Türkiye’nin 15 gün ortayla iki kere sandığa gitmesi, uzun müddettir bu psikolojiyle yaşayan herkes yorarken, bu süreçte iktisadın de ‘bir el atın kardeş’ edasıyla iş ve finans dünyasına yıkılması yorucu oldu. Yarından itibaren netleşecek olan ortamda vatandaş ezilme konusunda yüksek lisans yaparken, bu işin profesörleri olan bankalar da Casus Smith karşısında Neo misali falsolarla durumu yönetim ediyor. Ya üretici? Kısaca biz ‘nefesi tükendi’ diyelim, siz anlayın. Buyurun sizler için gerçek bölümdeki durumu derledik. 👇
2021 yılından bu yana uygulanan iktisat modelinde evvel vatandaş, akabinde sanayi, ihracat ve üretici, son olarak da bankalar isyan bayrağını açmıştı. Çiftçi, hayvancı kısmına hiç girmeyelim onlar yıllardır isyanda zati yaraya tuz basarız.
Bu ortamda vatandaşın alım gücü düşerken, enflasyondaki süratli yükselişe deva olmayan artırımlar, bankaların karşılaştıkları düzenlemeler karşısında sistematik krizden korunma uğraşları derken, modelin ‘selektif’ yöneldiği ihracat, üretim, sanayi tarafındaysa finansman meşakkati, döviz, belirsizlik üzere birçok halde meseleler yayılmıştı. Son geldiğimiz noktada seçim odaklı yürütülen siyasetler meseleleri su yüzüne çıkardı. 29 Mayıs prestijiyle yol çizilebilecek lakin yol ayrımında hala soru işaretleri yoruyor.
İş dünyasının kredi, bankacılık süreçleri, fiyatlama, döviz meseleleri son aylarda adeta seçimle duraklayarak tepeye çıkarken, konuşmalara ve açıklamalara da yansıdığı görüldü.
Ankara Sanayi Odası (ASO) Lideri Seyit Ardıç, Meclis toplantısında konuşmasında, ‘Seçimin akabinde ülkemizi kalkınma amaçlarına ulaştıracak ıslahatlara ve bilhassa iktisada odaklanmamız gerekiyor” tabirlerini kullanırken, “Ekonominin toparlanması için yeni hükümetten bir an evvel, istikrarlı, bütüncül ve iktisadi anlayışa uygun bir programın devreye alınması beklentimizdir. Hala dış ticaret ve cari açığımız ile dış borçlarımız yükselirken, kamu istikrarında de bozulma yaşandığını görüyoruz’ dedi ve ekledi:
Enflasyonla gayrette Merkez Bankasının bağımsızlığı ve saygınlığının kıymetidir. Aylık enflasyon 52 aydır artmaya devam ederken, para piyasalarında çok fazla düzenleme yapılması, gerçek kesimin yatırım kararlarında belirsizliğe yol açıyor. Finansmana erişimde çok önemli dertlerimiz var.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Antalya Organize Sanayi Bölgesi (AOSB) Lideri Ali Bahar, yaşanan ekonomik aksiliklere dair, piyasalarda inancın sağlandığı, finansal istikrara yönelik adımların atıldığı bir iktisat siyaseti uygulanmasının gerekliliğini söz etti.
Artık önümüzü görebilmeyi, gerçek siyasetlerin, hızla hayata geçirilmesini talep ediyoruz. Artık iş dünyamızın ve ülke iktisadının buna tahammül edecek ne bir dakikası, ne de kaybedecek bir kuruşu dahi kalmamıştır. Türkiye iktisadının en öncelikli meseleleri faiz, enflasyon, döviz kurlarındaki belirsizlik ve cari açıktır.
Kurun şu an ki yerinin ve faizlerin piyasalar tarafından gerçek görünmemesi de, iktisada itimadın negatif olmasının en kıymetli sebebidir. Önümüzdeki devirde yaşanacak bir vergi artışı, zati güç durumda olan ve yüksek maliyetlere maruz kalan birçok işletmenin kapısına kilit vurmasına neden olacaktır. Kaynak: Aposto, Ekonomim
Adana Ticaret Odası (ATO) Meclis Lideri İsmail Acı, evvel pandemi, sonra savaş, son olarak zelzeleyle sel felaketlerinin, ekonomiyi sekteye uğradığını seçim sürecinin de piyasalarda sakinliğe yol açtığını söyledi.
Krediye erişim zorlaştı, birçok banka kredi vermeyi durdurdu, piyasalarda çek senetle ticaret dönemi kapandı, nakit parası olmayanlar ticaret yapamaz duruma geldi.
