu İşçilerin Birliği Kolektifi kazanır.
6. Ardından açlık grevleri, eylemler, işgaller vs. yoluyla, yıllarca sürdürülen mücadeleler sayesinde El Humoso adlı 1200 hektarlık çiftlik 1991 yılında kamulaştırılır.
Mücadele “toprak, onu işleyenindir”, sloganı ile yürütülür.
7. Kamulaştırılan ve işçi kooperatifine devredilen tarla ve çiftlikleri işçiler yönetiyor.
2,650 işçinin çalıştığı kooperatif, tarımsal üretiminin her türlü operasyonundan sorumlu.
8. Akdeniz iklimine uyacak biçimde zeytin ve turunçgiller ile birlikte, buğday, bakla, brokoli, biber gibi ürünler de yetiştiriliyor.
9. “Amacımız kâr değil, iş yaratmak.”
Köydeki tarlalarda çalışan herkes günde 6 saat karşılığında 47 Euro (yaklaşık 158 TL) kazanıyor.
Elde edilen gelirlerin kalanıyla beldenin ihtiyaçları karşılanıyor. Spor tesisleri, yeşil alanlar ve “Kendin İnşâ Et” isimli ucuz konut projesinin yapımında kullanılıyor.
10. 1970’lerin sonlarında beldedeki işsizlik oranı %60 dolayındadır ve Marinaleda ciddi düzeyde bir yoksulluk vardır. Bugün ise tek bir işsiz dahi yok!
2008 yılında İspanya’yı da çok büyük ölçüde etkileyen küresel ekonomik kriz beldeyi hiç mi hiç etkilemez.
Günümüzde ise Marinaleda işsiz kimse yok ve krizden sonra birçokları tarafından örnek bir model olarak gösterildi.
11. “Kendin İnşâ Et” programı ile aylık sadece 15.52 Euro’ya (Yaklaşık 52 TL) ev sahibi olmak mümkün. Tek şart evinizin inşaatında çalışmanız!
Belde sakinleri, evler için kira öder gibi aylık 15.52 Euro (yaklaşık 52 TL) ücret ödeyerek ev sahibi oluyorlar.
Evin yapımı için gerekli her türlü malzeme ve araç – gereç ise işçi kooperatifinin kasasından karşılanıyor.
Tek şart ev sahibi olacak kişinin evin inşaatında çalışması. Beldedeki birçok ev bu usulle inşâ edilmiş.
Evler fiyatına göre ise hayli konforlu: 92 m2, 2 katlı, 3 odalı evlerin ayrıca 100 m2 bahçesi ve garajı var.
12. Marinaleda eğitim, Endülüs Bölgesi’nin müfredatına göre işleniyor ancak ders dışı aktivitelerde “vatandaşlık eğitimi”, “bahçecilik” gibi beldenin toplumcu idealine uygun eğitimler veriliyor.
13. Ve en ilginci: Marinaleda’da polis yok!
Belediye bir polis teşkilatına sahip değil. Buna karşın herhangi bir suç ve ayrımcılık da bulunmuyor…
Bu durumu “baskı”yı değil, “sivil hakları ve bilinci” önemsemeleri ile açıklıyorlar. Ayrıca bir polis teşkilatı kurmayarak senede 350.000 Euro (yaklaşık 1.2 milyon TL) tasarruf ediyorlar…
14. Karizmatik sosyalist başkan Gordillo, başardığı işlerden dolayı Robin Hood ve Don Kişot gibi lakaplar ile anılıyor.
Siyasal görüşünün oluşmasında Marx, Lenin, Che ve Gandhi gibi isimlerin etkisinin olduğunu belirten başkan Juan Manuel Sánchez Gordillo, başardığı işlerden dolayı Robin Hood ve Don Kişot gibi lakaplar ile anılıyor.
15. Marinaleda’da eğlenip hayatın tadını çıkaran belde sakinleri…
16. Özgür, huzurlu, eşitlikçi ve adil bir yaşam biçimi…
17. Marinaleda, birçok insan tarafından bir “ütopya” olarak görülüyor. Ancak gerçekleştirilebiliyorsa bir ütopya olmasa gerek değil mi?
Başkan Gordillo şu mesajı veriyor:
Bizim değerlerimizi yeniden düşünmeye ihtiyacımız var. Tüketim toplumu, para, bencillik ve bireycilik üzerine yeniden düşünmeye ihtiyacımız var. Marinaleda sadece küçük bir örnek. Biz bu deneyimi dünya çapında genişletmek istiyoruz.
Bonus: Marinaleda’ki hayatı anlatan İngilizce alt yazılı bir video.
Kaynaklar
The Guardian
Wikipedia