New York Times’ın üst düzey yetkililere dayandırdığı haberine göre, Trump, Rusya’nın da taraf olduğu bir uluslararası anlaşmadan daha çekilme kararı aldı.
Türkiye’nin de tarafları arasında yer aldığı ASA’dan çekilmeye karar veren Trump, bu kararını yarın Rusya’ya bildirecek.
Trump’ın bu kararı, 2021’de sona erecek ABD ve Rusya arasında kalacak son anlaşma olan “New START” (Stratejik Silahların Azaltılması Yeni Sözleşmesi) isimli anlaşmayı da yenilemeyeceği, bu anlaşmadan da çekileceği yönünde yorumlara yol açtı.
MOSKOVA’NIN ASA’YI İHLAL ETTİĞİ ÖNE SÜRÜLDÜ
Öte yandan Amerikalı yetkililerin, uzun süredir Moskova’nın, Rusya’nın Avrupa’ya ulaşabilecek nükleer silahlar ürettiği iddia edilen bölge ve diğer önemli askeri bölgeler üzerindeki uçuşlara izin vermeyerek, ASA’yı ihlal ettiğini belirttiği aktarıldı.
Pentagon ve Amerikan istihbarat belgelerinde ise Rusya’nın ABD toprakları üzerinde uçarak, siber saldırı hedefi olabilecek alt yapıların haritalarını çıkardığı iddia edilmişti.
ABD’NİN AYRILDIĞI 3. ANLAŞMA OLACAK
ABD Başkanı Trump, 8 Mayıs 2018’de İran’ın nükleer çalışmalarının kontrol altına alınmasını öngören ve Rusya’nın da taraf olduğu nükleer anlaşmadan çekildiklerini ve 2016’da askıya alınan yaptırımların “en güçlü şekilde” yeniden hayata geçirileceğini açıklamıştı.
ABD, 1987’de Sovyetler Birliği’yle imzaladığı ve bu ülkenin dağılması sonrası Rusya’nın taraf olduğu Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) da Ağustos 2019’da resmen çekilmişti.
ASA NEDİR?
Rusya ve ABD, askeri faaliyetlerde şeffaflığı teşvik etmek, silah kontrolünü ve diğer anlaşmaları gözlemlemeyi kolaylaştırmak amacıyla silahsız keşif uçuşlarına izin veren Açık Semalar Anlaşması’nı (ASA) imzalayan 34 ülke arasında yer alıyor.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) coğrafyasında güven ve güvenlik artırıcı önlem olarak öngörülen ve 1992’de imzaya açılan ASA’nın Türkiye de tarafları arasında bulunuyor.
Rusya, 2-5 Şubat 2016’da ASA çerçevesinde, Türkiye’de gözlem uçuşu talep etmiş, bu uçuşunun rotası üzerinde ASA çerçevesinde mutabakat sağlanamamış ve uçuş gerçekleşmemişti.