AB eğitimi denince ilk akla gelen isimlerden biri olan Özcan, Türkiye’den her yıl yaklaşık 60 bin kişinin Erasmus+ Programından yararlandığını, yılda 18 binin üzerinde üniversite öğrencisinin AB üyesi ülkelerde ders ya da bölüm değişimi ile staj imkânına kavuştuğunu belirtiyor. Özcan, “Gençler akademik değişimi çok iyi biliyor. Erasmus’un içindeki gençlik programı veya Avrupa Dayanışma Programı (ESC) konusunu iyi araştırsınlar. Çok güzel imkânlar var. Hatta 4-5 kişi bir araya gelip bu başlıklar altında kendi kurumsal ve sosyal sorumluluk projelerini hazırlayabilirler” diyor. Bülent Özcan ile AB ve eğitimi konuştuk:
– Üniversiteyi bitirdiğinizde hayaliniz neydi?
Mezun olduktan sonra finans piyasasında çalışmaya başladım. Ama iki yıl çalıştıktan bunun hayalimdeki iş olmadığını fark ettim. ABGS’de uzman yardımcılığı sınavına girdim. 2001’de hayal ettiğim mesleğe uygun olarak çalışmaya başladım. Eğitim de dâhil olmak üzere AB projelerinin kullanılması, kamuoyuna anlatılması ve konuya ilişkin farkındalık yaratılmasıyla ilgili çalışmaları 2010’a kadar yürüttüm. 2010’da Proje Uygulama Başkanı olarak görevlendirildim ve yöneticilik kariyerim başladı. 2018’de yeni Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile Dışişleri Bakanlığı şemsiyesi altında yapılandırılan AB Başkanlığında Mali İşbirliği ve Proje Uygulama Genel Müdürü olarak görevlendirildim. Yaklaşık bir yıldır da bu görevi sürdürüyorum.
– Kaç kişilik bir ekiple çalışıyorsunuz?
Genel müdürlüğümüzde yüz kişilik bir ekibimiz var. Temel görevimiz Türkiye’ye sağlanan AB mali yardımlarının koordinasyonu. Ülkemize tahsis edilen fonların en doğru projelere aktarılmasını ve en doğru şekilde uygulanması için çalışıyoruz. AB Başkanlığı olarak bizim de projelerimiz var. Örneğin Sivil Toplum Diyaloğu, Sivil Toplum Destek Programları gibi birçok alanda sivil toplumun desteklenmesiyle ilgili misyonumuz var. Ayrıca Türkiye’nin bazı birlik programlarından faydalanmasını sağlıyoruz. Örneğin eğitim, gençlik ve spor alanında Erasmus+; gönüllülük, toplumsal dayanışma alanlarında Avrupa Dayanışma Programı (ESC), veya inovasyon ve teknoloji alanında Ufuk 2020. Bu programlardan en verimli şekilde yararlanılabilmesi için ülkemizdeki uygulayıcı kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde, programları yakından izliyor ve ihtiyaç duyulan koordinasyonu sağlıyoruz.
– Gençler için de projeler var ve çok kullanılıyor sanırım.
Gençlerin farklı kulvarlarda AB projelerinden faydalanması mümkün. Bunlardan biri gençlik değişimi, yani AB üyesi ülkelerde bulunmaları ve deneyim kazanmaları. Bunun için en önemli araç Erasmus+.
STAJ İMKÂNI DA VAR
Erasmus’un içinde staj programı da var. Örneğin inşaat mühendisliğinde okuyan bir öğrenci Avrupa’da bir firmada staj yapabilir. Bu değişim bilgi ve görgüyü, özgüveni arttırıyor. Ön yargıları ve yanlış bilgileri kırmak için mücadele veriyor, bazen de bazı konularda işbirliği yapıyor. Farklı kültürdeki bir insanla beraber çalışıyor. Dolayısıyla gençlerimiz çok ulusluluk ve çok kültürlülük konusunda tecrübe kazanmış oluyor. Mesela çok uluslu bir firma, bir kariyer imkânını bir gence verecekse, ben eminim ki Avrupa’da ya da farklı bir dünya coğrafyasındaki bir ülkede belli bir süre geçirmiş, orada o çok uluslu yapının içerisinde çalışmış, o kültür içerisinde kendini yetiştirmiş bir gencimiz diğerlerine tercih edecektir.
