Portekiz’in tarihinde 4. kez dönem başkanlığı yapacağı AB’de, önümüzdeki 6 aylık dönemde ana gündemler, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ve Brexit üzerinde yoğunlaşmaya devam edecek.
AB’nin bu süreçte özellikle salgınının sosyoekonomik etkisini azaltmaya yönelik alınan kararların uygulanması, aşılanma süreci ve Brexit anlaşmasının sonuçlarının yaratacağı ortama odaklanması öngörülüyor.
Almanya’nın dönem başkanlığında AB’nin 2021-2027 bütçesi ve kurtarma planı için anlaşma sağlansa da fonların üye devletlere ulaşmaya başlaması için tüm teknik unsurların tamamlanması Portekiz’in liderliğinde yönetilecek.
Dış politika uzmanları, AB fonlarının dağılımı konusunda Macaristan ve Polonya’nın son anda kaldırdığı vetodan dolayı önümüzdeki sürecin de “zorlu olacağını, Portekiz’in işlerin zamanında yapılmasını garanti eden bir rol oynaması gerektiğini” savunuyor.
Portekiz dönem başkanlığı ayrıca, Brüksel ve Londra arasında varılan ticaret anlaşmasının ardından 1 Ocak’ta yürürlüğe giren ve İngiltere’nin artık AB’nin piyasa ve gümrük birliğinin bir parçası olmadığı Brexit’in nasıl işlediğini de görünür kılacak.
Portekiz Dışişleri Bakanı Augusto Santos Silva, bu konuya ilişkin basına yaptığı açıklamalarda, Portekiz ve İngiltere’nin 14. yüzyıla kadar dayanan diplomatik ittifakına ve günümüzde çok sayıda İngiliz’in ülkesinde ikinci konutu olmasına atıfta bulunarak, “Portekiz, İngiltere ile başlanacak bu yeni süreçte iyi bir arabulucu olabilir.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Santos ayrıca, Portekiz’in yürüteceği dönem başkanlığı sürecinde, AB ve Afrika arasında yapılması öngörülen zirvenin hazırlıklarının tamamlanması, Hindistan ile ekonomik ve siyasi görüşmelerin yeniden başlaması, 2000 yılında AB ile Afrika, Karayip ve Pasifik Devletleri Örgütü arasında imzalanan iş birliği anlaşmasının sonuçlarının değerlendirilmesi gibi konularının da öncelikler arasında yer alacağını vurgulamıştı.
AB’nin son yıllardaki öncelikleri, ekolojik ve dijital geçiş planları da Portekiz’in dönem başkanlığı sırasında gündeme gelecek.
Uluslararası gündemin sıcak konuları olan Doğu Akdeniz, Libya ve Suriye dışında Türkiye-AB ilişkileri de Portekiz’in dönem başkanlığı sürecinde ele alınacak konular arasında olacak.
ABD’nin 46. Başkanı seçilen Joe Biden’ın 20 Ocak’ta göreve başlamasının ardından, Donald Trump döneminde hızla bozulan ABD-AB ilişkilerinin de düzelme eğilimine girmeye başlaması öngörülüyor.
AB dönem başkanlığı Portekiz’in ardından 1 Temmuz’da Slovenya’ya geçecek.
