Türk-İş’in çalışmasına nazaran Mart ayı besin fiyatlarında aylık yüzde 1,76 yükseliş evvelki yüzde 6,32’nin sürat kestiğini gösterirken, artışını sürdürdü. Böylece yıllık bazda artış 3 hanenin gerisine geldi.
Çalışmaya göre açlık ve yoksulluk hududu da yükseldi. Son hesaplamalara nazaran, 1 haneye 4 taban fiyat girerse o konut fakir olmaktan kurtuluyor.
Türk-İş, besin fiyatlarının Mart’ta aylık yüzde 1,76, yıllık yüzde 94,62 arttığını açıklarken, geçen ay yıllık artış yüzde 107,02 olmuştu.
Çalışmada açlık hududu 9 bin 591,13 TL’ye, yoksulluk sonu da 31 bin 241,47 TL’ye yükseldi. Açlık sonu 8 bin 506 TL olan minimum fiyatın yaklaşık 1.000 TL üzerinde gerçekleşirken, fakir olmamak için de 4 minimum fiyat gerektiği görüldü.
Açıklamada, ‘Hâlihazırda büyük bir geçim zorluğu yaşayan geniş kitlelerin 6 Şubat sarsıntıları ve sonrasında yaşanan sel felaketlerinin doğurmuş olduğu zorlukları daha ağır hissetmesi ve gelir dağılımındaki adaletin daha da bozulması ihtimal dâhilinde’ denildi.
‘Bunun mümkün olduğunca önlenmesi, ücretli-maaşlı geçinenlerin ulusal gelirden aldıkları hisselerin yıldan yıla gerilemesinin önüne geçilmesi için siyasi iradenin birinci başta yapması gerekenlerden birisi vergide adaleti sağlamaya yönelik siyasetler geliştirmesidir’ önerisi sunuldu.
Mart ayında 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için gereken aylık besin harcaması yani açlık sonu 9bin 591,13 TL olarak hesaplanırken, buna giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler da eklenince yapılması zarurî başka harcamaların meblağı kısaca yoksulluk hududu 31 bin 241,48 TL oldu.
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 12 bin 469,98 TL oldu.
TÜRK-İŞ datalarında ‘mutfak enflasyonu’ Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin minimum harcama fiyatında aylık yüzde 1,76, iki aylık yüzde 17,96, son 12 ayda yüzde 94,62, hatta 12 aylık ortalamalara nazaran de yüzde 114,03 olarak hesaplandı.
Hesaplamada süt, yoğurt, peynir kümesinde, peynir ve yoğurt fiyatları gerilerken, süt fiyatı artarak birinci kez litresi 25 TL’nin üzerine çıktı. Hayvansal protein kaynaklarında bu ay önemli fiyat yükselişleri yaşandı.
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum eserlerinin bulunduğu kümede, yılbaşı öncesi yapılan gübre ve yem indirimleri, 1 Ocak 2023’te geçerli olan Gübre Takip Sistemi (GTS) artırımı ve zelzele bölgesindeki küçükbaş hayvan varlığının da tesirli olduğu vurgulandı.
Dana etinde yüzde 13, kuzu etinde yüzde 18, tavukta yüzde 4, yumurtada yüzde 16, balıkta yüzde 8 fiyat yükselişleri görüldü.
Dana eti tarihinde birinci sefer ortalamada 250 TL’nin üzerine çıkarken, baklagillerde fasulye yüzde 10 geriledi. Yeşil ve kırmızı mercimek fiyatları yüzde 4 yükseldi. Nohut sonlu artış gösterdi.
Ekmek ve tahıllar kümesinde, 300 gramlık ramazan pidesi Ankara’da 9 TL’den satılırken, pirinç, makarna un, irmik fiyatlarında hudutlu seviyede artış, bulgur da sonlu seviyede geriledi.
Taze sebze-meyve kümesinde, yeşil soğan, kıvırcık üzere salata yeşilliklerinin ve pırasa, lahana üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları geriledi.
Patates tıpkı düzeyde kalırken, kabak, sivribiber, domates, salatalık fiyatları düştü. Kış meyvelerinden portakal, mandalina ve greyfurt fiyatları da azaldı. Ayva ve nar fiyatları artarken, ortalama zerzevat kilo fiyatı 19,63 TL, ortalama meyve kilo fiyatı 18,15 TL oldu.
Temel yağ eserlerinin bulunduğu kümede da, ayçiçek yağı ve tereyağı sonlu seviyede artarken, margarin ve zeytinyağı hafif biçimde geriledi.