44 yıllık hayatının 42 yılını esaret halinde geçiren ve 5 yavrusu ile birlikte arkadaşlarının da vefatının akabinde beton bir tankın içinde son 10 yıldır yalnız yaşayan Kiska’nın başını tekraren duvara vurarak intihara kalkışmasının akabinde toplumsal medyada #HayvanatBahçeleriKapatılsın etiketi açıldı. Yunuslara Özgürlük Platformu’ndan Hikaye Yağcı, “Hayvanların ziyaretçilere ve eğitmenlere ziyan vermemesi için dişleri sökülüyor, törpüleniyor. 50 yıl yaşayan yunuslar, esarette 12-15 yıl yaşıyor” diyor.
BirGün’den Dilara Şimşek’in haberine nazaran, Türkiye’de bulunan 40 hayvanat bahçesinde ‘en az’ 20 bin 891 hayvan tutsak ediliyor. Her yıl milyonlarca ziyaretçi hayvanat bahçelerini ziyaret ederken binlerce hayvan bu zulme maruz kalıyor. Bunun son örneği Kanada’nın Marineland parkında yaşayan Kiska isimli balinanın görüntüsü. 44 yıllık hayatının 42 yılını esir halde geçiren ve 5 yavrusu ile birlikte arkadaşlarının da vefatıyla birlikte beton bir tankın içinde son 10 yıldır yalnız yaşayan Kiska, başını tekraren duvara vurarak intihar etmeye çalıştı. Psikolojisi bozulduğu tabir edilen balinanın görüntüleri reaksiyon çekti. Görüntüyü paylaşan eski bir eğitmen olan Phil Demers, “Bu görüntü 4 Eylül’de çekildi. Hayvanların tutsak edilmesine karşı aktivistler MarineLand’e girdiler ve hayatta kalan son orka Kiska’nın başını duvara vurduğunu gördüler. Bu zulüm sona ermeli” tabirlerini kullandı.
“İleri geri yürüme, daireler çizme, çok kaşınma, dışkı yeme, kendine ziyan verme…”
Reaksiyon çeken manzaralardan biri ise 2020’de İstanbul Çekmeköy’de özel bir hayvanat bahçesinde meydana geldiği argüman edilen görüntü oldu. Küçük kapalı bir alanda tutulan bir yabanî kurdun daima tıpkı yerde dolaşıp, toprakta sonsuzluk işareti oluşturması büyük ses getirdi. İmajların akabinde toplumsal medyada binlerce kullanıcı hayvanların esaret altında tutulmasına son verilmesi için #HayvanatBahceleriKapatılsın etiketi altında toplandı.
Yunuslara Özgürlük Platformu’ndan Hikaye Yağcı, hayvanların, tutsak edildikleri tüm ortamlarda kronik gerilim sonucu ileri geri yürüme, daireler çizme, çok kaşınma, dışkı yeme, kendine ziyan verme üzere olağandışı tekrarlayan davranışlar geliştirdiğini aktardı. Yağcı, esaretin tesirlerini şu sözlerle anlattı:
“Depresyon, yeme bozuklukları ve zayıflamış bağışıklık sistemi…”
“Avcılık üzere doğal yetilerinin unutturulma ve beşere bağımlı hale getirilme sürecinde başta kusmalarına ve yememelerine karşın meyyit balık yemeğe zorlanıyorlar. Özgürlüklerinden alıkonmuş olmaları, havuzlarda yahut kapalı deniz alanlarında özgürce ve tabiatlarının gerektiği üzere hareket edememeleri, ziyaretçilerin alkışları üzere duyusal örselenmeye maruz bırakılmaları depresyon, yeme bozuklukları ve zayıflamış bağışıklık sistemi olarak karşımıza çıkıyor.
2005-2017 yılları ortasında Türkiye’ye 75 yunus ithal edilmiş
Resmi evraklar 2005-2017 yılları ortasında Türkiye’ye 75 yunusun ithal edildiğini gösteriyor. Tabiattan esarete alınan yunusların bu olumsuz koşullara alışmalarının kolay olmadığını biliyoruz. Esarete alındıktan sonraki birinci 1 ay içinde vefat oranlarının 6 kat fazla olduğu ve tabiatta 50 yıl yaşayabilen yunusların esarette en fazla 12 ila 15 yıl yaşadığı, mevt oranlarının da yüzde 60’a ulaştığı tespit edilmiş durumda. Esarette dünyaya gelmiş yunusların yüzde 52’sinin ise, 1 yaşını bile dolduramadan hayatını kaybettikleri gözlenmiş durumda.”
“Esaret altında bir hayat hayvanlar için aslında ‘yaşayan bir ölü’ olarak hayata devam etmeleri demek”
Hayvanların ziyaretçilere ve eğitmenlere ziyan vermemesi için hayvanat bahçelerinde dişlerinin söküldüğünü törpülendiğini anlatan Yağcı şöyle dedi:
“Türkiye dâhil olmak üzere dünya çapındaki pek çok yunus şov merkezinde yahut deniz parkında rastlanan rutin bir süreç. 2013 yılında uzun periyodik uğraşımız sonucunda kapattırmayı başardığımız Kaş Yunus Parkı’nda tutulan yunuslardan birinin dişleri sökülmüştü. Kabahat duyuru yapmamıza karşın Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri tarafından hiçbir yasal süreç yapılmadı. Türkiye’den ikinci bir örnek ise Tom ve Misha isimli yunuslardan. 2010 yılında Fethiye Hisarönü’ndeki yunus parkında çekilen fotoğraflarda, yunuslardan birinin dişlerinin törpülendiği ve düzleştirildiği açık bir halde görülüyordu. Esaret altında bir ömür hayvanlar için zati ‘yaşayan bir ölü’ olarak hayata devam etmeleri demek.’’
