Yeni bir bilgisayar toplama telaşındaysanız veya yeni bir bilgisayar satın almak istiyorsanız, NVMe bir an önce araştırmaya başlamanız gereken ve mutlaka sahip olmak isteyeceğiniz bir özellik. Yazımıza NVMe SSD’nin ne olduğunu anlatmakla başlayalım.
NVMe yani Non-Volatile Memory Express, SSD depolama ürünleri yerine tasarlanmış, PCI Express arayüzünü kullanan yüksek hızlı bir depolama teknolojisidir. PCIe arayüzünün NAND belleklerinin gerçek gücünü ortaya çıkarabilmesi için geliştirilmiştir ve ismindeki express kelimesinin de bir sonucu olarak hard diskten ziyade hızlı bellek gibi çalışarak sürücünün daha hızlı çalışmasına imkân sağlar. Ayrıca düşük güç tüketimi, ölçeklenebilirlik ve standartlara uyumluluk özelliklerine de sahiptir.
PCIe, SATA’dan sonra en yüksek bant genişliği sunan arabirim olarak kabul edilir. Giriş seviyesinde PCle SSD’ler bile, SATA 3.0 muadillerinden iki üç kat daha hızlı çalışabiliyor. Hızlı çalışmasını sağlayan ise, veri aktarımı için kullanılan kanal sayısının PCIe’lerde SATA’lara göre daha fazla olması.
SATA, SSD’nizi bilgisayara bağlarken kullandığınız, en çok kullanılan ve en çok bilinen arayüzdür. SSD gibi flash belleklerin yanı sıra daha yavaş çalışan sabit diskler için oluşturulmuş AHCI protokolünü destekleyen SATA, SSD’lerin hızını kısıtlayan bir teknoloji olduğundan artık yerini yeni teknolojilere bırakıyor. Çünkü SSD’lerin çoğunun okuma ve yazma hızlarının genellikle 500-550 mb/s sınırlarında olmasının en büyük nedeni SATA arayüzünün 600 mb/s kısıtlamasıydı. Bu nedenle SATA arayüzünden daha yüksek hız sağlayan yeni bir arayüz gerekliydi ve NVMe olarak karşımıza çıktı. NVMe arayüzüyle Sata 3.0’ın getirdiği 600 mb/s kısıtlamasını aşarak, 32Gbit/s hızlarına ulaşılabiliyor.
Önceki arayüz protokolleri, talep ve veri transferinin gerçekleşme sürecinde uzun gecikmeler yaşanan, çok daha düşük hızlardaki HDD sürücülerle kullanılmak üzere üretilmişti. NVMe de temelde AHCI protokolünün yerini alması için tasarlandı. AHCI yıllar önce eskiyen IDE protokolünün yerini almıştı. AHCI sayesinde geleneksel HDD’ler, veri yükünü çok daha verimli bir şekilde yönetiyordu. Ancak aynı verimlilik ne yazık ki SSD’lerde gözlenemiyor. NVMe ile birlikte SSD’ler daha geniş komut kuyruklarını daha verimli bir şekilde işleyebiliyor. NVMe ayrıca modern SSD’lerin paralellik özelliğini çok daha etkili kullanabiliyor.
NVMe SSD’nin ne olduğunu anladıysanız 2019’un en iyi NVMe SSD’lerini incelemeye başlayalım.
1. Samsung 970 Evo Plus 1TB
M.2 biçiminde hız ve dayanıklılığı ile bilinen en iyi NVMe SSD
Kapasite: 1TB | Form faktörü: M.2 PCIe x4 | Sıralı okuma/yazma hızı: 3,500/3,300MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 600K/550K IOPS
- (+) İyi genel performans
- (+) Çok uygun fiyatlı
- (-) Az bilinen marka
970 EVO Plus, 5. nesil 3-bit MLC V-NAND yonga kullanıyor. SSD, teknoloji meraklıları, oyun tutkunları ve yüksek performans beklentisi olan kullanıcılara hitap ediyor. Yeni M.2 SSD aynı zamanda PC ve iş istasyonlarındaki yoğun iş yükleri için yüksek kapasite seçenekleri ile de geliyor.
Samsung’un Phoenix kontrolcüsüne sahip olan 970 EVO Plus, terabayt seviyesindeki kapasiteyi küçük bir M.2 2280 form faktörü ile sunuyor. En son Samsung V-NAND yonga teknolojisi ve Firmware iyileştirmelerini bir arada sunan 970 EVO Plus, 970 EVO’ya göre %57’ye varan oranda daha yüksek rastgele yazma hızı vaat ediyor. Ardışık hızlar söz konusu olduğunda ise 3,500- MB/s okuma ve 3,300 MB/s yazma hızlarına ulaşabiliyor.
