Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu, yap-işlet-devret modeliyle yapılan altyapı projelerindeki son durumu ve ne vakit devlete geçeceklerini açıkladı.
Milliyet müellifi Zafer Şahin’e konuşan Bakan Karaismailoğlu, yap-işlet-devret modeliyle ilgili şunları kaydetti:
“Sadece biz değil, dünya bu türlü yapıyor. Klâsik finansman modelinde 1 km otoyolun maliyeti 10-25 milyon dolar ortasında. Ve fakat 7-20 yıl ortasında hizmete girebiliyor. Tıpkı yolu YİD modeliyle yaptığınızda ise 3-5 yılda tamamlanıyor. Bu da çok önemli yakıt, karbon ve vakit tasarrufu sağlıyor. Büsbütün kamu kaynaklarıyla yapılan Bolu Dağı Tüneli tam 17 yıl gecikerek açılabildi. Kilometre maliyeti 47 milyon dolara ulaştı. Bu gecikmenin Türkiye’ye maliyeti en optimist hesapla 400 milyon dolar. 2003’ten beri Türkiye’de 1 trilyon 169 milyar liralık ulaştırma ve haberleşme yatırımı yapıldı. Bunlar GSYİH’ye 395 milyar, üretime ise 838 milyar dolarlık katkı sağladı. Bu yatırımlar sayesinde her yıl 1 milyon kişi istihdama katıldı. Akaryakıt, vakit, trafik güvenliği, istihdam, rekabet gücüne sağladığı artılar da dikkate alındığında bu modelle yapılan projelerin kıymeti daha düzgün anlaşılır.”
Bakan Karaismailoğlu, projelerdeki son durumu ve ne vakit devlete geçeceklerine ait olarak da şu bilgileri aktardı:
Kuzey Marmara Otoyolu: 400 km uzunluğundaki otoyolun km maliyeti 17-21 milyon dolar. 18 bin işçi istihdam edildi. 280 milyon liralık bakım maliyeti işletmeci tarafından karşılandı. Projenin Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün de dâhil olduğu Odayeri-Paşaköy kesiti 2027’de, KMO Kurtköy-Akyazı kısmı 2030’da kamuya devredilecek.
İstanbul-İzmir Otoyolu ve Osmangazi Köprüsü: Proje hayata geçtiğinden beri güzergâh üzerinde 306 tesis açıldı. 31 bin yeni işletme evraklı oda turizme katıldı, yatak kapasitesi 61 bin arttı. Üretim kesiminde GSYİH’ye 8.5 milyar lira katkı sağlandı. Otoyol güzergâhında sekiz yeni OSB açıldı. Mevcut 13 OSB’de 2 bin 635 hektar genişleme yapıldı, 54 bin ek istihdam yaratıldı. Kamuya devranı 2035.
Menemen-Aliağa-Çandarlı Otoyolu 2030’da, Ankara-Niğde Otoyolu 2025’te, Çanakkale Köprüsü ve Malkara-Çanakkale Otoyolları ise 2034’te kamuya devredilecek. Tüm bu yollarda işletme sürecinde tüm maliyetler misyonlu şirketler tarafından karşılanacak.
Avrasya Tüneli: İki kıtayı denizin altından birleştiren birinci çift katlı karayolu tüneli beş yılda 4.7 milyon araç tarafından tam 79 milyon kere kullanıldı. Tünelin ülke iktisadına katkısı 8.1 milyar lira. 2042 yılında kamuya devredilecek. 35 milyon liralık işletme maliyeti misyonlu şirket tarafından karşılanıyor.
