Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle ülkede hem siyasi hem de ekonomik olarak büyük bir kriz yaşanıyor. Saldırıların ardından batılı devletler başta olmak üzere dünya genelinde Rusya’ya yönelik yaptırım kararları alırken çok sayıda Rus oligarkın ölümleri büyük şüphe uyandırıyor. Hayatını kaybeden oligarklar, Rusya’nın petrol ve doğal gaz sektöründe yer alan isimler olmasıyla dikkat çekiyor.
Rus oligarkların şüpheli ölümleri, savaşla ilişkilendirildi
İntihar eden veya öldürülen bazı Rus oligarklar Kremlin’e yakınlığıyla tanınıyor. Ölen birçok oligarkın, birbiriyle ilişkili enerji şirketlerinin yöneticisi olması hem Rus basınında hem de dünya kamuoyunda Rus oligarkların ölümlerine yönelik şüpheleri arttırıyor.
“Ukrayna savaşı, iş dünyasında baskı oluşturdu”
İHA’nın haberine göre; Avrupa Psikoterapistler Derneği üyesi Rus doktor Ekaterina Trofimova, Rus oligarkların birçoğunun Rus enerji şirketlerinde görev yapmasına dikkat çekti. Rusya’nın Ukrayna operasyonlarında en çok enerji firmalarında ve iş dünyasında baskı oluşturduğunu hatırlatan Trofimova, “Bir insanın yaşadığı en yoğun streslerden biri, hiçbir şeyi etkileyemeyeceğimiz bir durumla karşılaştığımızda yaşadığımız strestir. Bir çaresizlik duygusu var. Ve sonra insanlar enerjilerini ve aktivitelerini doğrudan kendi güçlerinde olana yönlendirirler. Ve değiştirilmesi gerekmeyen şeyleri değiştirmeye çalışırlar“ dedi.
Ukrayna’ya saldırılarından 1 gün sonra intihar etti
Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat’ta başlattığı askeri operasyonların hemen öncesinde ilk ölüm haberi Rus petrol şirketi Gazprom’un üst düzey yöneticisi Leonid Şulman’dan geldi. 60 yaşındaki Şulman’ın Leninsky Bölgesi’ndeki 500 bin dolarlık 3 katlı yazlığının bir odasında intihar ettiği açıklandı. Şulman’ın evinde bulunan notta Şulman’ın bacağındaki ağrıdan nedeniyle yaşadığı sıkıntıları anlattığı ifade edildi. Şulman’ın 1 yıl önce karısından ayrıldığı, çocuğu ve ailesiyle ayrı bir yaşam sürdüğü kaydedildi.
Garajda kendini astı
Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı Ukrayna saldırılarından 1 gün sonra ise Gazprom’un üst düzey yöneticisi olan 61 yaşındaki Alexander Tyulyakov’un öldüğü açıklandı. 1999 yılından beri Gazprom yöneticisi olan Tyulyakov’un evinin garajına kendisini astığı duyuruldu. Bu intihar sırasında Tyulyakov’un bir mektup bıraktığı öğrenilirken bu mektubun içeriği kamuoyu ile paylaşılmadı.
Melnikov’un ve ailesinin ölümünde Rus istihbaratı iddiası
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırılarında 1 ay sonra Rusya’nın Nijniy Novgorod kentinde faaliyet gösteren MedStom adlı tıbbi malzeme üreten şirketin 43 yaşındaki sahibi Valisiy Melnikov’un, 41 yaşındaki karısı, 10 ve 4 yaşındaki çocuklarını öldürdükten sonra intihar ettiği kaydedildi. Geçtiğimiz yıl 2 milyon rubleden fazla (208 milyon dolar) net karla Rusya’nın en büyük şirketlerinden biri olan MedStom’un sahibi Valisiy Melnikov’un alkol, sigara ve uyuşturucu madde kullanmadığı, sessiz ve sakin bir hayat sürdüğü ifade edildi.
Valisiy Melnikov’un, Nijniy Novgorod kentindeki Rus zenginler için inşa edilen bir sokakta bulunan evinde, önce karısı ve çocuklarını silah ve bıçakla öldürdüğü ardından da silahıyla intihar ettiği açıklandı. Ancak, bu ölüm ile ilgili hem Rus hem de dünya basını olayın basit bir cinnet ve intihar olayı olmadığını iddia ederek intiharın arkasında Rus istihbaratı olduğunu iddia etti.
