Adana’nın Kozan ilçesinde sabah 08.44’te yaşanan 5.5 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde 3.5 ve 4.4 büyüklüğünde iki deprem daha yaşandı. Güne sarsıntılarla başlarken, sarsıntı uzmanı Prof. Dr. Hasan Sözbilir’den İzmir için ikaz geldi.
İzmir’in Kemalpaşa fayında 4,5 metre derinliğinde hendek açıp, inceleme yapan uzmanlardan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, ”6.7’ye varan zelzele üretebilir. İzmir’de 6’yı geçtikten sonra can ve mal kaybı başlıyor’ dedi.
Deprem araştırma uzmanları, bugüne kadar üzerinde çalışma yapılmayan Kemalpaşa fayında bir yıllık arazi çalışmasının akabinde, 4,5 metre derinliğinde hendek açıp, incelemelerde bulundu.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü (DAUM) Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sarsıntı Uygulama Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Fikret Koçbulut, AFAD Sarsıntı ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Çukurova Üniversitesinden Doç. Dr. Mehmet Yüksel ve DEÜ’den Araştırma Vazifelisi Dr. Mustafa Softa aylar süren çalışmalar yaptı.
Fayın canlı fay olup olmadığı, geçmiş devirde en çok kaç büyüklüğünde zelzele ürettiği, yakın vakitte zelzele üretip üretmeyeceği mevzuları araştırıldı.
Yapılan bilimsel çalışma hakkında bilgi veren DEÜ DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Kemalpaşa fayı, Türkiye’deki 485 canlı faydan biri. İzmir ve etrafında tarihî devirde yıkıcı sarsıntılar olduğunu biliyoruz. Can ve mal kayıpları yaşanmış ancak buna yol açan fayların hangisi olduğu aşikâr değil. Bu, geçmişte olan sarsıntıları hangi fayın ürettiğini öğreneceğimiz birinci çalışma olacak. Bunun için de İzmir’deki 17 fayı çalışmaya başladık. 5’ini geçmiş yıllarda çalışmıştık. Şu anda 10’unu TÜBİTAK projesi kapsamında çalışmaya başladık” dedi.
Kemalpaşa fayının değerli bir özelliğini anlatan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Kemalpaşa ilçesi bu fayın üzerinde. Tesir alanında, çok geniş bir yerleşim yeri var. İzlenebilen, haritaya işlenebilen ve muhakkak ölçekte tedbir alınabilen bir fay. Hasebiyle bu fayın zelzele tehlikesini ortaya koymamız gerekiyor. Bu fayın geçmişte kaç yılda bir sarsıntı ürettiğini, yakın gelecekte zelzele üretip üretmeyeceğini inceleyeceğiz. Yaptığımız çalışmada fayın üzerinde geçmişe ilişkin 4 yıkıcı zelzele gerçekleştiğini gördük” dedi.
Sözbilir kelamlarına şöyle devam etti: ”Aldığımız örneklere nazaran de yakın gelecekte yıkıcı bir sarsıntı üretip üretmeyeceğini göreceğiz. Bu fay 24 kilometre uzunluğunda. 6.7’ye varan zelzele üretebilir. Sarsıntı olduğunda yıkıcı bir nitelik taşıyacaktır. İzmir’de 6’yı geçtikten sonra can ve mal kaybı başlıyor. Münasebetiyle bu fay kırıldığında can ve mal kaybı yaşanacaktır. Burada açtığımız hendekte 4 yıkıcı zelzele tespit ettik. Bunlar 10 bin yılda gerçekleşti. Münasebetiyle 2,5 milyon yılda bir ortalama yıkıcı sarsıntı gerçekleşiyor. Bunların kesin tarihini belgelemek için de örnekleme çalışması yapıyoruz.”
Afyon Kocatepe Üniversitesi Zelzele Uygulama Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak ise “Kemalpaşa bölgesine baktığımızda çok süratli bir yapılaşma görüyoruz. Organize Sanayi Bölgesi’nin olduğunu gözlemliyoruz. Bu fay uzun müddettir sismik manada sessizdir. Gelecek yıllarda zelzele üretme potansiyeli olan bir faydır. Fayın zelzele üretme potansiyelinin değerli olduğunu gördük. Bu fayın zelzele üretme potansiyeli şayet yüksek ise kesinlikle burada gerekli tedbirlerin alınması sağlanmalıdır” tabirlerini kullandı.