SSD’nin performansını ilk olarak CrystalDiskmark ile test ettik. Samsung burada neredeyse PCIe 3.0 x4 arabiriminin sınırlarına dayanarak 3300 MB/s ardışık okuma ve 3337 MB/s ardışık yazma değerlerine ulaştı.
970 EVO Plus dayanıklılık konusunda da iddialı. 1200 Terabayt yazma ömrü vaat eden 2 TB kapasiteli modele ek olarak ürün, gelişmiş ısı kontrolü ile sıcaklığa karşı oluşabilecek riskleri de ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Dynamic Thermal Guard (DTG) teknolojisi ile ürün aşırı ısınmanın önüne geçerken bakır film ile desteklenmiş dahili bir ısı dağıtıcı ihtiva ediyor. Samsung, Phoenix kontrolcünün üstünü de nikel ile kaplayarak burada da yoğun iş yükünün altından rahatlıkla kalmayı amaçlıyor.
Sonuç itibariyle M.2 SSD’ler hız olarak SATA SSD’lerin fersah fersah ilerisindeler. Samsung da özellikle yeni teknolojilerini daha ileriye taşıyor ve EVO serisinin üzerinde EVO Plus serisini ekleyerek geliştiriyor. Normal son kullanıcı ve oyuncular için tasarlanan bir marka olmasına karşın teknik değerleri ve IOPS avantajı profesyoneller için de çekici bir model. Özellikle yazma hızındaki geliştirme anahtar tercih sebebi. 970 PRO ise daha yüksek ömür garantisi ile profesyoneller için çekiciliğini ve EVO ile farkını korumayı başarıyor.
2. WD Black SN750 1TB
Cazip bir fiyata harika bir NVMe SSD
Kapasite: 1TB | Form faktörü: PCIe 8Gb/s | Sıralı okuma/yazma hızı: 3,470/3,000MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 515/560K IOPS | Dayanıklılık: 600 TBW
- (+) Muhteşem performans
- (+) Sağlam izleme yazılımı var
- (+) Yoğun iş yükleri için isteğe bağlı soğutucu
- (-) Soğutucu standart olarak gelmiyor
WD Black SN750, performans olarak rakipleri karşısında fazlasıyla başarılı bir SSD oluyor. Özellikle yeni sistem toplayanlara tavsiye ediyoruz. Ancak eğer bütçeniz biraz daha genişse, 1 TB’lık modelini tercih etmeniz, daha iyi performans sağlamak açısından yararınıza olacaktır.
Black SN750, 4 farklı kapasiteye sahip. Elimizde 250 GB kapasiteli modeliyle bulunan Black SN750, ayrıca 500 GB, 1 TB ve 2 TB gibi seçeneklerle satın alınabiliyor. Diskte kapasite arttıkça performans da artıyor. Ancak diskin en iyi performansı 1 TB’lık modeliyle sağladığını söyleyebiliriz. Özellikle okuma ve yazma performansıyla iddialı duran 1TB’lık model, kâğıt üzerinde saniyede 3470 MB/s sıralı okuma, 3000 MB/s ise yazma performansı sergiliyor. En azından iddia bu yönde.
Disk, elimizde ise söylediğimiz gibi 250 GB’lık modeliyle yer alıyor. Onun da hızları 3100 MB/s okuma, 1600 MB/s yazma şeklinde. Fakat biz firmadan gelen 250 GB’lık modelin yanına 1 TB’lık modeli de koyduk ve onun da test sonuçlarını değerlendirdik. Zira ailenin en performanslı modelinin 1 TB’lık kapasiteye sahip olması, onu bizim için de çekici hale getirdi.
CrystalDiskMark’ta sıralı okuma performansıyla 3459 MB/s sonuç üreten Black SN750, bu skorla Samsung 970 Pro, 970 Evo ve Adata XPG SX8200’ü geride bırakıyor. CrystalDiskMark sıralı yazma testine geldiğimizde ise, burada da 2992 MB/s sonuç üreten Black SN750, burada da aynı dizilişle liste başında kendine yer buluyor. Bu anlamda Black SN750’nin performans anlamında gayet başarılı bir disk olduğunu söyleyebiliriz.
Black SN750’i soğutuculu modülle de satın alabileceğinizi söyleyelim. Ancak elimizdeki 250 GB’lık modelin soğutucu panelli olanı yok, çıplak olarak geliyor. Ha, zaten anakartınızın halihazırda bir soğutucu bloğu varsa, bu tür ek soğutmaya ihtiyacınız zaten yok. Aksi halde dileyenler diskin 500 GB, 1 TB ve 2 TB’lık modellerini yine soğutuculu olarak da tercih edebilirler.
