ABD, 20 yıldır bulunduğu ve ülke tarihindeki en uzun savaşı verdiği Afganistan’dan resmi rakamlara göre 2 bin 500 askerini geri çekiyor. Çekilme kararı ilk olarak eski Başkan Donald Trump tarafından Şubat 2020’de Katar’ın başkenti Doha’da Taliban ile imzalanan anlaşmayla belirlenmişti. Biden yönetiminin de arkasında durduğu asker çekme kararı, NATO’nun da bu plana uyacağını açıklamasıyla birlikte gerek bölgenin geleceği, gerek ABD’nin küresel pozisyonu ile ilgili soruları beraberinde getirdi.
HEDEFİMİZİ TAMAMLADIK
ABD’de hem Joe Biden hem Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Afganistan’a girmelerinin temel sebebinin 11 Eylül saldırıları olduğunu ve bu doğrultuda terörizmle mücadele hedeflerinin yerine getirildiği vurgusunu yaptı. “Bizim Afganistan’da kalma nedenimiz günden güne netliğini yitirdi” diyen Biden, ABD’nin tek bir noktada bu kadar asker bulundurmasının hem finansal hem de stratejik açıdan maliyetli olduğunu ifade etti. Terörle mücadelenin dünyanın birçok farklı noktasına dağıldığını ve siber suçlar dahil olmak üzere birçok farklı biçime büründüğünü ifade eden Biden, ABD’nin bölgedeki askeri misyonunu tamamladığının altını çizdi.
LİDERLİK ELEŞTİRİSİ
ABD yönetiminin aldığı karar hem Cumhuriyetçi hem Demokrat cepheden bazı eleştirilere maruz kaldı. Asker çekme kararı, “henüz ortadan kalkmamış bir düşmanın karşısında geri adım” olacağı ve güvenlik zafiyeti oluşturabileceği, ayrıca “Amerikan liderliğinin geri çekilmesi” imajı oluşturduğu eleştirileri aldı.
İNSANİ DURUM ENDİŞESİ
Afganistan’daki NATO birliklerinin de geri çekilme planına uyacağını açıklaması, 2001’den bu yana özellikle kadın hak ve özgürlükleri konularındaki kazanımların kaybedilebileceği endişesini doğurdu. Biden, bu endişelere de değinmiş, “Biz Afgan kadın ve kız çocuklarının haklarını savunmaya devam ederken, önemli insani ve kalkınma desteği de sağlayacağız. Bölgedeki diğer ülkelerden, Pakistan, Rusya, Çin, Hindistan ve Türkiye’den Afganistan’ı desteklemek için daha çok şey yapmalarını isteyeceğiz” ifadelerini kullanmıştı. Bu noktada endişeleri gidermek üzere harekete geçen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün Afganistan’a sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Blinken’in Afgan liderlere çekilme planına dair bilgi verdiği belirtiliyor.
UZAKTAN SAVAŞ STRATEJİSİ
New York Times gazetesine göre ABD, Afganistan’da müttefiklerle uzaktan savaş prosedürleri uygulanması üzerine çalışıyor. Afganistan’daki birliklerin çekilmesine karşın İHA’lar, uzun menzilli füzeler ve istihbarat koordinasyonu ile bölgenin terör örgütlerinin yuvası olmasının engellenmesi amaçlanıyor.
NYT’ye göre, Afganistan’da askeri personeli bulunan Türkiye’nin de ABD askerlerinin bölgeden çekilmesinin ardından istihbarat akışını sağlaması öngörülüyor. ABD askerlerinin bir kısmının komşu Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistan’a kaydırılması planlanıyor.
