Dünyada hızla yayılan ve yarım milyondan fazla insana bulaşan yeni tip koronavirüs nedeniyle pek çok ülkenin sağlık sistemi çökme noktasına gelmiş durumda. Yetkililer Kovid-19 hastaları için daha fazla solunum cihazına ihtiyaç duyulduğunu açıklıyor. ABD, İngiltere ve İtalya gibi ülkelerde de salgına karşı yeterli kapasitede cihaz bulunmadığı belirtiliyor. Pek çok ülke bir yandan yoğun bakım yatak sayısını artırmak için çaba gösterirken, bir yandan da yeni solunum cihazı siparişleri veriyor.
Peki solunum cihazı nedir, Kovid-19 hastaları için neden bu kadar önemli? Türkiye'de kaç adet var?
Solunum cihazı nedir ve nasıl çalışır?
Solunum cihazları, nefes almakta güçlük çeken hastalarda kullanılan tıbbi bir cihazdır.
Solunum cihazlarına genellikle mekanik ventilatör veya respiratör denir. Bu cihazlar solunum güçlüğü çeken hastaya yapay bir şekilde destek sağlıyor.
Bu cihazlar birkaç farklı şekilde kullanılıyor
Bunlardan bir tanesi 'non-invaziv' yöntemle yani maske ile kullanılıyor.
Diğeriyse 'invaziv yöntemle' yani solunum yoluna yerleştirilen tüple kullanılıyor.
Her Kovid-19 hastası için gerekli mı?
Koronavirüse yakalanan hastaların tamamının yoğun bakıma kaldırılması ve solunum cihazına ihtiyaç duyması gibi bir durum söz konusu değil.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, Kovid-19 hastalarının yüzde 80'i hastanede tedavi görmeden bu hastalığı atlatıyor. Yoğun bakıma yatırılması gereken hastaların oranı ise sadece yüzde 5.
Türkiye'de yoğun bakım yatak ve solunum cihazı sayısı ne?
İleri seviye Kovid-19 hastalarının tedavisinde solunum cihazları ve yoğun bakım üniteleri kritik rol oynuyor.
Sağlık Bakanı Koca, geçen hafta içinde yaptığı açıklamada, Türkiye'de şu anda yoğun bakımlarda herhangi bir sorun yaşanmadığını belirterek, yüzde 62 civarında bir doluluk oranı olduğunu ifade etti.
Türkiye'de yetişkin yoğun bakım yatak sayısı 25 bin; mevcut solunum cihazı sayısının da 17 bin civarında olduğu belirtiliyor. Uzmanlar yoğun bakım ünitelerinin tamamında solunum cihazı olması şartı olmadığını belirtiyor.
Türkiye'de solunum cihazının artırılması için ne gibi adımlar atılıyor?
Sağlık Bakanlığı, ilk etapta 5 bin adet solunum cihazı siparişi verirken, Türkiye'de de bazı firmalar bu cihazların üretim süreçlerine destek vereceğini açıkladı.
Bakan Koca'nın geçen hafta yaptığı açıklamada, ilk etapta bir startup firmasının prototip olarak geliştirdiği bir cihazdan 5 bin adet için sözleşme yapıldığını ve bu cihazların 2 bin adedinin Nisan ayı sonunda teslim edileceğini söyledi.
Sağlık Bakanlığı'nın sözleşme yaptığı BİOSYS şirketi, Twitter hesabı üzerinden üreteceği solunum cihazının fotoğrafını paylaştı.
Cihazın seri üretimine yakın bir zamanda başlanması bekleniyor. Solunum cihazı üretimine savunma sanayinin önde gelen şirketlerinden Baykar, Aselsan, TUSAŞ ve Arçelik gibi firmalar da destek vereceğini açıkladı.
Peki dünyada durum ne?
-
Avrupa Birliği (AB), başta solunum cihazı olmak üzere salgınla mücadelede en fazla ihtiyaç durulan cihaz ve ekipmanın tedariği için ortak bir satın alma ve depolama mekanizması geliştirdi.
-
Dünyada en fazla can kaybının görüldüğü İtalya, ülkedeki tek solunum cihazı üreticisinden aylık kapasitesini dörde katlamasını istedi ve üretim sürecine yardımcı olmaları için askerleri de görevlendirdi.
-
İtalya'daki Siare Engineering firmasının şu andaki üretim kapasitesi 125 ve artışın gerçekleşmesinden sonra bu sayının 500'e çıkması bekleniyor. Financial Times'ın haberine göre, bu firma, ürettiği cihazları devlete 17 bin euro karşılığında satıyor.
-
İngiltere'de Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), elinde 8 bin 175 solunum cihazı olduğunu ve acil bir şekilde yeni alımlar yapacağını açıkladı.
-
İngiliz hükümeti, salgının tepe noktasında 30 bin solunum cihazına ihtiyaç duyacağını açıkladı ve teknoloji şirketi Dyson'dan 10 bin adet cihaz sipariş etti.
-
Almanya da 10 bin adet solunum cihazı siparişi verirken, bazı otomobil şirketleri de cihaz üretimine başlayacağını açıkladı.
-
Fransa, solunum cihazına sahip yoğun bakım yatağı sayısının 5 bin olduğunu ve bunu hızla artırmak için bazı adımlar atacağını söyledi.
Mercedes’in Formula 1 takımı, solunum cihazı geliştirmeye başladı
İngiltere’de bulunan University College London ile Mercedes’in Formula 1 ekibi, bir haftada yeni bir solunum cihazı geliştirdi.
Cihazın Kovid-19 hastalarının yoğun bakım ünitelerine alınmadan tedavi edilmelerini sağlayabileceği ifade ediliyor.
Sürekli pozitif havayolu basıncı uygulayan ve CPAP olarak bilinen cihazlar, İtalya ile Çin’de Kovid-19 hastalarının tedavisinde kullanılmıştı. Ancak bu cihazların sayısının fazlasıyla yetersiz olduğu belirtiliyordu.
Mercedes gerekli onayların alınması durumunda, günde 1000 cihaz geliştirebileceğini belirtiyor.
BBC Türkçe ve Euronews