3. Adata XPG SX8200 Pro 1TB
Bütçe dostu en iyi NVMe SSD
Kapasite: 1TB | Form faktörü: M.2 PCIe x4 | Sıralı okuma/yazma hızı: 3,500/3,000MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 390K/380K IOPS
- (+) İyi genel performans
- (+) Çok uygun fiyatlı
- (-) Az bilinen marka
Şu sıralar gerek yüksek performans gerek yüksek kapasite sunan bir M.2 SSD arıyorsanız, gönül rahatlığıyla XPG SX8200 Pro M.2 SSD’yi tercih edebilirsiniz.
XPG SX8200 Pro M.2 SSD, elimizde az önce de söylediğimiz gibi 1 TB gibi devasa kapasiteli modeliyle bulunuyor. Dolayısıyla bu diski satın aldıktan sonra ayrıca bir sabit diske de ihtiyaç duymayacaksınız. Ancak, hayır bana daha küçük bir M.2 SSD lazım derseniz, o halde bu modelin 240 GB ve 512 GB’lık modelleri de mevcut.
XPG SX8200 Pro M.2 SSD, tipik M.2 formunda bulunurken, eğer anakartınızın bir M.2 soğutucusu yok ise, kutu içeriğinde bir soğutma plakası da bulunduruyor. Dilerseniz bunu kartın üzerine yapıştırabilir veya XPG’nin daha önce incelediğimiz ADATA XPG Fan Storm RGB M.2 soğutucuyu da temin edebilirsiniz. Böylece bu minik cihaz ile cihazın performansına katkıda bulunabilirsiniz.
64 katmanlı 3D NAND flaş belleklerini kullanan disk, NVMe 1.3 standardını destekliyor. 3D TLC NAND Flash sahibi olan XPG SX8200 Pro M.2 SSD, SMI kontrolcüsüne sahip. ADATA’nın bu disk ile ilgili iddiası, 3500 MB/s okuma, 3000 MB/s yazma performansı sağladığı yönünde.
4. Crucial P1 1TB NVMe
Sağlam performans, fiyat ve kapasite
Kapasite: 1TB | Form faktörü: M.2 PCIe 3×4 | Sıralı okuma/yazma hızı: 2000/1700MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 170K/240K IOPS
- (+) Süper hızlı okuma/yazma hızı
- (+) Saygın marka
- (+) Sağlam güç verimliliği
- (-) Dolu olduğunda düşük performans
- (-) Düşük rastgele okuma/yazma hızı
Micron’un tüketici odaklı Crucial markası nihayet yeni Crucial P1 M.2 SSD ile NVMe SSD dünyasına giriyor. P1, hücre başına dört bit (QLC) NAND flash bellek ve Silicon Motion SM2263 denetleyicisini kullanan giriş düzeyinde bir NVMe sürücüsüdür. Bu, kullanılan aynı temel formüldür. Intel 660p, şu ana kadar piyasadaki tek diğer tüketici QLC sürücüsü. Micron kendi donanım yazılımı özelleştirmelerini getirdi, bu yüzden performans özellikleri Intel 660p’e benzer olsa da kesinlikle aynı sürücü değiller. Crucial P1, Intel 660p modelinden biraz daha düşük kullanılabilir kapasiteye sahiptir ve bu da çöp toplama ve SLC önbellekleme için biraz daha fazla yedek alana dönüşür. Intel 660p’den farklı olarak Crucial P1, çoğu MLC ve TLC SSD’leri gibi 1TB NAND oranı başına aynı 1GB DRAM kullanır.
5. Intel 660p 2TB
Yüksek kapasite ve düşük maliyet 660p’yi zafere ulaştırıyor
Kapasite: 2TB | Form faktörü: M.2 PCIe 3×4 | Sıralı okuma/yazma hızı: 1800/1800MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 220K/220K IOPS
- (+) Yüksek kapasiteli
- (+) Sabit fiyat
- (-) Kapasite dolunca yavaşlıyor
- (-) Düşük dayanıklılık
M.2 yapısında gelen Intel SSD 660p, 512 GB/1 TB/ 2 TB depolama seçenekleri bulunan QLC bellek kullanılıyor. Bir tür MLC bellek olan bu bellek, TLC belleklere kıyasla 2 kat yoğunluk barındırıyor. Ayrıca daha keskin bir üretim teknolojisine ihtiyaç duyan belleğin üretim maliyeti zamanla düşmeye başladı. Sürekli yazma hızında saniyede 1100 MB’a ulaşan bellek, saniyede 1800 MB’e kadar ulaşabiliyor.
