Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle kıtada baş gösteren enerji problemine çözüm bulmak için kolları sıvadı.
Rus petrol ve gazına olan bağımlılığın azaltılması için, enerji alanında yeni yatırım kararları alındı.
Belçika’nın başkenti Brüksel’de, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen tarafından enerji arz güvenliğini artırmak ve Rusya’ya bağımlılığı azaltmak için hazırlanan REPowerEU adlı plana ilişkin basın toplantısı düzenledi.
“Rusya’ya bağımlılığımızı hızlı bir şekilde azaltmalıyız”
AA’nın haberine göre; von der Leyen, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın küresel enerji piyasalarının işleyişini bozduğuna işaret etti.
Savaşın AB’nin özellikle Rusya’dan ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığını ortaya koyduğunu belirten von der Leyen, “Artık enerjide Rusya’ya bağımlılığımızı olabildiğince hızlı bir şekilde azaltmalıyız.” ifadelerini kullandı.
“Plan, yeni bir ölçekte yatırımlar başlatmamıza yardımcı olacak”
Söz konusu planın bunu gerçekleştirmeyi hedeflediğinin altını çizen von der Leyen, Rus fosil yakıtlarının yerinin doldurulması için talep tarafında enerji tasarrufu, arz tarafında çeşitlendirmeyle temiz enerjiye geçişin hızlandırılması gerektiğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“REPowerEU planı enerji tasarrufunu artırmamıza, fosil yakıtları aşamalı biçimde kaldırmayı hızlandırmamıza ve yeni bir ölçekte yatırımlar başlatmamıza yardımcı olacak.”
AB enerji verimliliği hedefi yüzde 13 oldu
Mevcut enerji krizini atlatmanın en hızlı ve en ucuz yolunun enerji tasarrufu olduğunu dile getiren von der Leyen, “Bu nedenle 2030 için AB enerji verimliliği hedefini yüzde 9’dan yüzde 13’e çıkaracağız.” ifadesini kullandı.
Yenilenebilir enerji hedefi yüzde 45’e çıkarıldı
Temiz enerji dönüşümünü hızlandırmak için harekete geçeceklerini vurgulayan von der Leyen, “AB’nin 2030 yenilenebilir enerji hedefini yüzde 40’tan yüzde 45’e çıkarıyoruz. Yenilenebilir kaynaklar ve şebekeler gibi altyapılarla ilgili izin prosedürlerini hızlandırmayı teklif ediyoruz.” dedi.
Öte yandan von der Leyen, güneş enerjisi yatırımlarına da hız vereceklerini vurguladı.
2025 yılına kadar ticari ve kamu binalarına, 2029 yılına kadar da yeni konutlara çatı güneş paneli kurulması yükümlülüğü getirilmesini teklif ettiklerini belirtti.
REPowerEU planıyla ortak bir tedarik mekanizması ve tedarikçi ülkelere ortak erişim yolu belirlediklerini, böylece AB ülkelerinin, ihtiyacı olan enerji ürünleri birbirleriyle rekabet etmeden tedarik edebileceklerini anlattı.
“300 milyar euroya yakın bir kaynağı harekete geçiriyoruz”
Enerjide bağımlılığı azaltmanın büyük reformlar ve yatırımlar gerektireceğine işaret eden von der Leyen, “300 milyar euroya yakın bir kaynağı harekete geçiriyoruz.” dedi.
Bunun 225 milyar eurosunun kredi, yaklaşık 75 milyar eurosunun ise hibe olduğuna dikkati çeken von der Leyen, 10 milyar euronun üye ülkeler arasındaki doğal gaz ve LNG bağlantılarında, 2 milyar euronun Rus sevkiyatının yerine kurulacak petrol altyapısında kullanılacağını bildirdi.
Von der Leyen, söz konusu finansmanın yüzde 95’inin temiz enerjiye geçişi hızlandırmada kullanılacağını söyledi.
Plan kapsamındaki hedefler
REPowerEU planı kapsamındaki hedefler şöyle sıralandı:
Enerji tasarrufunun artırılması sağlanacak ve vatandaşların enerji tüketim davranışlarını değiştirmeleri teşvik edilecek.
Enerji tasarrufuna mali destek verilebilecek. Yapıların izolasyonu, enerji verimli ürünler ve ısı sistemlerine düşük KDV imkanı sağlanacak.
LNG tedarikinde kaynaklar çeşitlendirilecek. Yenilenebilir yatırımlar hızlandırılacak.
GES kurulu kapasitesi 2025’e kadar iki kat artırılacak. Yapıların çatısına güneş paneli kurulumu aşamalı biçimde zorunlu olacak.
Isı pompası ve jeotermal ısınma sistemlerinin kullanım oranı iki kat artırılacak. Yenilenebilir yatırımların onay süreçleri hızlandırılacak.
Sanayideki petrol, doğal gaz ve kömür içeren süreçler değiştirilecek.
Ulaşımda enerji tasarrufuna ve verimliliğine öncelik verilecek.
Söz konusu hedefler için 2027’ye kadar 210 milyar euro ilave yatırım gerekecek.
Hedeflerin yakalanması için 225 milyar euroluk finansman sağlanacak.
AB’nin Rusya’ya enerji bağımlılığı
AB ülkeleri doğal gazın yüzde 40’ını, petrolün de yaklaşık yüzde 30’unu Rusya’dan tedarik ediyor. Planla Rusya’dan enerji ithalatının düşürülmesi hedefleniyor.
AB Komisyonu, artan enerji fiyatlarına karşı üye ülkelerin atabilecekleri adımları içeren bir belge yayınladı.
Belgeye göre, kısa vadede ortak doğal gaz alımlarıyla rekabetçi fiyatlarla tedarik yapılabilecek, yüksek gelir ve kar elde eden enerji üreticilerinin arızi karları tüketicileri desteklemeye tahsis edilebilecek, perakende elektrik fiyatları düzenlenebilecek.
Çok sınırlı ara bağlantıya sahip bölgelerde elektrik fiyatını düşürmek için elektrik üretiminde yakıt maliyetlerine yönelik sübvansiyonlar getirilebilecek. Gaz arzında kesinti yaşanması durumunda birlikte hareket edilecek. Üye ülkeler dayanışma gösterecek.
