Recep Tayyip Erdoğan bir süre önce duyurduğu Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'ne ilişkin düzenlemeleri açıkladı. Peki sistem ne zaman yürürlüğe girecek? Yeni kıdem tazminatı nasıl olacak? İstifa eden kıdem tazminatı alabilecek mi?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nin detayları açıklandı.
Hazırlanan 'karma modele' göre, istifa eden çalışan da kıdem tazminatı alabilecek.
Bugünkü sistemde 1 yıl dolmadan işten ayrılan çalışanın herhangi bir hakkı olmuyor.
Bu yeni yeni sistemle, çalıştığı yerden bir yıldan kısa bir süre önce ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle işten çıkartılan çalışanın işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES Sigorta Hesabı'na aktarılacak. Yüzde 50'si de kazanılmış hak olarak çalışanın hesabında tutulacak.
Katılımcı, 60 yaşını tamamladıktan sonra emekli olmaya hak kazanacak.
Talepte bulunanlara emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 25'ini geçmemek üzere ödeme yapılabilecek. Ödeme oranı toplamı (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30'u geçemeyecek. Kalan tutar ise aylık olarak ödenecek. Emekliliğe hak kazanan katılımcıya, bireysel TES hesabındaki birikimlerin, programlı geri ödeme veya yapılacak yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında ödenmesi esas olacak.
Asgari ücretle çalışan biri 25 yıl sistemde kalırsa emekli maaşına, bugüne göre 300 ile 566 lira arasında ilave maaş alabilecek.
Çalışanın kendi katkısı bireysel fon hesabında birikecek. TES sigorta hesabına aktarılacak tutar, varsa hukuki süreç kesinleşinceye kadar çalışanın hesabında blokeli olarak bekletilecek.
Yeni sistemde de SGK'ya bağlı olarak prim ve yaş şartı ile emekli olunacak. BES'teki haklar arzu edilirse tamamlayıcı emekliliğe dâhil edilecek, isteyen asgari miktarın üzerinde fona katkı yaparak birikimini artırabilecek. TES'e işe yeni girenler girecek, emekliliğine uzun süre kalanlara tercih hakkı sunulacak. Yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak, yüzde 50'si çalışanın hesabında tutulacak.
Yeni sisteme göre 30 günlük kıdem tazminatının 19 günü mevcut sistemdeki gibi devam ederken, 11 günü ise Kıdem Tazminatı Fonu'nda birikecek.
Mevcut kıdem tazminatı sistemi her hizmet yılına karşılık 30 günlük ücret üzerinden ödeniyor. Yeni sistemde yüzde 5.33 kıdem hakkı eski kıdem tazminatı hükümlerine uygun olarak korunurken yüzde 3 işveren katkısı aylık olarak çalışanın bireysel fon hesabına yatırılacak.
Böylece çalışan, sözleşmesi kıdem tazminatını hak edecek şekilde sonlandırılmış ise yüzde 5.33 (19 gün) kıdem tazminatını alacak, yüzde 3'lük (11 gün) prim de fon hesabında tutulacak. Böylece sendikaların “Kırmızı çizgimiz” dediği yüzde 8.33 (30 gün) ile bir hak kaybı söz konusu olmayacak. Fon'a yapılacak kesinti oranı nemalandırılarak kıdem tazminatı 30 günün üzerine çıkarılmış olacak.
Çalışanların bu paranın %10'unu evlilik, konut alımı, sağlık gibi gerekçelerle çekebilmesi planlanıyor.
İlk konut satın alımı, bir kereye mahsus evlilik, ağır hastalık ve işsiz kalınması gibi sebeplerle, talep halinde ödeme yapılabilecek.