ABD’de hızla yaygınlaşan Kaliforniya varyantı, Amerikan Salgın Hastalıklar Kontrol Merkezi CDC tarafından kaygı verici varyant olarak yakın izleme alındı. Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi’nden Türk Bilim İnsanı ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Özpolat, Kaliforniya varyantının İngiltere varyantı ile yarışacak kadar hızla yayıldığına dikkat çekti. Özpolat, “Bir de ‘çifte mutasyonlu varyant olarak’ bugünlerde tüm dünyanın endişe ile izlediği Hindistan varyantı var. O da yakından takip ediliyor. Hindistan varyantı, hafıza hücreleri olarak bilinen T hücrelerinden kaçabilmesi nedeniyle daha fazla endişe yaratıyor” dedi.
Hem Türkiye’de hem de dünyada baskın hale gelen İngiltere varyantının ardından şimdi de Kaliforniya ve Hindistan varyantları bilim dünyası tarafından yakın takibe alındı. Kaliforniya varyantı, İngiltere varyantı ile yarışacak kadar hızlı yayılabilme özelliği nedeniyle endişe yaratırken, Hindistan dışında ABD ve İngiltere’de de görülen “çifte mutasyonlu” Hindistan varyantı ise, T hücresi adı verilen bağışıklığın hafıza hücrelerinden kaçabilmesi nedeniyle endişeyle izleniyor.
Günlük vaka sayılarının 300 binlere ulaştığı Hindistan’da, özellikle ülkenin batısındaki Maharaştra eyaletinde tespit edilen ve koronavirüsün iki olağandışı mutasyonu “E484Qö ile “L425Röyi taşıdığı ifade edilen Hindistan varyantının, daha fazla ölüme ve vaka sayılarında daha hızlı artışa neden olup olmadığının belirlenmesi için çalışmalar sürdürülüyor. Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi’nden Türk Bilim İnsanı ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Özpolat, dünyanın yakından izlediği yeni varyantlar hakkında Demirören Haber Ajansı’na önemli açıklamalarda bulundu.
“VİRÜSÜN HÜCREYE DAHA SIKI BAĞLANMASINI SAĞLAYAN MUTASYON”
Amerikan Salgın Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi CDC (Centers for Disease Control and Prevention) tarafından yakın takibe alınan Kaliforniya varyantının “endişe verici” varyantlar arasına eklendiğini anlatan Prof. Dr. Özpolat, “CDC, geçtiğimiz günlerde Kaliforniya varyantını da kaygı verici varyantlar arasına ekledi. Daha önce İngiliz varyantı, Güney Afrika varyantı ve Brezilya varyantı kaygı verici varyantlar olarak takip ediliyordu. Şimdi B.1.427 / B.1.429 adlı iki tane Kaliforniya varyantı da bu kaygı verici tabloya eklendi. Çünkü Kaliforniya varyantının spike protein dediğimiz virüsün taç şeklindeki kısmında, insan hücresine bağlanma noktasında oluşan bir mutasyonu olduğu tespit edildi ve bunun da virüsün hücreye daha sıkı bağlanmasını ve hücre içerisine daha etkili bir şekilde girmesini sağladığı anlaşıldı. Aynı zamanda da hücre içerisinde virüsün daha hızlı bölünmesini sağlıyor. Dolayısıyla, enfeksiyon ve bulaşma riskini de daha çok arttırıyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Bülent Özpolat
“KALİFORNİYA’DA EN SIK GÖRÜLEN İKİNCİ VARYANT OLDU”
Geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı’nın Türkiye’de de birkaç kişide görüldüğünü açıkladığı Kaliforniya varyantının, ABD’de 2-3 hafta önce yapılan çalışmalarda, Kaliforniya’daki sıklığının yüzde 56 olarak tespit edildiğine işaret eden Prof. Dr. Özpolat, “Aynı dönemde İngiliz varyantı yüzde 10 sıklıkta bulunuyordu. Bu varyantın, hızlı yayılan İngiltere varyantı ile yarışacak hızda yayıldığı gözlemlendi. Şu anda Amerika’da 14 varyant takip ediliyor ve bu varyantlar içerisinde yüzde 30 oranla en sık İngiltere varyantı tespit edildi. Bunu takip eden birkaç varyantın içerisinde Kaliforniya varyantı da var. Onun da yaklaşık yüzde 20 civarında yaygın olduğu belirlendi. Bunlar, 2-3 hafta önceki çalışmalar. Hızla arttığı düşünüyor. Bu nedenle CDC, Kaliforniya varyantını da kaygı verici listesine ekledi” şeklinde konuştu.