Rus oligark, İngiltere’de ölü bulundu
Batılı ülkelerin Rusya’ya ve Rus iş insanlarına yönelik ekonomik yaptırımları devam ederken 2000’li yılların başından beri İngiltere’de yaşayan Ukrayna doğumlu petrol ve doğalgaz zengini Rus oligark Mikhail Watford’un, Surrey kentindeki evinde kendisini astığı kaydedildi. İngiliz polisinin, petrol rafinerisi ve doğal gaz şirketi sahibi Watford’un ölümünü “Şüpheli ölüm” olarak tanımladığı aktarıldı. Ancak, büyük bir servet sahibi olan Watford’un kesin ölüm nedeniyle ilgili daha sonra herhangi bir bilgi paylaşılmadı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iktidarının hemen başlarında servetine servet katan Watford’un ölümünün arkasından birçok spekülasyon ortaya atıldı.
Gazprom’un eski yöneticisi, ailesini ve kendisini öldürdü
Mikhail Watford’un ölümünden bir süre sonra diğer Rus oligarklar gibi enerji sektöründe yer alan bir ismin daha öldüğü açıklandı. Rus petrol şirketi Gazprom’un eski yöneticilerinden ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakınlığıyla tanınan Rus oligark Vladislav Avayev 19 Nisan’da, Moskova’daki evinde dehşet saçtı. Avayev önce 47 yaşındaki eşi Yelena Avayev’i ardından 13 yaşındaki kızı Mariya’yı silahıyla vurduktan sonra intihar etti.
Rus polisi, Gazprom’dan ayrıldıktan sonra RT-Carbon isimli bir şirket açan Avayev’in intiharı ve işlediği cinayetlere ilişkin hiçbir açıklama yapmazken Rusya’da Avayev’in, karısı tarafından şoförü ile aldatıldığı iddia edildi.
Bir başka iddiaya göre ise, Avaev ve karısının 13 yaşındaki kızlarının geleceği için sürekli tartıştığı ve benzer bir tartışma üzerine Avaev’in sinir krizleri geçirerek önce ailesini katletti ardından da intihar etti.
Üçüncü bir teoriye göre de Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonlarını eleştiren Avayev ve ailesi Rus istihbaratı tarafından öldürüldü.
İspanya’da yaşayan Rus oligark ve ailesinin şüpheli ölümü
Rus oligarkların ölüm haberinin bir başka adresi İspanya oldu. İspanya’nın Katalonya Bölgesi’ndeki Girona kentinin Lloret De Mar kasabasında, Nisan ayı sonlarına yaklaşırken 55 yaşındaki Rus iş insanı Sergey Protosenya ve ailesi lüks villasında ölü bulundu. 1997 ile 2015 tarihleri arasında Rus Novatek enerji şirketinin başında görev yapan Sergey Protosenya daha sonra emekliliğe ayrılarak Fransa’nın güneyinde satın aldığı malikanede ailesiyle birlikte yaşıyordu. İspanya polisinin, Paskalya tatili için İspanya’da tatil yapan ailesine ulaşamayan Sergey Protosenya’nın 22 yaşındaki oğlu Fedor’un ihbarı üzerine Protosenya ailesinin kaldığı villada dehşetle karşılaştı. İddiaya göre, Sergey Protosenya karısı ve kızını önce baltayla öldürdü ardından kendisini verandaya asarak intihar etti. İspanya polisi bu şüpheli olay için gizlilik kararı alırken 400 milyon serveti olduğu ifade edilen Sergey Protosenya’nın ve ailesinin ölümü hem Rusya’da hem de İspanya’da yine Rus istihbaratıyla ilişkili spekülasyonlara neden oldu. Fedor Protosenya ise Rus istihbaratını hedef gösterdi.
Yüksek binanın çatısında vurulmuş olarak bulundu
Kurbağa zehri ile ölen Rus oligark
Rusya’nın en büyük ikinci petrol şirketi Lukoil’in eski yöneticisi Aleksandr Subbotin’in 10 Mayıs’ta kalp krizinden öldüğü duyuruldu. Rusya Soruşturma Komitesi’nin ön verilerine göre, 43 yaşındaki Rus milyarder Subbotin alkol detoksu için şamanlardan destek aldı. Bu uygulama sırasında Rus oligark Subbotin’e kurbağa zehri tedavisi uygulandı. Fakat şamanların, bir süre sonra kalp krizi geçiren Subbotin’e kediotu bitkisinden hazırladıkları ağrı kesici karışımı verdikleri ancak Subbotin’in sabah saatlerinde Alexey Pindyurin ve Kristina Teikhrib ismindeki 2 şaman tarafından ölü olarak bulunduğu açıklandı. İlk belirlemelere göre, Aleksandr Subbotin’in kesin ölüm nedeni kalp durması olarak kayıtlara geçti. Ancak bu rapor Rus kamuoyu tarafından “gerçekçi” bulunmazken bazı Rus medya organları şamanların profesyonelce Rus oligarkı öldürdüğünü iddia etti. Şamanlar ise Rus oligarktan para almadıklarını Subbotin’in dostları olduğunu savundu.
