Turanlı Shell&Turcas’ın ilk Türk CEO’su. Göreve başlayalı 6 ay oldu. Bu sürecin ‘bazı açılardan olağandışı hareketli, bazı açılardan da hareketsiz’ geçtiğini söyledi. Emre Turanlı’nın akaryakıt istasyonlarındaki marketlerde yapılan satışlarla ilgili verdiği bilgiler de enteresandı. Shell&Turcas, 2020’de 2.5 milyon adet sandviç, 3 milyon adet de kahve satmış!
Genç, dinamik bir CEO olarak görevdesiniz şu anda. Geride bıraktığımız 6 ayı nasıl özetlersiniz?
Bizi global olarak ilk başta çok etkiledi bu süreç. Enerjide, petrolde yüzde 10’a varan bir talep daralması oldu. Shell hisseleri etkilendi. İkinci Dünya Savaşı’ndan beri ilk defa kâr payı dağıtımını büyük ölçüde azaltmak zorunda kaldık. Yüzde 66 düzeyinde kaldı bu sene.
Türkiye’de enteresan bir yılı geride bıraktık. İyi başladık ancak Covid’in gelmesi ile birlikte Mart’tan itibaren özellikle Nisan-Mayıs çok zorlu aylar oldu. Satışlarımız yaklaşık yüzde 50 civarında düştü geçen seneye göre. Hafta sonları yüzde 90’ları buldu bu rakam. Ani ve sert bir düşüş yaşadık. Petrol fiyatlarındaki ani düşüş de bize çok büyük stok zararları olarak geri döndü. O dönemde borç yükümüz 2- 2,5 katına kadar arttı.
Petrol stoğu sektörün dinamiğini oluşturuyor. Uzun vadeli kontratlar yapılıyor. Hiç kimse pandemi gibi olguyu öngörmediği için o günkü fiyatlardan aldığınız petrol ve akaryakıt size zarar yazdı yani.
Bizim operasyonel stoklarımız yaklaşık 3 gün ama biz tabii bir de yasal düzenlemeler nedeniyle 20 günlük zorunlu stok tutuyoruz. Onların da yükü çok fazla oluyor. Tabi bu işin bir de finansal tarafı var, bunu da bir şekilde yönettik ve yönetmeye de devam ediyoruz.
Operasyon tarafında neler yaşadınız?
7/24 çalışan bir sektörüz. İstasyonlarımızı her gün yaklaşık bir milyon misafirimiz ziyaret ediyor. Yılda 10 milyon farklı plaka ağırlıyoruz. Bu araçlarda ortalama 2 kişi olsa 20 milyon insan demek. Yani nüfusun %25-30’u bizim istasyonlarımıza geliyor. Her gün gelen 1 milyon müşterimiz ve çalışanlarımız, onların sosyal mesafesi, maske kullanımı, dezenfektasyon… İnanılmaz büyük bir değişim sürecini çok hızlı bir şekilde yönetmek zorunda kaldık. 15 bin ön saha çalışanımız var. Hem biz şirket olarak hem de sektör olarak başarı ile bunun altından kalktık görüşündeyim.
T.C. Sağlık Bakanlığı’na 5 milyon TL’lik akaryakıt yardımı ve yaklaşık 175 bin litre dezenfektasyon desteği sağladık.
Yaz ayları güzel geçti. Tekrardan iyi bir toparlanma geldi. İnsanlar daha çok arabayla seyahat etmeye başladı. Ama ne yazık ki yine kapanmalarla geçen yıla göre yüzde 30-35 aşağılara geldik. Ama bu süreç bittikten sonra tekrar toparlamanın olacağını düşünüyorum. Önce sağlık diliyoruz.
İSTASYON SAYISI ARTTI
Hedeflerinizde ne tür değişiklikler oldu?
Pandemi, planlarımızın belki bir bölümünü ötelememize sebep oldu, öte yandan birçok hedefimizi de gerçekleştirdik. Bu sene istasyon anlaşmalarını yenileme sürecimizdi. Bu süreçten başarıyla çıktık, istasyon sayımızı arttırdık. Bunun şirketimize pozitif etkisi olacağını düşünüyorum.
İstasyon satışlarında pazar lideriyiz. İstasyon sayımız yaklaşık 1.050 düzeyinde. Bizden daha fazla istasyonu olan rakiplerimiz var ama istasyonlarımızın daha verimli olmasından dolayı buradaki pazar liderliğini sürdürüyoruz. Yeni eklediğimiz istasyonlar da bu liderliği destekleyecek.
Yaklaşık 100 yıldır Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınması için çalışan bir marka oluşumuz, akaryakıtımız, madeni yağlarımız, taşıt tanıma sistemimiz, hizmetlerimiz, sektöre kazandırdığımız ilklerimiz bizi öne çıkarıyor. İstasyonlarımızda verimliliğimiz çok iyi. Dolayısıyla istasyon sayısı arttıkça liderliğimizi sürdürmek hatta pekiştirmek istiyoruz.
KAHVE İÇİN İSTASYONA
Marketlerinize ilgi nasıl, bu alanda büyüme hedefleriniz ne?
Dünyanın tek çatı altında faaliyet gösteren en büyük perakende şirketiyiz. Perakende alanında da sektörümüzde öncü konumdayız. Ortalama bir akaryakıt müşterisi iki haftada bir istasyonlarımıza geliyor. Perakende akaryakıt müşterisi olan müşterilerimiz gün içinde meyve suyu, kahve, sandviç gibi ürünler de tüketiyor. 2,5 milyon sandviç 3 milyon kahve sattık son bir yılda. Günde 500 kahve sattığımız yerler oldu. Gramajından içindeki maddeye kadar çok detaylı ilgileniyoruz. Vizyonumuz şu: İstasyonlarımızı iki haftada bir gelinen, gelmişken sandviç de alınan bir yer olmaktan çıkarıp ay içinde gün içinde belki bir kez belki daha fazla uğranan bir nokta yapmak.
