Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Lider Hüseyin Demirtaş, ekim ayında tavuk eti fiyatının yüzde 64, ayçiçeği yağının yüzde 60.8, margarinin yüzde 53.8, mercimeğin yüzde 41.8, süt ve yoğurdun yüzde 35, nohudun yüzde 34.4, ekmeğin yüzde 26.4 zamlandığını vurgulayarak “Bu tablo, önümüzdeki devirde de besin ve tarım eserlerinin bu oranda zamlanacağını göstermekte” dedi.
İthal eserle rekabet edemeyen üreticilerin üretimden çekilmesinin hızlandığını, ziraî nüfusun yüzde 7’ye kadar düştüğüne dikkat çeken Hüseyin Demirtaş, Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç’a çiftçinin problemlerini ve besin fiyatlarındaki fahiş artırımlar hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Demirtaş, hangi eserlerde artırım dalgası beklediğini şöyle açıkladı:
“Ülkemizde genel enflasyonun itici gücü “gıda enflasyonu”dur. Enflasyonun geleceğini varsayım etmek için en sağlam formül ise ÜFE oranına (Üretici Fiyatları Endeksi) bakmaktır. Zira fiyatlar üretim bazında artıyorsa, bu artış kısa bir müddet sonra tüketicilere de yansıyacaktır. TÜİK’in açıklamasına nazaran ekim ayında TÜFE yüzde 2.39, Yİ-ÜFE yüzde 5.24 oranında artmış; yurtiçi ÜFE, Aralık 2020’ye nazaran yüzde 37.34, geçen yılın ekim ayına kıyasla yüzde 46.31 artış göstermiştir. Ekim ayı sonu prestijiyle ÜFE’deki 12 aylık ortalama artış yüzde 36.2 olmuştur. Tıpkı periyotta tavuk eti yüzde 64, dana eti yüzde 23, ayçiçeği yağı yüzde 60.8, margarin yüzde 53.8, yumurta yüzde 49.3, mercimek yüzde 41.8, zeytinyağı yüzde 39.4, süt ve yoğurt yüzde 35, nohut yüzde 34.4, ekmek yüzde 26.4 oranında artmıştır. Bu tablo, önümüzdeki devirde de besin ve tarım eserlerinin aşağı üst bu oranda bir artış olacağını göstermekte. Bu yıl bilhassa hububat, bakliyat ve yağlık bitkiler alanında kuraklığa bağlı rekolte düşüşlerinin yanı sıra hayvancılık ve süt üretiminde yaşanan meseleler göz önüne alındığında et, süt, ekmek, makarna, bitkisel yağ üzere temel besin unsurlarının artırım dalgasında başı çekeceklerini söyleyebiliriz.”
Demirtaş, iktidarın tarım bölümündeki takviyeleriyle ilgili olarak da şunları kaydetti:
“Desteklemede asıl sorun, Tarım Yasası’nın öngördüğü taban ölçü olan GSMH’nin yüzde biri oranında dayanağın bu kanunun çıktığı 2006 yılından bu yana verilmemiş olmasıdır. Örneğin, 2021 yılı bütçesinden ayrılması gereken ölçü Tarım Yasası uyarınca 43 milyar TL civarında olması gerekirdi. Fakat bu türlü olmamış; tarım dayanakları, 2020’de olduğu üzere 2021’de de 22 milyar lira olarak belirlenmiştir. 2022 yılı merkezi idare bütçesinde ise ziraî destekleme ödemeleri için 25 milyar 834 milyon lira ayrılmıştır. Bu sayı, yasaya nazaran verilmesi mecburî taban ölçünün yarısından daha azdır. 2020’den bu yana ziraî desteklemelerde 3 milyar lira artış olmuş, fakat salt 2021 yılında mazota gelen artırım, çiftçinin bütçesinden 6 milyar TL’den fazlasını götürmüştür. Genel bütçeyi artırmadan destekleme içinde kaynakları bir eserden başkasına ya da bir girdiden başkasına aktararak sorunu çözmek mümkün değildir.”
