İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Bayan ve Aile Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi TOKAMER tarafından düzenlenen “Pandemi Devrinde Bayana Yönelik Şiddetle Gayret ve Bayan Yoksulluğu” başlıklı panelde konuşan Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü “Kadın cinayetlerinin sayısı hiç değerli değil, sorun bir bayanın bile şiddete, istismara uğruyor olması. Sayıları bir kenara bırakıyorum, tüm siyasi partilerin toplumsal cinsiyet eşitliğine ait siyasetleri hayata geçirmeleri gerekmektedir” dedi.
Birleşmiş Milletler’in Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddete Karşı 16 Günlük Aktivizm duyurusu kapsamında yapılan ‘Pandemi Devrinde Bayana Yönelik Şiddetle Çaba ve Bayan Yoksulluğu’ isimli ekinliğin açılış konuşmasını İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin yaptı. Birinci oturuma İstanbul Ayvansaray Üniversitesi TOKAMER Lideri Dr. Öğretim Üyesi Zeynep Banu Dalaman ve Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü; ikinci oturuma ise Mor Çatı Gönüllüsü Leyla Soydinç, 40 Tilki Bayan İnisiyatifi’nden Meltem Özkan, Gazeteci Evrim Kepenek ve İstanbul Ayvansaray Üniversitesi TOKAMER Lider Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Selime Büyükgöze katıldı.
Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü, “Siyasal irade hastalığı gördü, reçeteyi hazırladı, sivil toplum iş birliğine girdi, fakat bir türlü ‘başla’ buyruğu verilemedi. Bugün şiddete yönelik sayıları bir kenara bırakalım tüm siyasi partilerin farklı manalar yüklenmeden toplumsal cinsiyet eşitliğini hayata geçirmeleri gerekiyor. Erken yaş evliliklerinin önlenmesi, bayanlar için eğitim hakkı, bayanın istihdama erişimi, karar sistemlerinde yer almasının sağlanması üzere konular epey büyük kıymet taşıyor” dedi.
Prof.Dr.Alkin: Üniversitemizde cinsel taciz ve atakları tedbire ünitesi kuruldu
İstanbul Ayvansaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin ise yeni stratejileri kapsamında üniversitede tüm karar alma düzeneklerinde bayanların çoğunlukta olacağı, bilhassa bayan öğretim üyeleri ve idari işçinin, erkek işçi sayısının üzerine çıkacağını belirterek, “İlerleme lakin bu biçimde sağlanabilir. Üniversite olarak senato kararı ile hiçbir itiraz olmadan, oy birliğiyle Cinsel Taciz ve Atakları Tedbire Birimi’ni kurduk” dedi. Prof. Dr. Alkin, Atatürk’ün, Türkiye Cumhuriyeti’ni bayan ve erkeğin eşit arada, omuz omuza medeniyete yanlışsız yürüdüğü bir siyaset bağlamında kurduğunu hatırlattı.
“Şiddet önlenebilir”
Birinci oturum konuşmacılarından Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Banı Dalaman da pandemide tüm dünyada artan bayana yönelik şiddetle ilgili çeşitli istatistiki bilgileri vererek, “Avrupa Birliği datalarına nazaran hayatları boyunca her 3 bayandan biri cinsel istismara uğruyor. Felaketler ve kriz vakitlerinde bu sayılar daha da yükseliyor. Şiddete maruz kalma, besine ulaşamama, açlıkla müsabaka üzere sonuçlara da yol açıyor. Şiddet kaçınılmaz değildir, önlenebilir. Bunun için hayatta kalanlara inanmak, tanıklıklarından yararlanmak, ataerkil siyasetleri dönüştürecek, bayanları ve kız çocuklarını güçlendirecek siyasetler üreterek tedbirler alınmalı” sözlerini kullandı.
Türkiye’de bayana yönelik şiddet alanında Avrupa Birliği ülkelerinin birçoklarında resmi bilgilere ulaşılamadığını fakat sivil toplum kuruluşlarının faal bir halde bilgi topladığını belirten Dalaman, “2021 yılının 11 ayında Türkiye’de 354 bayan cinayeti işlendi. Pandemide bilhassa büyükşehirlerde bayan cinayetleri arttı. 2021’de işlenen bayan cinayetlerinin 17’si İstanbul, yüzde 9’u İzmir, yüzde 5’i Antalya ve yüzde 5’i de Diyarbakır’da işlenmiş. Bu cinayetlerin yüzde 40’ını 26-40 yaş ortası bayanlar oluşturuyor. 2021’de faili meçhul sayısı yüzde 28 iken yüzde 68’i bayan yakını bir erkek tarafından öldürülmüş. Bayanların yüzde 35’i kocaları ve eski kocaları, yüzde 10’u sevgileri, yüzde 6’sı oğlu, yüzde 3’ü dini nikahlı kocası geri kalan yüzde 14 baba, amca, erkek kardeş, enişte üzere aile üyeleri tarafından öldürülmüş. Cinayetlerde en çok ateşli silah kullanılırken, bunu kesici alet, boğma, yüksekten düşme üzere usuller takip etmiş” dedi.
“Şiddetin kaynağı öfke denetimi değil”
TOKAMER Lider Yardımcısı Dr. Öğr. Üy. Selime Büyükgöze’nin moderatörlüğünde gerçekleşen ikinci oturumun birinci konuşmacısı Mor Çatı Gönüllüsü Leyla Soydinç ise bayana yönelik şiddete karşı 1980’lerin sonu prestijiyle yükselen bayan hareketinin tarihî sürecine değinerek şunları söyledi:
“Yaşadığımız şiddete bizim sebebiyet verdiğimizi, davranış ya da giysi biçimimizle şiddeti hak ettiğimizi düşünebiliyoruz. Fakat ben bu şiddete Leyla ya da Evrim oluğum için değil, aslında bayan olduğum için maruz kalıyorum, bu sistematik bir problem. Şiddetin kaynağı öfke denetimi sorunu değil, erkeklerin bayan üzerinde güç ve denetimini göstermesi ve sürdürmek istemesi. Bu sistem erkekler için önemli bir iktidar ve ayrıcalıklar alanı tanımlıyor. Şiddetin kaynağının toplumsal cinsiyet sıkıntısı olduğunu düşündüğümüzde çabaya de buradan başlıyoruz. Cinsiyet rolleriyle yüzleşmek, sorumluluk almak kıymetli.”
40 Tilki Bayan İnisiyatifi’nden Meltem Özkan
Gazeteci Evrim Kepenek ise medyada yer alan şiddet haberlerinin lisanından ve görsel seçimlerinden örnekler vererek, şiddet ve istismar haberlerinin ne halde verilmesi gerektiği üzerine tavsiyelerde bulundu. Bilhassa bayan cinayetlerinde kullanılan eril lisan, seçilen mağdur fotoğraflarına dikkat çeken Kepenek “Haber yaparken bu cinayetlerin kategorize edildiğini, sembolikleştirildiğini, diğerlerine yol-yöntem olarak örnek olabileceğini, klişeler kullanıldığını, fotoğrafların bilhassa bayanlar üzerinden farklı bildirilerin verilmesine sebebiyet verdiğini görüyoruz” diye konuştu.
