TBMM Lideri Mustafa Şentop, güçlendirilmiş parlamenter sistemin, parlamentoyu güçlendiren değil, hükümeti, yürütmeyi güçlendiren bir sistem olduğunu belirterek, “Bugün aslında güçlendirilmiş bir yürütme var. Güçlendirilmiş yürütmeden şikayetçi olup da dönüp dolaşıp yürütmeyi güçlendiren bir sistem teklifinde bulunmayı biraz ilgi cazip buluyorum.” dedi.
Şentop, anayasanın bir hukuk ve siyaset metni olarak sağlıklı bir tartışma yürütülebilmesi bakımından zihinlerde yerli yerine oturtulması gerektiğini belirterek, “Anayasayı, bir anayasa yapmak için yapıyoruz aslında. Anayasayı birden fazla vakit, yüz yıldan fazla bir vakittir bütün siyasi ve toplumsal meselelerimizi çözebilecek bir sihirli metin olarak görüyoruz, bu türlü bir metin üzerinden tartışma yapıyoruz” sözlerini kullandı.
Şentop, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesinin (AYBÜ) Esenboğa Külliyesi’nde düzenlenen 2021-2022 Akademik Yılı Açılış Töreni’nde “ilk ders” başlıklı yaptığı konuşmada Türkiye’de bugünlerde tekrar yeni anayasa tartışmasının yer aldığına işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bugün, bunun bir siyasi tartışma olduğunu düşünüyorum mevcut anayasadaki sistemi savunuyorum”
“Sadece bugünün kararlarıyla hükümet sistemi probleminin var olduğunu düşünmek, art planını ve derinliğini kıymetlendirme dışı tutmak bizi yanlış tartışmalara götürür. Onun için bugün, bunun bir siyasi tartışma olduğunu düşünüyorum mevcut anayasadaki sistemi savunuyorum. Güçlendirilmiş yahut güzelleştirilmiş parlamenter sistem denilen sistem, somut olarak ortaya konulmadığı için bunu birçok kişi görmüyor fakat literatürde benzeri tabirlerle bu sistemden bahsediliyor.”
“Güçlendirilmiş parlamenter sistem, parlamentoyu güçlendiren değil, hükümeti, yürütmeyi güçlendiren bir sistemdir”
Evet lakin bu sistemin özelliği güçlendirilmiş parlamenter deyince herkesin aklına birden ‘Parlamentoyu güçlendiriyor.’ üzere geliyor fakat aslında o denli değil. Bu sistem, yürütmeyi, hükümeti güçlendiren sistemdir. Klasik parlamenter sistemin hükümet kurmadığı zorlukları, hükümeti düşürmedeki kolaylıkları, çabukluklar, hükümetlerin kendi getirdikleri metinleri karara parlamento dönüştürmemesinin ortaya çıkarttığı yönetememe sorunu sebebiyle, düzgünleştirilmiş yahut güçlendirilmiş parlamenter sistem ismiyle hükümetin kurulmasını kolaylaştıran, hükümetin düşürülmesini zorlaştıran, hükümetin getirdiği kararların Meclisten daha kolay geçmesini sağlayan teklifler içeren bir modeldir bu. Yani güçlendirilmiş parlamenter sistem, parlamentoyu güçlendiren değil, hükümeti, yürütmeyi güçlendiren bir sistemdir. Bugün aslında güçlendirilmiş bir yürütme var. Güçlendirilmiş yürütmeden şikayetçi olup da dönüp dolaşıp yürütmeyi güçlendiren bir sistem teklifinde bulunmayı biraz ilgi cazibeli buluyorum.
“Somut tartışmak lazım”
“Dolayısıyla Türkiye’nin gerçekleriyle, bilhassa 1961 Anayasası periyodu prestijiyle başlayan siyasi ve anayasa tartışmaları bağlamında mevzuya bakmak, bu mevzuyla ilgili ayakları yere basan ve bu sistem tartışmaları içerisinde makul bir yere oturan teklifler üzerinden tartışmak lazım. Somut tartışmak lazım. O bakımdan ben yeni anayasa tartışmalarını çok büyük bir heyecanla ve memnuniyetle takip ediyorum. Bunların Türkiye’ye yarar sağlayacağını düşünüyorum.”