Şu anda 580 tane Shell Select marketlerimiz var. Mesela 100 tane fırın koyduk marketlerimizin içine. Buralarda işte simitten balkan çöreğine kadar farklı farklı ürünler satıyoruz.
Akaryakıt dışındaki alanları da daha önemli bir hale getirmek istiyoruz. Biraz da tercih sebebi yapmak istiyoruz. Bizim dünyada yaklaşık 45 bin istasyonumuz var. Tek marka altında birleşen en büyük perakendeciyiz. Dolayısıyla birçok yerden ve öğrendiklerimizin kısmını burada uygulama şansı da buluyoruz.
ÇİĞKÖFTELİ DÜRÜME YOĞUN İLGİ
Marketlerde en çok sattığınız ürünler neler?
Sandviç grubu içinde ama bu grubun lideri: Çiğköfte. Deli2go markalı bir çiğköfte dürüm ürünümüz var. Çok da güzel acılı da bir sosu var içinde. Müşterilerimiz de çok seviyorlar. Aslında çok da kimsenin tahmin etmediği bir ürün. Ayrıca su, kahve ve enerji içecekleri de çok tercih ediliyor.
Bu arada sandviç dışında mesela yeni kaşarlı dönerimiz var, falafelimiz var, Beyoğlu çikolatası var, mozaik pastamız var, soğuk sıkım meyve sularımız var. 4 günlük raf ömrü var ki gerçekten yüzde 100 doğal ürünler bunlar. Yani piyasada bazı 2 yıllık ömrü olan doğal diye satılan ürünler de var onlardan değil.
5 YILDA 5 BİN KADIN ÇALIŞAN
Akaryakıt sektöründe 2018 yılında bir ilki gerçekleştirdik ve “Shell’de Kadın Enerjisi” projemizle tüm sektöre ilham kaynağı olduk.
İŞKUR ile beraber yürütüyoruz ve hedefimiz, 5 yılda 5000 kadına istasyonlarımızda istihdam imkanı sunmak. Şu anda 3000’in üzerinde kadına istihdam olanağı sağlamış bulunuyoruz.
Pandemi boyunca zorlu bir dönemden geçiyor olsak bile hız kesmeden istihdam sürecimizi devam ettiriyoruz. Bu dönemde 950’nin üzerinde yeni kadın çalışma arkadaşımıza istihdam yarattık.
Kadın çalışanlarımızın olduğu istasyonlarımızda hizmet kalitemizin daha da arttığını, müşteri memnuniyetinin %3 oranında yükseldiğini görüyoruz.
‘ELEKTRİKLİ GELECEĞE HAZIRLANIYORUZ’
Elektrikli araçlar akaryakıt sektörünü nasıl etkileyecek. Klasik yakıtların azaldığı elektrikli araçların arttığı bir geleceğe siz nasıl hazırlanıyorsunuz?
Biz 2050 yılına kadar Shell Grubu olarak net karbon salınımını sıfır seviyesine getirme taahhüdü verdik.
2017 yılında Avrupa’da New Motion diye bir şirketi satın aldık. 22 ülkede 55 bin şarj noktası var. Bunlar daha çok bizim ev şarj noktası ve sokaklarda gördüğümüz şarj noktaları olarak tanımladığımız noktalar. Aslında buraya daha büyük bir anlamda giriş yaptık. Bunun dışında farklı ülkelerde Shell Recharge markası altında hızlı şarj noktaları kuruyoruz. Hollanda’da 200 Almanya’da 100’e ulaştı bu noktaların sayısı. 350 kW ‘ye kadar şarj eden hızlı şarjlar koyduk.
Türkiye’de şu anda 3 tane Shell Recharge noktamız var. Burada hem regülasyonların hem de piyasanın gelişmesi ile biz de ona göre zaman içinde pozisyonumuzu alacağız.
Türkiye’nin ilk LNG sıvılaştırılmış doğalgaz istasyonunu açtık. Avrupa’da da bu ağı genişletiyoruz. Bunun dışında istasyonlarımıza güneş panelleri koyuyoruz ve bu sayede istasyonlarımız elektriğini güneş enerjisinden sağlıyor. Şu anda bu istasyonlardan 3 tane var ve sayısını artırıyoruz.
ELEKTRİKLİ ARACA ŞARJ
EVDE BÜTÜN GECE İSTASYONDA 15 DAKİKA!
Şimdi klasik akaryakıtı almamız için bir benzin istasyonunda giriş ve çıkış süremiz yaklaşık 6-7 dakika. Elektrikli araçların dolum süresi nasıl olacak? İstasyonda kalma süremiz uzayacak mı?
Şu an evlerde kullanılan özellikle Avrupa’da gördüğümüz sokak üzerinde bulunan şarj noktalarının yaklaşık 7-8 kw, 10 kw’lık şarj güçleri var. Bütün akşam orada durması gerekiyor aracın.
Bizim hızlı şarj dediklerimiz işte yani 150’den 350 kw’ye kadar gidebiliyor. 15 dakikada çok yüksek bir düzeye çıkartabiliyor aracı. Teknolojinin hızlanmasıyla belki de 3-5 dakika sürecek bu süre. Yine istasyonda olacak bu.
Şarjın mozaik olacağını düşünüyoruz biz. Yani bir kısım işte, evde şarj edip mobil haldeyken istasyonlarda şarj edecek.