En çok korkulan ise baskılanan döviz kurlarının yükselmesi. Yıllardır iktisattaki en değerli sorun olan enflasyonun tek haneleri görmesini diliyoruz. Çünkü bu gerçekleşirse piyasalar canlanacaktır ve bu durum üretim artışını beraberinde getirecektir. Üretim artışı da istihdam yaratacaktır. Seçimi kim kazanırsa kazansın beklentimiz itimat ortamı ve ekonomik istikrar. Kaynak: Aposto
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) datalarında, nisan ayında beyaz eşya satışlarının ana kümelerinde yurt içi satışlar yüzde 27 arttı. Lakin ihracatta yüzde 54 oranında düşüş görüldü.
Üretim de altı ana kümede yüzde 13 oranında düşerken, yılın birinci dört ayında üretim yüzde 5 oranında geriledi.
TÜRKBESD Başkanı Sığın, savaş sonrası güç fiyatlamaları ile belirsizlik ve yüksek enflasyonun sonucunda sayıların 2023 prestijiyle küçülmeye geçtiğini belirtti ve ‘Avrupa’daki iktisat ve resesyon korkularıyla ihracat açısından talep daralması riskinin sürdüğünü’ söyledi.
İhracat alanında başarılı kesimlerden olan deri ve deri mamülleri, geçen iki yılda 800 milyon dolar cari fazla verirken, TL maliyetler, enflasyon, dövizdeki baskılama ile cari açık hududuna yaklaştı.
İhracat tarafında rekabet gücünü kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olan bölümde, iç pazar dahi Çin ile rekabet kaynaklı sıkıntı düştü.
Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) tarafından düzenlenen Antalya’daki fuarda dal temsilcileri ile görüşen Aydınlık’tan Recep Erçin, öne çıkan bahislerin döviz baskılanması olduğunu iletirken, enflasyon nedeniyle TL maliyetlerdeki artışın, Türk ihracatçısı açısından dezavantaj yarattığına, Çin’deki pandemi sonrası açılmanın da ihracat müşterisini kaçırmaya başladığını aktardı.
Sektörün önde gelen temsilcileri, Merkez Bankası ve piyasa ortasındaki bakış açısı farkına değinerek, mevcut para siyaseti ile ihracatın biterek, ithalatın patlamaya devam edeceğine vurgu yaptı.
Geçen günlerde gazeteci Serdar Akinan da dikkat cazip savlarda bulunmuştu.
Üretimi ve endüstriyi etkileyen diğer sıkıntılar da görülüyor.
2023 yılı sonunda devreye girecek olan, ‘nihai kayıt yükümlülüğünün mecburî hale geleceği Kimyasalların Kaydı, Kıymetlendirilmesi, Müsaadesi ve Kısıtlanması (KKDİK)’ uygulaması Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) İdare Heyeti Lideri Selçuk Gülsün tarafından lisana getirilirken, sanayi üretiminin neredeyse tamamında kullanılan kimyasal hammaddeler açısından sorun yaratabileceğine dair ihtarda bulunuldu. Sanayi üretiminde önemli bir sekteye uğrama ihtimali öngörülüyor.
Umut her daim baki olurken, seçim sonrasında işlerin yoluna gireceği, talebin artacağı kanısı haliyle belirsizlik perdesinin kalmasıyla bir nebze mümkün olabilir.
Resesyon beklentileriyle global talepte görülen daralmanın ihracatta ölçü bazlı düşüşe yansıdığını belirten Akdeniz Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (ADMİB) Lideri Fuat Tosyalı, güçte ithalata bağımlılığı azaltacak tahlillerin bir an evvel devreye alınmasıyla, meselelerin bir nebze aşılabileceğini vurguladı. Pandemi sonrası en büyük düşüşün yaşandığını belirten Tosyalı, “Her şeye karşın yılın ikinci yarısının, birinci yarıya nazaran daha olumlu geçeceğini düşünüyoruz. Ertelenen taleplerin gelmesi kapasitelerin artmasını, bu da sanayi üretiminin canlanmasını sağlayacaktır. Fiyatta rekabetçi kuralların oluşmasıyla bir arada ihracatta daha olumlu sayılar elde edeceğimize inanıyorum” dedi.
Durumdan etkilenmeyenler de gündemde: Marketler!
Geçen hafta Citibank’ın ‘Türk süpermarket şirketleri’ne dair yayımladığı rapor da dikkat çekmişti. Hem Borsa yatırımcısı hem de ekonomik manada piyasaların özeti niteliğinde olan raporda dikkat çeken sözler kullanılmıştı:
Ürünlerdeki fiyat artışlarını direkt tüketiciye yansıtıyorlar, enflasyondan etkilenmiyorlar. Faaliyet kârları 2018’den bu yana dolar bazında %150 arttı.
Barış Soydan da Citi raporunu aktaranlar ortasındaydı.
29 Mayıs sabahı prestijiyle Türkiye’nin iktisat siyasetlerinde çizilecek yol netleşecek. Uzun müddettir beklentiler, belirsizlik, süreksiz önlem ve uygulamalarla yönetilen iktisatta vatandaşın, finans ve gerçek kesimlerin gerçek muhtaçlığının şeffaflık, öngörülebilirlik ve olağanlaşma olduğu da herkesin malumu.