Yapay zeka kullanılarak Türkiye’deki beyin göçünün bilgileri ortaya çıkarıldı. Chicago Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ufuk Akçiğit’in yürüttüğü araştırmada Türkiye’den giden 12 bin akademisyenin bugün yurtdışında bilim ürettiğini belirlendi. Datalara göre akademisyen yurtdışına taşındığında ortalama verimliliği yüzde 28 artış gösteriyor.
“En verimli akademisyenler yurtdışına gidiyor”
Türkiye Bilişim Vakfı takviyesi ile ülkemizin en kıymetli meselelerinden biri olan beyin göçünün fotoğrafını çeken bir araştırma yapan Chicago Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Ufuk Akçiğit, “Türkiye bir beyin göçü paradoksu yaşıyor” dedi. Dünya Gazetesi’nden Özlem Ermiş Beyhan’ın haberine nazaran; en verimli akademisyenler yurtdışına gidiyor, randımanı arttıkça akademisyen Türkiye’ye dönmek istemiyor. Buna da beyin göçü paradoksu deniliyor.
ABD’de akademisyenlerin başlangıç maaşı 10 kat fazla, verimsizler dönüyor.
“Türkiye’ye dönen akademisyenin randımanı yüzde 10 düşüyor”
Araştırmanın ayrıntılarında ortaya konulan “can acıtıcı” bilgiler şöyle:
-
Akademisyenler 5 kümeye ayırılıyor. Bunlar içinde en yüksek verimliler yurt dışına gidiyor.
-
Verim akademik yayın ve yayının kalitesi ile ölçülüyor.
-
“Giden gitsin, geri dönen de çok” deniliyor lakin araştırma da ortaya koyuyor ki en düşük verimli akademisyenler geri geliyor.
-
Verimi arttıkça akademisyen Türkiye’ye dönmek istemiyor. Buna da beyin göçü paradoksu deniliyor.
-
ABD’de akademisyenlerin başlangıç maaşı Türkiye’nin 10 katı.
-
Bir akademisyen yurtdışına taşındığında ortalama verimliliği yüzde 28 artış gösteriyor.
-
Yurtdışı ile irtibatlı çalışan akademisyenlerin randımanı yaklaşık yüzde 10 artıyor.
-
Türkiye’ye dönen akademisyenin randımanı yüzde 10 düşüyor.
1960’larda gerideki ülkeler bizi nasıl geçti?
Türkiye’nin kişi başı ulusal geliri, ABD’ye kıyaslandığında, Türkiye 1960’ların başından beri ABD’nin yüzde 20’leri düzeyinde.
1960’ta Türkiye’nin gerisinde olan Singapur, Güney Kore, Litvanya, Polonya, Şili, Çin, 2020’lere gelindiğinde Türkiye’nin üzerine çıktı.
Singapur ABD’yi geçti; Güney Kore ABD’nin yüzde 50’sine ulaştı.
Bu ülkeler bu gelişmeyi sermaye artırmanın yanında verimliliklerine yatırım yaparak sağladı.
Türkiye verimlilik artırmadan orta gelir tuzağından çıkamayacak.
Kamunun ayırdığı kaynak verimli kullanılamıyor
Türkiye hem makale hem patent sayısı hem de ulusal gelir açısından OECD ülkeleri ortasında en taban sıralarda.
Gelir eşitsizliği ile kişi başına düşen AR-GE araştırmacı sayısı ortasında karşıt bir münasebet var. Türkiye OECD ülkeleri ortasında yüksek gelir adaletsizliğine (sondan üçüncü) ve düşük araştırmacı oranına (yine sondan üçüncü) sahip kümede.
OECD verisi incelendiğinde Türkiye kişi başına düşen bilimsel yayınlarda en gerilerde lakin kamunun yükseköğretim harcamasının ulusal gelirdeki hissesi açısından önlerde. Yani Türkiye’de yükseköğretime önemli bir kaynak ayrılmaktadır; fakat bu kaynaklar verimli bir biçimde kullanılamadığından bilimsel çıktıya yol açmıyor.
Türkiye AR-GE’nin ulusal gelire oranı konusunda en gerilerde; fakat özel kesim AR-GE’sine kamunun dayanak oranı açısından en önlerde. Türkiye’de AR-GE için gerekli teşvikler verilmekte fakat gereğince olumlu sonuç alınamıyor.