TBMM Etraf Kurulu’ndaki Paris İklim Muahedesi görüşmeleri sırasında Türkiye’nin iklim projeleri için Dünya Kalkınma Bankası’ndan beklediği 3 milyar dolarlık kredi gündeme geldi. CHP’li Ahmet Akın, Türkiye’nin muahedeyi kredi karşılığında imzalamak durumunda kaldığını tez etti. Etraf ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar, “Biz bu muahedeyi yeterli özümsemeye çalıştık, çok taraflarıyla bakmaya çalıştık, aslında bir yanlış yapmamak için bekledik. Katiyen bu 3 milyar dolarlık bir sıkıntı değildi” dedi.
Paris İklim Muahedesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi, TBMM Etraf Komitesinde görüşülerek oybirliğiyle kabul edildi. Toplantıda komite üyelerine sunum yapan Etraf ve Şehircilik Bakanı Mehmet Emin Birpınar, Türkiye’nin Ek-1 listesinde yer aldığı için Yeşil İklim Fonu’ndan yararlanamadığını belirterek şunları söyledi:
“Ek-1 başımıza daima bela oldu. Çıkmak için de son üç yıldır gayret ettik fakat bu uğraşımız sonucunda şu oldu aslında. Bizi çıkaramadılar, dediler ki: ‘Bu Türkiye başımıza bela oluyor.’ Bunu açıkça söz etmek istiyorum, kim ne söyleyecekse söylesin lakin Katoviçe’de İklim Değişikliği Taraflar Toplantısı’nın son dakikasında ben salona girmedim, dedim ki: ‘Türkiye’yle ilgili kelam verdiniz, bunu çözmeniz lazım. Oldubittiye getirmeye çalıştılar ve girmedim, dört saat boyunca toplantı başlamadı ve bu toplantı sonrasında bize, BM Genel Sekreteri de dahil olmak üzere Almanlar, Fransızlar, Dünya Bankası ve COP Lideri Polonya olmak üzere oturdular dediler ki: ‘Türkiye’nin sorununu biz bu sistemin dışında çözelim. Hem Dünya Bankası, hem Alman Kalkınma Bankası hem de Fransız Kalkınma Bankası bir mutabakat zaptı üzerinde çalışalım ve Türkiye’ye en az 3 milyar dolar civarında bu iklim fonlarından, Dünya Bankası’nın bilhassa bir fonla Türkiye’yi destekleyelim. Zira bu ek fonlar Türkiye’nin iklim değişikliği ve emisyon azaltımı noktasında düzgün işler yapacağını gösteriyor. O müzakerelere başladık 2018’de. Sonra ortaya pandemi girdi ve son noktada da aslında yeterli bir noktaya geldik. Şimdi daha imzalamadık lakin onu da Hazine ve Maliye Bakanlığımız yapıyor.”
“Para için mi imzaladınız?”
Birpınar’ın sunumunun akabinde kelam alan CHP Genel Lider Yardımcısı ve Balıkesir Milletvekili Ahmet Akın, Türkiye’nin Paris İklim Mutabakatı’nı imzalamak için dört yıl beklemiş olmasını eleştirerek, şunları söyledi:
“Şimdi bilhassa bu son süreçte Eritre, İran, Irak, Libya, Yemen üzere ülkelerle tıpkı kademeye gelene kadar aklımız neredeydi mesela? Sizler konuşmanızda daima işte ‘iklim fonundan para vermediler’ vesaire dediniz. Burada yapılan sunumda, yani artık para burada, buraya döndük üzere bir şey çıktı. Neden? Zira, Sayın Cumhurbaşkanı oraya gittiği vakit gördü ki yeşil finansman haricinde paraya ulaşma imkân yok. Yıllardır 20 yıldır gelinen süreçte de mevcut iktisat siyasetleri vesaire ve geldiğimiz noktada yaşadığımız ekonomik buhran da ortada. Artık bu paralara ulaşma imkânı yolu da buradan geçiyor ve birden onaylamak zorunda kaldık üzere hissettim.”
“Emisyon azaltımı riski vardı”
“Arkadaşlar sayın vekillerim şunu söylemek istiyorum. Bakın meczubun birisi kuyuya bir taş atar, 40 akıllı çıkaramaz. Biz bu muahedeyi daha çok yeterli özümsemeye çalıştık, çok taraflarıyla bakmaya çalıştık, aslında bir yanlış yapmamak için bekledik. Değilse katiyen bu 3 milyar dolarlık bir problem falan değildi. Şu anda yapılmış bir muahede da yok, sayın cumhurbaşkanımız Meclis’te bunu açıkladı. BM kürsüsünden bunu söylediğinde bu türlü bir mutabakat falan hala yok, anlaşılmış bir durum da yok. Münasebetiyle aslında bu bir ülkenin vizyon değişikliğidir. “2053 net sıfır emisyonu” dedi. Para olmasa da biz bunu imzalarız olduğu için imzaladık noktasını ben yıllardır sahiden bu işe emek vermiş bütün iklim grubundaki arkadaşlar ismine çok kabul etmek istemiyorum. Zira orada yalnızca parayı hiç konuşmadık, para bunlardan bir tanesiydi ülkenin menfaatleri açısından fakat temel sorun Türkiye’nin önünün kesilmesi üzere mutlak emisyon azaltımı üzere riskler vardı.”