GENÇ VE YETİŞKİNLER DE PROGRAMDAN YARARLANABİLİR
Erasmus’un 13-30 yaş gurubu gençler için özel değişim imkânları var. Örneğin dört genç bir araya geldiği zaman hiçbir kuruma ihtiyaç olmadan bir Gençlik Projesi yapabiliyor ve Avrupa’daki gençlik gruplarıyla sosyal medya üzerinden işbirliği geliştirip belli bir konuda beraber proje oluşturabiliyor. Girişimcilik, küresel politika, eğitim, kariyer üzerine bir proje yapabiliyorlar veya gönüllü olarak çalışabiliyorlar. Öncesinde Erasmus+’ın altındaki Gençlik Programı’nın altında yer alan Avrupa Gönüllülük Hizmeti başka bir formata bürünerek Avrupa Dayanışma Programı (ESC) adını aldı. Burada da gençler, herhangi bir AB ülkesinde bir kütüphanede, üniversitede, bir belediyenin gençlik merkezinde, yaşlı bakım evinde, engelli merkezinde gönüllü olarak çalışabilir. Bir yıla kadar orada kalabilirler ve bununla ilgili olarak maliyetlerini bu program altına alabilirler. Yine ESC altında toplumlarındaki bir sorunun çözümüne destek olmak amacıyla sosyal sorumluluk projeleri niteliğinde dayanışma faaliyetleri yapabilirler. Türkiye’de yaklaşık 60 bin vatandaşımız Erasmus+ ile değişim programlarından faydalanabiliyor. Erasmus+’ın kapısı herkese açık. Türkiye Ulusal Ajansı’nın resmi sitesinden (www.ua.gov.tr) tüm bilgileri alabilirler.
ORTAOKULDAN İTİBAREN KARİYER YOLCULUĞU BAŞLAMALI
İş dünyası ve kariyer anlamında çok rekabetçi bir ortamdayız. Birkaç dili bilmek, bazı sosyal sorumluluk projelerinin içerisinde yer almak, gönüllü olarak bazı işlerde çalışmak gerekli. Şirketler ayakları üzerinde basan, tecrübeli, toplum yararına işler yapmış ve takım çalışmasına yatkın adayları tercih ediyor. Erasmus+ bu açından gençler için gerçekten büyük fırsat. Stajın yanında kişisel ve kariyer gelişimleri için farklı programlar var. Erasmus faaliyetlerine katılımın iş bulmalarını kolaylaştırdığını biliyoruz.
GİRİŞİMCİ GENÇLERE TAM DESTEK
Şirket kurup fon almak isteyenlere de fırsat veriyoruz. Üniversiteden mezun olup, bir şirket kurup, teknolojiyle ilgili yatırım yapmak istiyorsa ‘Ufuk 2020 programı’ altında gençler için özellikle start-uplara yönelik destek imkânları var. 50 bin avroya kadar pazar araştırması desteği alabiliyorlar. Şirketlerini biraz büyüttükleri takdirde 1 milyon avroya kadar AR-GE ve inovasyon desteği alabiliyorlar. KOBİ’leri desteklemeye yönelik bir başka AB Programı olan COSME Programı altında da “Genç Girişimciler için Erasmus” faaliyeti bulunuyor. Bu kapsamda genç bir girişimci Avrupa’daki bir şirkette işbaşı gözlem faaliyeti içerisinde bulunabiliyor. Ama bir başka AB fırsatı daha var. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından sağlanan kırsal kalkınma destekleri. Gençleri süt-et, sebzemeyve üretimi ve işlenmesi gibi konularda yatırım yaparlarsa destekliyoruz. Yani domatesi ekmesine değil, salça yapmasına, şehir merkezinde değil ama kırsal alanda bir restoran açıp, spor tesisi kurup, otel işletmesine destek veriyoruz.
STK’LARA KAPIMIZ AÇIK
AB programlarının altında derneklere, vakıflara ve kooperatiflere yönelik çok farklı imkanlar var. Gençler buralarda çalışabilirler. AB Başkanlığı olarak çeşitli hibe programları aracılığıyla yaklaşık 25 milyon avroluk bir kaynağı 130’a yakın sivil toplum örgütüne aktardık. Gençlik STK ’ları da bu desteklerden faydalanıyor.
AVRUPA’DA YÜKSEK LİSANS HAYAL DEĞİL
1990’dan bu yana 2000 kişinin AB üyesi ülkelerde yüksek lisans ve araştırma programına katıldığı Jean Monnet Burs Programı yükseköğretim alanında gençlerimize sunulan önemli fırsatların başında geliyor. Avrupa Koleji Yüksek Lisans Burslarıyla da uluslararası ilişkiler, ekonomi, hukuk gibi alanlarda yüksek lisans yapmak isteyen gençler destekleniyor. Burslarla ilgili bilgiye www.jeanmonnet.org.tr ve www.ab.gov.tr sitelerinden ulaşılabilir.
KİMDİR?
Bülent Özcan, 1999’da ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun oldu. Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsünde AB Ekonomisi alanında yüksek lisans yaptı. Harvard Üniversitesi John F. Kennedy School of Government kapsamında düzenlenen Liderlik Programına kabul edildi. 2001’de AB Bakanlığında uzman yardımcısı, uzman, koordinatör ve başkan olarak görev yaptı. Dışişleri Bakanlığı AB Başkanlığında 2018 yılının Aralık ayından itibaren Mali İşbirliği ve Proje Uygulama Genel Müdür Vekili olarak görevini yürütüyor. Türkiye’ye sağlanan AB mali yardımların genel koordinasyonunda sorumlu. TOBB-ETÜ’de İşletme Yüksek Lisans Programı’nda proje yönetimi dersi veriyor.