Globalleşen dünyada insanların öteki ülkelere çalışmak, okumak yahut yaşamak için gitmeleri çok yaygın bir durum. Alışılmış bir ülkenin öteki ülkelerde yaşayan vatandaşlarının da hakları tartışma konusu olabiliyor. Ülkemizde de seçimler öncesi en çok tartışılan hususlardan biri ise yurt dışındaki vatandaşın oy kullanmasının gerçek olup olmadığı, ülkede yaşamayan birinin ülke geleceğine karar vermesinin ne kadar dengeli olduğu… Pekala dünyadaki öbür ülkeler yurt dışında yaşayan vatandaşlarına bu hususta nasıl haklar sağlıyor yahut sağlamıyor bakalım.
Kaynak: Tw/ Ozan Karakoç
Yurt dışındaki vatandaşların oy kullanması yılların tartışması. İktidarın yıllardır işine yaradığı için lisana getirilmese de halk ortasında tartışılan hususlardan.
Peki dünyada durum nasıl? ABD vatandaşları ülke dışında ne kadar uzun müddet kalırsa kalsın seçimlerde oy kullanabiliyor.
Almanya’da 14 yaşından sonra ve son 25 yılda, Almanya’da en az 3 ay ikamet etmiş olan tüm vatandaşlar, seçimlerde oy kullanabiliyorlar.
Finlandiya’da ikamet ettikleri ülkenin seçimlerinde oy kullanmayan her Finlandiya vatandaşı, müddet sonu olmaksızın, Finlandiya seçimlerinde oy kullanabiliyor.
Hayatlarında 1 tam yılı Yeni Zelanda’da ikamet ederek geçirmiş olan her vatandaş, yurt dışında ne kadar uzun müddet yaşarsa yaşasın, seçimlerde oy kullanabiliyor.
Birleşik Krallık ise bu bahiste değişikliğe giden ülkelerden… 2022’ye kadar müddet hududu yok. Geçen yıl yenilenen seçim kanunuyla, ülke dışında 15 yıldan fazla yaşamış vatandaşların oy kullanma hakları ellerinden alındı.
İsveç’te ülke dışında 10 yıl yaşadığınızda oy verme hakkınız doluyor. Fakat her 10 yılda bir yine başvurup hakkınızı tekrar alabiliyorsunuz. İsveç’te hiç yaşamamış olan İsveç vatandaşları, oy kullanamıyor.
İsrail vatandaşları, yurt dışında ne kadar uzun mühletle yaşamış olurlarsa olsunlar, seçimlerde oy kullanabiliyorlar, fakat oy verme süreci, yalnızca ülke içinde yapıldığı için, bu bireylerin oy vermeye ülkelerine gitmeleri gerekiyor.
Yurt dışında yaşayan Hintliler, öteki bir ülkenin vatandaşlığını kabul etmemiş olmaları kuralıyla, vakit sonu olmaksızın oy kullanabiliyorlar. Burada da oy verme süreci yalnızca ülke içinde yapılabiliyor.
Avustralyalılar, yurt dışına taşındıktan sonraki 3 yıl içinde oy hakkı için başvururlarsa ve 6 yıl içinde ülkelerine geri dönmeyi taahhüt ederlerse, oy kullanabiliyorlar.