Türkiye siyaset ve demokrasi tarihinin en tesirli isimlerinden birisi o. 1960’ların başında çıktığı siyaset seyahati 40 seneyi aşkın devam etti. Muhtıralarla, darbelerle devrildi. Yine sandıkla gelmeyi başardı. ‘Şapka’ ‘Baba’ üzere lakapların sahibi oldu. Kestirim edeceğiniz üzere Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’den bahsediyoruz.
17 Haziran 2015’te yaşama gözlerini yuman Demirel’in ortamızdan ayrılışının üstünden 8 sene geçti.
Öyleyse gelin, siyaset sahnesinde bıraktığı izleri birlikte anımsayalım.
1924’de Isparta, İslamköy’de dünyaya geldi Demirel. Ömrü boyunca peşini bırakmayacak Çoban Sülo lakabını da doğduğu köyde çobanlık yaparken aldı. Geleceğin Cumhurbaşkanı olacağını kimse bilmiyordu.
İstanbul Teknik Üniversitesi’nden yüksek mühendis olarak mezun olduktan sonra sulama ve elektrik bahislerinde araştırma yapmak için ABD’ye gitti. Türkiye’ye döndükten sonra Devlet Su İşleri’nde başarılı bir mesleğin sahibi oldu. 30 yaşında DSİ Genel Müdürü oldu. Parlak geleceği kendisini genç yaşta göstermişti.
Süleyman Demirel’e siyasetin kapıları 27 Mayıs 1960 Darbesi sonrası açıldı. Devrilen Demokrat Parti’nin yerine kurulan Adalet Partisi’ne katıldı.
Bu partide kısa vakit içinde sivrilen ve yükselen Demirel, 1964 yılında, şimdi 40 yaşında Adalet Partisi Genel Lideri oldu. 1965 Genel Seçimleri’nde Adalet Partisi, Demirel’in liderliğinde büyük bir muvaffakiyet göstererek %52 oy aldı. Süleyman Demirel, başbakanlık koltuğuna oturdu. Lakin oturduğu başbakanlık koltuğu darağaçlarının, idam cezalarının bulunduğu koltuktu. Askerin kıskacı ve baskısı altında yıllar geçirdi. 12 Mart 1971 yılında gelen muhtıranın akabinde vazifesinden istifa etmek zorunda kaldı, hükümet düştü.
12 Mart Muhtırası sonrası daha da hırslı bir formda siyasete devam etti Demirel, askerlerin başa getirdiği Erim hükümetini oy çokluğu ile devirerek tekrar hükümet başkanı oldu.
Buna karşın siyasetin sağ kulvarında yaşanan bölünmeler ve CHP’nin genç başkanı Ecevit ile yakaladığı rüzgar Adalet Partisi’nin oylarını düşürdü. 1973 seçimlerinde Bülent Ecevit’in CHP’si birinci parti oldu. Türkiye’de artan çatışmalar ülkeyi bir kaosa gerçek götürdü. Bülent Ecevit ile koalisyon kuramayarak darbeye taban hazırladığı argümanıyla çok eleştirildi. Tıpkı tenkitler Ecevit’e de yöneltildi. Sonuçta 12 Eylül 1980 günü Türkiye tekrar bir darbeyle uyandı.
12 Eylül 1980 Darbesi sonrası siyasi yasaklı hale gelen ve bir mühlet Çanakkale’de mecburî ikamet etmek durumunda kalan Demirel, 1987’de yasağının kalkmasıyla siyasete geri döndü.
Kır At amblemi ile sembol olan Gerçek Yol Partisi, Demirel’in liderliğinde atağa kalktı. Süleyman Demirel, 12 Eylül Darbesi ile bırakmak zorunda kaldığı başbakanlık koltuğunu 11 sene sonra seçimlerle yine kazandı. DYP-SHP koalisyonu kuruldu. Türkiye 90’lı yıllara tekrar Demirel ile girmiş oldu. Lakin Süleyman Demirel Başbakanlığı uzun sürmeyecekti. 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ani vefatı sonrası ülkenin 9. Cumhurbaşkanı seçildi ve Çankaya’ya çıktı. DYP liderliğine ise Demirel’in dayanak vermemesine karşın Tansu Çiller seçilmeyi başarıp başbakanlık koltuğuna oturdu.
Demirel’in Cumhurbaşkanlığı yılları da tıpkı başbakanlığı üzere hayli sancılı süreçler geçirdi. Yunanistan ile yaşanan Kardak Krizi ve 28 Şubat Süreçlerini yaşadı.
Tüm siyasi hayatı darbelerle, muhtıralarla kesintiye uğramış olan Demirel, ülkesine yeni bir askeri müdahale yaşatmamak için askerler ile uzlaşı içinde süreci yönetim etmeye çalıştı. Bilhassa asker ile Refah Partisi ortasında süren tansiyonlarda akil kişi durumunda kalmaya itina gösterdi. Lakin bu tavrını askerlere boyun eğmek olarak değerlendirenler de oldu. Cumhurbaşkanlığı mühletini 2000 yılında tamamlayan Süleyman Demirel, vazife mühletini tamamladıktan sonra yine siyasete girmedi. Akıllarda ise 40 yılı aşkın siyasi hayatında unutulmazlar ortasına eklenen onlarca kelamı kaldı. Doğrularıyla ve yanlışlarıyla Süleyman Demirel, çok büyük bir iz bıraktı.
