Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) ana hedefleri arasında ‘Her çocuğun en az bir yıl okul öncesi eğitim alarak ilkokula başlaması’ var. MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nce okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması için geliştirilen ‘okul öncesi eğitime erişim modelleri’, Resmi Gazete’nin 11 Temmuz 2019 tarihli sayısında yayımlanan ‘Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yayımlandı.
4 YENİ MODELLE GELİŞTİRİLDİ
Buna göre, ‘yaz okulları’, ‘gezici sınıflar’, ‘gezici öğretmen sınıfı’ ve ‘taşıma merkezi ana sınıfı modeli’ olmak üzere dört model geliştirildi. Bu modellerin taslak yönergeleri hazırlandı ve ‘gezici öğretmen sınıfı’ ile ‘taşıma merkezi ana sınıfı’ modelinin pilot uygulamaları yapıldı.
YAZ OKULLARINDA 200 SAAT EĞİTİM
Yaz okulları, anaokulu çağı nüfusunun yoğun, fiziki şartların ve öğretmen sayısının yetersiz olduğu yerleşim yerlerinde, ders yılı içerisinde eğitim alamamış okul öncesi eğitim çağındaki çocuklar için uygulanıyor. Bu kapsamda, yaz eğitimlerinde günlük altı etkinlik saati olmak üzere, toplamda en az 200 etkinlik saati eğitim yapılıyor. İstemeleri halinde kadrolu öğretmenlere yaz eğitiminde görev veriliyor.
Eğitimler bu yıl özellikle, yabancı uyruklu çocukların ilkokula başlamadan önceki dil gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla düzenleniyor. Bu kapsamda, Türk ve yabancı uyruklu çocukların donatım, materyal, kırtasiye ve beslenme ihtiyaçları, AB fonlarından karşılanıyor. Eğitimlere, temmuzun ilk hafta sonundan beri yaklaşık 13 bin 500’ü yabancı olmak üzere 38 bin çocuk devam ediyor.
OTOBÜSLERDE EĞİTİM
MEB’in geliştirdiği ‘gezici sınıflar’ modeli ise dağınık ve seyrek nüfuslu yerleşim yerlerinde uygulanıyor. Bu modelde okulsuz yerleşim yerlerinde, sınıf şeklinde dizayn edilmiş otobüsler içinde çocuklara günlük altı saat eğitim veriliyor. Yönergesi olan ve 2009’dan beri uygulanan ‘gezici sınıf’ modeli, halen altı otobüs aracılığıyla yürütülüyor.
GEZİCİ ÖĞRETMENLER, KÖY KÖY GEZİP EĞİTİM VERİYOR
‘Gezici öğretmen sınıfı’ modelinde ise öğretmenler aynı gün içinde sabah bir köye, öğleden sonra da başka bir köye giderek günlük üçer saat eğitim yapıyor. Bu şekilde bir öğretmen iki günde dört köye giderek çocuklara eğitim veriyor.
‘Her yerde eğitim’, ‘eğitim her yerde’ sloganlarıyla binası müsait olan kapalı veya açık köy okullarında, köy konaklarında, muhtarlık binalarında, hatta evlerde bile eğitim yapılabiliyor. Öğretmenin köylere ulaşımı, milli eğitim müdürlüğü tarafından sağlanıyor. Öğretmenle birlikte, en az kız meslek lisesi mezunu bir yardımcı personel de görevlendiriliyor. Bu modelin ilk pilot uygulaması 2017-2018 eğitim öğretim yılında yapıldı, 2018-2019 eğitim öğretim yılında ise uygulama genişletilerek 38 öğretmenle 152 köye gidildi ve yaklaşık 850 çocuğa eğitim verildi. Okulları yıllardır kapalı olan bazı köylere ilk kez öğretmen erişimi sağlayan modelle, çocukların akranları ile eşit şartlarda ilkokula başlamaları hedefleniyor.
Gezici öğretmen sınıfı uygulamasının, alandaki etki araştırması da yapıldı. Geçen yıl, bu modelle eğitim alan çocukların devam ettikleri ilkokul birinci sınıflar tespit edildi ve sınıf öğretmenlerine yönelik bir anket uygulandı. Anket sonuçlarına göre, gezici öğretmen sınıfında eğitim almış çocuklar, hiç okul öncesi eğitim almamış çocuklara göre bütün gelişim alanlarında daha yüksek performans gösterdi. Ayrıca bu çocukların gelişimleri, tümüyle okul öncesi eğitim almış çocukların gelişimleriyle benzerlik gösterdi.
KAPALI KÖY OKULLARI AKTİF HALE GELDİ
Taşıma merkezi ana sınıfı modeli ise okul öncesi eğitim kurumu bulunmayan veya bir grup oluşturacak kadar çocuk olmadığı için eğitim kurumu açılamayan, nüfusu az ve dağınık kırsal yerleşim yerlerindeki çocukların, merkezi bir köye taşınarak eğitime alınması yoluyla hayata geçiriliyor. Bu modelde birbirine yakın yerleşim yerlerindeki çocuklar araçla alınarak en sondaki köye getiriliyor. Günlük altı saatlik eğitimden sonra çocuklar aynı araçla evlerine teslim ediliyor. Bu sınıflarda öğrencilere ‘beslenme’ de veriliyor.
Öğretmenin serviste çocuklarla birlikte okula gidip geldiği, taşıma merkezi ana sınıfı pilot uygulamasıyla 2018-2019 eğitim öğretim yılında yaklaşık 70 köydeki 200 çocuk, 14 merkeze taşınarak eğitime alındı. Bu sistemle çocukların uzak merkezlere taşınması engellenirken ailelerin öğretmenlerle daha sık görüşebilmesinin önü açıldı ve kapalı köy okulları aktif hale getirildi.
MEB’in son verilerine göre okul öncesinde, eğitime erişimde uygulanan bu dört alternatif modelle yaklaşık 40 bin çocuğa eğitim verildi.