Vaka sayısının düşüşe geçmesiyle Sağlık Bakanlığı ‘normalleşme’ takvimi için bayram sonrasını işaret etmişti. Yarın bayram. Vatandaşlar çarşambadan itibaren bizi nelerin beklediğini merak ediyor. Uzmanlar yanıtladı…
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, “Tedbirler, bayramdan sonra yavaş yavaş kaldırılacak. Hepsi birden kaldırılamaz. Tüm yasakları bir anda kaldırırsanız, bir problem çıktığında bunun nereden kaynaklandığını bulamazsınız. Mesela bir pozitif vaka yakaladınız. O kişi sinemaya da restorana da berbere de gitmiş. Virüsü nereden kaptı, kimlere bulaştırdı? Nasıl saptayacaksınız? dedi.
“Vaka sayısı 0 da olsa güvende değiliz”
“Vaka sayısındaki azalma elbette ki çok önemli. Ancak sayı 0 olsa dahi güvende değiliz” diyen Ceyhan, “Bu sadece test yapılan kişiler arasında güvende olduğunuz anlamına gelir. Dışarıda kimin virüs taşıdığını test yapılmadan bilemediğimize göre, ‘kesin’ diye bir şey yok. Örneğin Vuhan’da 37 gün boyunca vaka sayısı 0 giderken bir anda yeniden pozitif vakalar çıktı. Unutmayın ki pandemi eğrileri dağa benzer. Önceleri eteği yatıktır. Sonra dikleşir. İnişte de aynı şekilde. Hızlı inerseniz dirençle karşılaşırsınız. Direnci kırmak için ise asemptomatik vakaları bulup tedavi etmek gerekir. Biz o dönemi yaşıyoruz. Bundan sonra her gün 200-300 vaka olmayacak belki ama süreç bitmiş değil” değerlendirmesinde bulundu.
“Bayram sonrası farklı bir dünyaya uyanacağımızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz”
Hürriyet'ten Fulya Soybaş'ın aktardığı bilgiye göre, Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Bayram sonrası, farklı bir dünyaya uyanacağımızı, her şeyin tozpembe olacağını sanıyorsanız yanılıyorsunuz” dedi. Vaka sayılarında yaşanan düşüşün, çok büyük bir dalgalanma yaşanmazsa süreceğini söyleyen Özlü, “Ancak” diyerek parantez açtı:
“Maalesef elimizde sihirli bir değnek yok. Aşı bulunana kadar hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Ama bazı önlemler kademeli olarak, kurallara bağlı şekilde esnetilmeye başlanacak. Mesela tren seferleri başlayacak ama eskisi gibi tam kapasite değil, yüzde 50 kapasiteyle. İç ve dış hat uçuşları, şehirlerarası otobüs seyahatleri yeniden yapılabilecek ama tüm bunların kendi kuralları olacak. Bu süreçte bir dalgalanma olacak mı? Olursa yeni önlemler ne olacak? Biz de onu gözlemliyor olacağız.”
“Bitiş çizgisine varmak üzereyiz”
Prof. Dr. Özlü rakamların tutarlı şekilde inişe geçtiğini söyledi ve “Bitiş çizgisine varmak üzereyiz. Biraz daha sabır. AVM’ler, kuaför ve berberler yeniden açıldı, 16 ilde seyahat yasakları kalktı. Gördük ki, bu yeni ‘kontrollü sosyal hayat’ süreci bizi kötü etkilemedi. Gevşemelere rağmen olumsuz bir etkinin görülmemesi sevindirici olduğu kadar yeni kararlar alınması adına da cesaretlendirici” dedi. Özlü bir de uyarıda bulundu:
“Aceleci davranmak yok. Kademeli normalleşeceğiz. Aşının bulunması ve uygulanmasının başlamasına en iyi ihtimalle 6 ay var. Bu süreçte maske ve hijyenden vazgeçilmemeli. En kritik olan ise sosyal mesafe. ‘Diğerlerini yapıyorum, bu olmasa da olur’ denmemeli. Hele ki kalabalık ortamlarda maske tek başına koruyucu değildir. Mesafeyi korumaya devam.”
“Bayram yasaklarına harfiyen uyulmalı”
Bilim Kurulu’nun bir başka üyesi Prof. Dr. Serhat Ünlü de normalleşme sürecinin kontrollü bir şekilde devam edebilmesi adına 4 günlük bayram yasaklarına harfiyen uyulması gerektiğini hatırlattı. Ünlü, “Vatandaşlarımızın kurallara uyum göstereceğini ve vaka sayımızın bayram sonrasında da düşmeye devam edeceğini düşünüyorum. Şu an için önemli bir düşme trendi var. O eğilimin devam etmesi en büyük arzumuz. Kafeler, restoranlar, ibadethaneler açılacak mı? Bu soruların cevabı vaka sayısının azalma hızına bağlı olarak cevap bulacak. Trend devam ettikçe yaşamımızı kolaylaştıracak başka kararlar alınmaya da devam edilecek” dedi.
Normalleşmenin ‘eski normal’ anlamına gelmediğinin altını ısrarla çizen Ünlü, şöyle devam etti:
“Restoran, kafe, ibadethane ya da berber-kuaför, bu saatten sonra artık nereye gidersek gidelim, maske-sosyal mesafe ve hijyen, bu üçlü artık yaşamımızın temel bir parçası haline gelmeli. Bunlardan birinin dahi aksaması/kurallara uyulmaması halinde hazırlanan normalleşme takvimi aksar ya da hiç uygulanamayacak duruma gelinebilir. İlla ki kurallara uyulacak.”