660p, Crucial P1’e birçok yönden benziyor. Diğer NVMe SSD’lere kıyasla daha düşük okuma/yazma hızlarına sahip ve QLC NAND, sürücü dolarken performans düşüklüğüne neden olabilir. Ancak, 2 TB kapasiteye sahip ve şu anda mevcut olan en ucuz 2 TB SSD.
Bazıları düşük puanlı dayanıklılık için endişelenebilir. 5TGB modeli 100 TBW, 2TB sürücüsü ise 400 TBW değerine sahip. 100 TBW, beş yıl boyunca her gün, her gün yaklaşık 55 GB veri yazar. Hiçbir tüketici iş yükü bunu yapmayacak ve 2 TB sürücü bunu günde 220 GB’a çıkaracak.
Intel, diğer birçok üretici gibi 5 yıl garantilidir ve bu süre zarfında 660p’nin başarısız olması muhtemel değil. GB başına iyi hız ve mükemmel fiyat ile sağlam bir NVMe SSD.
6. Corsair Force MP600 1TB PCIe Gen4
Zen 2 CPU’lu X570’teki 4GB / sn’lik engeli kırar
Kapasite: 1000GB | Form faktörü: x4 PCIe Gen4 | Sıralı okuma/yazma hızı: 4,950/4,250MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 680K/600K IOPS
- (+) Yüksek performans ve dayanıklılık
- (+) Yüksek sıralı okuma/yazma hızı
- (-) En son AMD işlemcilere ve moboya ihtiyaç var
- (-) Büyük hacimli soğutucu
Corsair Force MP600, hepsi benzer bileşenleri kullanan birkaç Gen4 SSD’den biri ve belki de daha önemlisi, 970 Evo Plus gibi diğer üst M.2 sürücülerden daha pahalı değil. NVMe sürücüleri SATA arabiriminin sınırlarını aşsa da PCIe x4’ün bile sınırları var. Xzen anakartıyla birleştirilmiş Ryzen 7 3700X ve Ryzen 9 3900X gibi en yeni AMD Ryzen 3000 CPU’ları ile PCIe Gen4 teorik verimi iki katına çıkarıyor.
PCIe 4.0 daha yüksek bant genişlikleri sayesinde 5000MB/s veri aktarım hızlarına ulaşabiliyor. Corsair’in fuarda duyurduğu MP600 PCIe Gen 4 M.2 SSD modeli de yine bu seviyelerde hızlara sahipti. Mevcut tüm PCIe 4.0 SSD modellerinde olduğu gibi Phison PS5016-E16 kontrolcüsüne yer verilmiş.
Sürücüler, sürekli iş yükleri altında da oldukça ısınabilir, bu nedenle Corsair, MP600’ü nispeten büyük bir soğutucu ile donatır ve bu da bazı anakartlarda çakışan PCIe yuvalarının kullanımını engelleyebilir. Bu kesinlikle gerekli değil ve bazı anakartlar kendi soğutucularını sağlıyor, bu yüzden bunu aklınızda bulundurun.
7. Intel Optane 905P 960GB
En Yüksek Hız, En Yüksek Maliyet
Kapasite: 960GB | Form faktörü: x4 PCIe Gen3 | Sıralı okuma/yazma hızı: 2,600/2,200MB/s | Rastgele okuma/yazma hızı: 575K/550K IOPS
- (+) En iyi performans ve dayanıklılık
- (+) Olağanüstü QD1 sonuçları
- (-) Ortalama sıralı okuma/yazma sonuçları
- (-) Çok pahalı
Optane SSD 905P, 575000 IOPS olarak belirtilen en yüksek rastgele okuma hızına ve 555000 IOP rastgele yazma hızına sahip. 2600 MB/s’lik sıralı okuma ve 2200 MB/s’lik sıralı yazma hızları, Samsung 970 Evo veya WD Black NVMe SSD gibi yeni ürünler yanında biraz düşük görülebilir, yine de karşımızda hızlı bir katı hâl sürücüsü duruyor.
Optane SSD 905P, zaten iyi bir performans sunduğu bilinen en son nesil Intel Optane 900P katı hâl sürücülerinin üstünde yükseliyor. Selefiyle karşılaştırıldığında Optane 905P, rastgele okumalarda 25000 IOP, rastgele yazmalarda ise 50000 IOP daha yüksek sonuçlara ulaşıyor.
905P serisi, 960 GB’ye varan daha yüksek kapasite seçeneklerine sahip. Intel Optane 900P’de ise en yüksek kapasite 480 GB’ydi.
İçinde dahili RGB aydınlatma barındıran PCie genişleme kartı veya daha geleneksel 2.5 inç modellerden bir tanesi seçilebiliyor.
