Antalya ve Malatya'da plazma tedavisi uygulanan 2 hastanın testlerinin negatife döndüğü açıklandı. “Umut vadeden bir tedavi” yorumunda bulunan uzmanlar, iyileşen hastalardan plazma bağışı yapmalarını istiyor. Plazma tedavisinin yoğun bakımlardaki yığılmayı önleyebileceği, ölüm oranlarını da düşürebileceği belirtiliyor.
Peki plazma tedavisi nedir? Hastalığın tedavisinde bir umut olabilir mi?
Plazma tedavisine ilişkin bugün ilk iyi haber Antayla'dan geldi.
Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Onkoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alphan Küpesiz, plazma tedavisi uyguladıkları 78 yaşındaki kronik rahatsızlıkları da bulunan hastanın Türkiye'de hastalığı negatife dönen ilk hasta olduğunu söyledi.
Tedavi sonucu Kovid-19'u yenen 27 yaşındaki Çağlar Çolak'tan alınan plazma, 10 Nisan'da yoğun bakımdaki hastaya aktarılmıştı.
Prof. Küpesiz, sonuç için “Umut vadeden bir tedavi” değerlendirmesini yaptı.
Malatya'dan da benzer bir haber geldi
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay da aynı tedaviyi uyguladıkları bir hastanın test sonucunun negatife döndüğünü duyurdu.
Plazmanın yaklaşık 10 gün önce yoğun bakımdaki 56 yaşındaki entübe hastanın tedavisinde kullandıklarını belirten Kızılay, şunları söyledi:
Plazma tedavisi nasıl yapılıyor?
Plazma tedavisi ya da immün plazma yöntemi destekleyici bir tedavi olarak uzun yıllardır tıpta çeşitli hastalıklar için kullanılıyor.
Hastalığı geçirip atlatmış ve vücudu hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olan kişilerden alınan antikorlar, hasta olan kişiye naklediliyor.
Böylikle kişinin kendi bağışıklığını geliştiremediği ya da eksik kaldığı durumlarda iyileşme sağlanabiliyor.
SARS ve Ebola salgınlarında da kullanıldı
1900'lerin başından bu yana tıp camiasında bilinen ve uygulanan plazma tedavisi, geçmişte dünyayı etkisi altına alan SARS, MERS, Ebola gibi salgınlarda da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından uygulanması önerilen ve uygulanan bir yöntem.
Hangi ülkeler uyguluyor?
Türkiye dışında bu tedavi yöntemini yeni tip koronavirüs tanısı konmuş hastalara uygulayan Çin, ABD ve İsrail gibi ülkeler de bulunuyor.
“Yoğun bakımlardaki doluluğu azaltabilir”
Geçtiğimiz günlerde DW Türkçe'ye konuşan İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Turgut, plazma tedavisi için “En önemli katkısı yoğun bakıma giren hasta sayısını ve ölüm oranını azaltması olacaktır.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Türk Hematoloji Derneği’nden Prof. Dr. Neslihan Andıç da kritik durumdaki hastalar için yapay solunum cihazı ihtiyacını azaltacağı yorumunda bulunmuştu.
İyileşen hastalara çağrı: Bağış yapın
Prof. Küpesiz ve Prof. Kızılay hastalığı yenenlere donör olmaları için çağrıda bulundu.
Küpesiz, “Bağışçılar, hastalığı yendikleri için çok şanslılar ama bu şansı başkalarına da vermeleri çok iyi olacak. Plazmalarıyla hayat kurtarabilirler.” derken Kızılay da “İyileşen hastaları plazma vericisi olmaya davet ediyorum.” dedi.
Bağış işlemi için “Kan vermekten daha kolay bir işlem” diyen Prof. Küpesiz, “50 veya 60 dakikada tamamlanıyor. dedi.
Peki bağış süreci nasıl işleyecek?
Plazma bağışı için “Kovid-19 tanısı alındıktan sonra uygulanan tedavi ile iyileşen ve taburcu olan 18-65 yaş aralığında olup kan verme özelliklerini taşıyan, kan vermeye engel teşkil eden hepatit, HIV, spilis gibi hastalıkları bulunmayan” kişi şartları aranırken süreç şu şekilde işleyecek:
1- Kişinin koronavirüsle enfekte olduğu yapılan testlerle belirlenecek.
2- Hastaya tedavi süreçleri uygulanacak.
3- Tedavi süreçleri sonrası iyileşen kişi kan bağışından önce 14 gün bekleme sürecine girecek.
4- Plazma bağışından önce tekrar test yapılacak.
5- Negatif sonucu gösteren raporla bağışçı Kızılay'ın aferez bağış noktalarına gidecek.
6- Bağışçının kan vermesinde sakınca olup olmadığı tespiti yapılacak ve beyanı ile onam formu alınacak.
7- Kan bağışçısının kanında bulunan ve hastanın ihtiyacı olan plazma, aferez cihazında ayrıştırılacak ve diğer bileşenler kan bağışçısına geri verilecek.
8- Alınan plazma için standart testler uygulanacak.
9- Testleri tamamlanan plazma, tedavi bekleyen uygun hastalar için ilgili hastanelere ulaştırılacak.
