Milyonlarca özel dal çalışanını yakından ilgilendiren bir karara imza atan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, bir personelin on altı yılı aşan mühlet ile çalışmasına karşın müsaade kullanmaması hayatın olağan akışına muhalif olduğuna hükmetti.
16 sene boyunca çalıştığı şirketten emekli olan personel, yıllık müsaade fiyatlarının ödenmediği gerekcesiyle dava açtı. 09.02.2000 – 02.09.2016 tarihleri ortası daima ve kesintisiz halde araç ve nakliye dağıtım elemanı olarak çalıştığını belirten personel; fazla çalışma ve ulusal bayram genel tatil fiyat alacaklarının kendisine ödenmediğini öne sürdü.
Kıdem tazminatının ödenmesini istediğini, ihtarnameye karşın rastgele bir ödeme yapılmadığını, kıdem tazminatı ile bir kısım personellik alacaklarının karar altına alınmasını istedi. Davalı şirket tezleri reddetti. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne hükmetti. Davalı şirket kararı istinaf etti. Bölge Adliye Mahkemesi de itirazı reddetti. Davalı şirket kararı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
Yargıtay; bir personelin 16 yılı aşkın bir mühlet çalışmasına karşın yıllık müsaade kullanmasını hayatın olağan akışına zıt buldu.
Kararda şu tabirlere yer verildi: “Somut uyuşmazlıkta, davacı tarafça belgisiz alacak davası açılmıştır. 4857 sayılı İş Kanununun 59.maddesinde, iş kontratının rastgele bir nedenle sona ermesi halinde, emekçiye kullandırılmayan yıllık müsaade mühletlerine ilişkin fiyatların son fiyat üzerinden ödeneceği karara bağlanmıştır. Yıllık müsaade hakkının fiyata dönüşmesi için iş mukavelesinin feshi kuraldır. Bu noktada, mukavelenin sona erme formunun ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının kıymeti bulunmamaktadır.
Yıllık müsaadelerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü patrona aittir. Patron yıllık müsaadelerin kullandırıldığını imzalı müsaade defteri yahut muadil bir evrak ile kanıtlamalıdır. Bu hususta ispat yükü üzerinde olan patron, emekçiye yemin teklif edebilir. Somut olayda, davacı dava dilekçesinde çalışması boyunca hiç yıllık fiyatlı müsaade kullanmadığını sav etmiştir. Karara temel alınan eksper raporuna nazaran 09.02.2000- 02.09.2016 tarihleri ortasında fiilen çalışmasına temel 16 yıl 18 günlük hizmet mühleti üzerinden 296 gün müsaade hakkı bulunduğu tespit edilerek hesaplanan yıllık müsaade fiyatı alacağının karar altına alındığı anlaşılmaktadır.
Davacının on altı yılı aşan mühlet ile çalışmasına karşın müsaade kullanmaması hayatın olağan akışına ters olduğundan hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde davacının çalışma müddeti boyunca rastgele bir vakitte yıllık fiyatlı müsaade kullanıp kullanmadığı, kullanmış ise kaç gün kullandığı hususu açıklattırılarak davacı beyanı ile birlikte tüm kanıtlar birlikte kıymetlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerekir. Eksik inceleme ile yazılı formda karar verilmesi yanılgılı olup bozmayı gerektirmiştir.“
