Peşi sıra gelen orman yangınları, halkımızı ağaç seferberliğine yöneltse de yanan arazinin kendine gelmesi için en az 1.5 yıla muhtaçlık duyuluyor. TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hikmet Öztürk, “Her yere itinasız ağaç dikilemez, tabiat size hangi çeşidi istediğini söylüyorsa, o bölgede o ağaç dikilir” diyor.
Antalya’nın Gündoğmuş ve Manavgat, Muğla’nın Marmaris, Köyceğiz, Milas ile Seydikemer ilçelerinde ve Tunceli’de orman yangınları devam ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, son 5 günde 32 vilayette meydana gelen 119 yangının denetim altına alındığını duyurdu.
Hürriyet gazetesinden Ömür Kurt’un haberinde görüşlerine yer verilen TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hikmet Öztürk, orman yangınları sonrasında yapılması gerekenleri anlattı.
“Hemen ağaçlandırma olmaz”
Yangından ortalama 1.5 yıl sonra ekime başlanabileceğini belirten Öztürk, “Eğer uygun fidan yoksa, o fidanın da fidanlıkta büyütülmesi gerekir. Bir fidanın büyütülüp alana ulaşması için de ayrıyeten ortama 8-10 aya gereksinim vardır. Temmuz ayında çıkan yangını ele aldığımızda yaklaşık ekim/kasım aylarına kadar saha incelemesi yapılacaktır. Nerede ağaçlandırma çalışması yapılacağı, nerede resen topraktaki tohumlarla gerçekleşecek çimlenme yapılacağı belirlenecek. Tohum için ocak-şubat aylarını beklemek gerekecek. Büyüme dönemi 10 ay ise, 2022 kasım-aralık en erken dikim tarihi olarak karşımıza çıkacaktır. Kızılçam için konuştuğumuzda, nisan-mayıs ayında kozalak hasadına başlamak gerekir. Kozalaktan tohum çıkarma süreci devreye girer. Bu da yanan alandaki ekim mühletinin 2.5 yıla uzaması manasına gelir” diye konuştu.
“30-50 yılda büyüyor”
Kızılçamın öteki çeşitlere nazaran süratli büyüdüğünü söyleyen Öztürk, “Bu ağaçların tekrar, yanmadan evvelki büyüklüklere ulaşması yaklaşık 30-50 yıl alabilir. Bu, toprağın özelliğine, derinliğine, yağış ölçüsüne, bulunduğu pozisyona nazaran değişiklik gösterir. Fidanlar dikilen bölgelere nazaran farklılık gösterir. Bütün yanan alanlar ağaçlandırılmaz, fidan dikilmez. Gereğince yaşlı ağaçların bulunduğu ve toprakta kâfi yaşayabilir tohum olduğu görünen alanlar, o tohumlar çimlenerek tekrar orman oluşturduğundan, gelişimi için bırakılabiliyor” dedi.
“Ağaç çeşidini tabiat belirler”
‘Doğa size hangi çeşidi istediğini söylüyorsa o bölgede o ağaç dikilir” diyen Öztürk, “On binlerce yıldır o bölgede hangi ağaç tipinin yaşayacağını tabiat kendisi belirlemiştir. Diğer ağaç çeşidini getirdiğinizde, adaptasyon problemleri, hastalık ve büyüme gerilikleri üzere meseleler ortaya çıkar. O nedenle kural eski orman nasılsa misal yapıda ormanın kurulması beklenir. Öte yandan ağaçlandırma çalışmaları yapılırken, mümkün olan yetişme ortamlarında karışık ormanlar kurulabilir” değerlendirmesinde bulundu.
“Topluma büyük vazife düşüyor”
Öztürk, “Türkiye’de yangın istatistiklerine baktığımızda çabucak hemen yangınların yüzde 95’ini insan kusur ve kasıtlarıyla çıktığını görüyoruz. Burada en değerli nokta, ormanların bizim hayat kaynağımız olduğunu görmemizde gizli. Yangınların sönmesinden çok yangının çıkmasını engellemek gerekmektedir. Orman yanıcı unsurun en yüksek olduğu varlıktır. Yangında, ekosistem olarak tahrip olur. Bu nedenle ateş ile ormanı buluşturmamamız gerektiğini bir kere daha hatırlatmak isteriz” dedi.