Tıbbi cihaz üreticileri devletten alacaklarını tahsil edemedikleri için üretim yapamadıklarını ve batma noktasına geldiklerini söyledi. Üreticiler, yeni bir Kovid dalgasında cihaz krizi yaşanabileceği uyarısında bulundu.
Tıbbi cihaz sektöründe kamu alacaklarıyla ilgili sular durulmuyor. Pandeminin getirdiği olağanüstü koşullar nedeniyle alacaklarından feragat etmesi istenilen sektörde ödemeler bir türlü düzene girmedi.
Feragat anlaşması yapan şirketler, bir miktar ödeme aldıktan sonra kalan parayla ilgili tahsilat sorunu yaşamaya devam ederken, feragati kabul etmeyenler ise 17 aydır devletten ödeme bekliyorlar. Sektörün kamu alacakları toplamı 5 milyar lirayı aştı. Maliye ve Sağlık Bakanlıkları’nın bürokratlarıyla yapılan görüşmeler sonuç vermezken tıbbi cihaz şirketlerine önceki gün, “Bayramda ödeme yok” bilgisi geldi.
Personel maaşları birikti, üretim durdu
Dünya gazetesinden Yasemin Salih’in aktardığına göre sektör olarak ödemeler konusunda yaptıkları görüşmelerde Ramazan Bayramı öncesinde tahsilat sözü aldıklarını ancak, Maliye Bakanlığı bürokratlarından bunun gerçekleşmeyeceğine dair kesin görüş geldiğini söyleyen Tıbbi Cihaz Üretici ve Tedarikçileri Federasyonu (TÜMDEF) Başkan Yardımcısı Erkin Delikanlı, “Herkesin kapısında icra, gecikmiş kredi, ödenmemiş personel maaşları var. Kirasını ödeyemeyen sektör hammadde borçlarını da karşılayamadığı için malzeme alamıyor. Bu durum sektörde üretimin yüzde 30-40 düşmesine neden oldu” dedi.
Sektörde 2020 sonuna oranla üretimin yüzde 30-40 düştüğünü belirten Delikanlı, şu ifadeleri kullandı:
“Bunun hesabı sadece bize değil, sayın Cumhurbaşkanımıza da verilmeli. Kendisi tıbbi cihaz sektörünü stratejik alanlar arasına koydu ve yerlileşmenin geliştirilmesini istedi. Böyle mi yapılacak yerlileşme hamlesi? Sektör bitiriliyor. Hammadde aldığımız yerlere parasını ödeyemiyoruz. Bu ülkenin katma değerli üretimine balta vuruluyor.”
Böyle giderse yeni bir Kovid dalgasında cihaz krizi yaşanır
ORDER (Ortopedi ve Omurga Cerrahisi Tıbbi Malzeme İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği) Yönetim Kurulu Üyesi Adem Uyanık, sektörde makinelerin durduğunu ifade etti.
Tıbbi cihaz sektörünün teşvik değil alacaklarının peşinde olduğunu vurgulayan Uyanık, hammadde sıkıntısına dikkat çekti.
Uyanık, “Solunum filtrelerinde yer alan hortumların hammadde fiyatı tonu bin 600 dolardan 2 bin 800 dolara yükseldi. Ve piyasada malzeme yok. Tedarik kanalları tıkanmaya başladı. Alacak paramız da yok. Yurtdışından sipariş yağıyor ama üretim yapamıyoruz. Firmalar kapanıyor, görmezden geliniyor. Böyle giderse Türkiye’de bir sonraki Kovid dalgasında solunum filtresi krizi yaşanacak” ifadelerini kullandı.
Maske ve eldiven ihracatıyla göz boyanıyor!
Nakit sıkıntısı nedeniyle tıbbi cihaz üretimindeki düşüşün ihracata da yansıdığını savunan Erkin Delikanlı, “Yurtdışından talep var, sipariş yağıyor ama üretim yapamadığımız için ciddi bir kayıp yaşıyoruz” dedi. Tıbbi cihaz ihracatının içine maske, eldiven, dezenfektan gibi kişisel koruyucu ürünlerin dahil edildiğine dikkat çeken Delikanlı, bunun ihracat verilerinde yanılgıya neden olduğunu vurguladı. Delikanlı, “Türkiye’nin tıbbi cihaz ihracatından maske, eldiven gibi ürünleri çekin; gerçek katma değerli cihaz ihracatına bakın, ciddi bir düşüş olduğunu göreceksiniz. 2020 sonunda bu grubun ihracatı 650-700 milyon dolar seviyelerindeyken şimdi 500 milyon dolarlara düştü. Katma değerli, stratejik bir alanda böyle bir darbe Türkiye’nin hedefl eriyle bağdaşmıyor” diye konuştu.
Delikanlı, maske, dezenfektan ve eldiven dışında kalan tıbbi cihaz grubundaki ürünlerde ihracatın 2020 sonunda 700 milyon dolarlardayken nisan sonu itibarıyla 500 milyon dolara gerilediğini belirtti.