Büyük kentlerdeki yüksek kira, lojman sorunu ve enflasyon karşısında eriyen fiyatlar memurları Anadolu’ya yöneltti. Geçim ıstırabına düşen binlerce memur “becayiş” yoluyla küçük kentlere gitmeye çalışıyor. İnternet siteleri ve toplumsal medyaya ilan veren memurlar “karşılıklı yer değişimi” yapabilecekleri takım arıyor. İlanların büyük kısmı İstanbul’dan ayrılmak isteyenlerce veriliyor. Değişim karşılığı talep edilen ya da ödemeye razı olunan hava parası, “maddi destek” ya da “hediye” tabirleri ile şifreleniyor.
| 657 sayılı Devlet Memurları Yasası’nda “karşılıklı olarak yer değiştirme” biçiminde tanımlanan becayiş sürecine ait mevzuat, “aynı kurumun diğer yerlerde bulunan birebir sınıftaki memurlarının karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilmelerine” imkan tanıyor. Bu isteğin yerine getirilmesi için “atamaya yetkili amirlerce uygun bulunması” gerekiyor. |
Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır imzalı habere nazaran, teze nazaran, örneğin İstanbul’dan rastgele bir Anadolu kentine gitmek isteyen memur; kurum, takım ve tayin olmak istediği kent bilgilerini ekleyerek internette ilan veriyor. İlanda, “mali destek” ya da “hediye” sözleri ile bu süreç karşılığında karşılıklı olarak yer değiştireceği memura hava parası ödeyeceğini de “şifreli” halde belirtiyor. Kaideleri uyan ve becayişe istekli olan memur, ilan veren tarafa telefon ya da e-posta yoluyla ulaşarak hava parası pazarlığı yapıyor. Mutabakat sağlanması durumunda karşılıklı dilekçeler veriliyor. Ödemeler ise muahede kaidelerine nazaran, süreç öncesi ya da sonrası gerçekleştiriliyor. Aksisi senaryoda ise Anadolu kentlerindeki memurların verdiği ilanlara, İstanbul ve öbür büyük kentlerdeki istekli memurlar ulaşıp alacakları hava parası için pazarlık yapıyor.
Birleşik Kamu-İş’e bağlı Büro-İş Sendikası Genel Lideri Alay Hamzaçebi, son devirde İstanbul ile Anadolu kentleri ortasındaki becayişlerde memurlar ortasında 30 bin TL’ye varan hava parası ödemelerinin yapıldığını belirterek, “Memurlar için İstanbul artık ‘taşı toprağı altın şehir’ değil” dedi. Hamzaçebi, kamu lojmanları ve misafirhanelerin satıldığına dikkat çekerek “Her geçen gün enflasyonun altında maaşları eriyen, yoksulluk hududunun altında çalışıp İstanbul’da misyon yapan memurların 3 bin TL’yi geçen kira ve artan besin fiyatları nedeniyle nispeten barınma, besin üzere hayat kurallarının daha ucuz olduğu Anadolu’nun çeşitli vilayet ve ilçelerine tayin talepleri son yıllarda arttı” diye konuştu.