HİNDİSTAN’DAN DÜNYAYA YAYILAN ENDİŞE?
Hindistan’daki varyantın da endişeyle izlenen mutasyonlar içerdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Özpolat, şu bilgileri verdi: “Hindistan’daki varyant iki mutasyon içeriyor. Mutasyonlardan bir tanesi Kaliforniya varyantındaki mutasyonla aynı. Bu nedenle, bunun da (hücre içinde) daha hızlı bölünebildiği ve insan hücresine daha sıkı bağlanabildiği düşünülüyor. Spike proteindeki bahsettiğim mutasyondan dolayı, ilk çıkan virüs formuna göre hücreye daha sıkı bağlandığı için, daha çok virüs insan hücresine girebiliyor, hücreye giren virüs daha hızlı bölünebiliyor. Dolayısıyla enfeksiyon riskini de artırıyor. Hindistan’da bulunan iki mutasyonlu ‘double mutant’ dediğimiz bu varyantın, Hindistan’ın özellikle çok fazla Korona vakası bulunan bölgelerinde yüzde 20 oranında bulunduğu tespit edildi. Buradaki vaka artışlarının nedenlerinden birisi olarak düşünülüyor.”
“HAFIZA HÜCRELERİNDEN DE KAÇABİLİYOR”
Hindistan varyantının ABD’de de tespit edildiğini vurgulayan Prof. Dr. Özpolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Birkaç hafta önce Stanford Üniversitesi, Hindistan’da bulunan bu varyantın Kaliforniya eyaletinde, San Francisco’da birkaç vakada görüldüğünü tespit etmişti. Kaliforniya varyantına benzediği için aşılar yönünden baktığımızda özellikle Pfizer-BioNTech ve Moderna gibi mRNA aşılarının bu varyantlara karşı da koruyucu olacağı düşünülüyor. Ama gerçek vakalar üzerindeki etkisinin de gösterilmesi lazım. Bunlar sadece ön çalışmalar. Aşılardan kaçabilen şu anki bilgilere göre Güney Afrika varyantı gibi görünüyor. Ama Güney Afrika varyantı (henüz) çok sık görülen bir versiyon değil. Amerika’da yüzde 1’in altında. İsrail’de de o civarda. İsrail’de toplumun büyük bir kısmı aşılandı zaten. Buradaki dataya göre mRNA aşıları Güney Afrika varyantına karşı etkili olmayabilir. Hindistan’daki varyantın en önemli özelliği, bu varyantta görülen mutasyonun hafıza hücresi olarak bilinen T hücrelerinin yarattığı bağışıklıktan kaçabilmesi. Ama bunlar henüz teori, ispat edilmesi de gerekiyor çalışmalarla”
“ARTIŞ BU HIZLA DEVAM EDERSE TÜRKİYE’YE ÖZGÜ VARYANT DA GÖRÜLEBİLİR”
Bu mutasyonların ortaya çıkmasının en önemli nedeninin RNA virüslerinin (koronavirüs dışında AIDS virüsü HIV ve influenza virüsü gibi) hata yapma kapasitelerinin daha yüksek olması olduğunu belirten Prof. Dr. Özpolat, bu virüslerin ne kadar çok konağa yayılırsa, çoğalırken hata yaparak o kadar çok mutasyona uğradığını söyledi ve ekledi:
“RNA virüslerinde daha çok mutasyonlar görülüyor. Tabii mutasyonların görülebilmesi, virüsün bulaşıcı olduğu yerlerde, çok fazla kişiye bulaşmasıyla gerçekleşiyor. Çünkü virüs ne kadar çoğalırsa, bölünürse, kendini kopyalarsa, hata yapma riski daha yükseliyor. O nedenle mutasyonlar, vaka sayılarının çok yüksek olduğu bölgelerde daha çok ortaya çıkıyor. Hindistan varyantı da İngiliz varyantı da en çok bulaşın olduğu bölgelerde görüldü. Bu nedenle Türkiye’de de şu son günlerde günlük vaka saylarındaki artış bu sıklıkla devam ederse, Türkiye’ye özgü bir mutasyonun çıkmış olma ihtimali var. O yüzden gerekli tedbirlerin alınması lazım. İyi olan haber ise geçtiğimiz günlerde yayınlanan çalışmalara göre ki bunlar hasta çalışmaları değil, laboratuvar ortamında gerçekleştirilen in-vitro çalışmalar, özellikle mRNA aşılarının bu virüslere Kaliforniya varyantı da dahil olmak üzere etkili olduğu yönünde.”