Ev alırken ya da kiralarken aidat bedellerini sormayanlar sonrasında kötü sürprizlerle karşılaşabiliyor. Özellikle İstanbul’da yapılan markalı konut projelerinde kimi zaman abartılan sosyal alanlar giderlerin artmasına ve aidatların yükselmesine neden oluyor. Eva Gayrimenkul Değerleme tarafından yapılan aidat araştırmasına göre İstanbul’da markalı konut projelerinde 100 metrekarelik daireler için ödenen ortalama aylık aidat bedeli 400-450 TL. Ama aidatlar daire başına 3 bin 500 TL’ye kadar da çıkıyor.
YAKLAŞIK 1000 TL
100 metrekare bir konut için aidat ortalaması en fazla olan ilçenin 945 TL ile Şişli olduğunu belirten Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, “100 metrekarelik daire başına ödenen ortalama aylık aidat tutarında ikinci sırada 935 TL ile Beşiktaş geliyor. Bunu 553 TL ile Kağıthane, 524 TL ile Üsküdar, 495 TL ile Sarıyer takip ediyor. Söz konusu rakamın en düşük olduğu ilçeler ise 55 TL ile Fatih, 144 TL ile Silivri, 213 TL ile Beylikdüzü, 226 TL ile Büyükçekmece, 235 TL ile Arnavutköy olarak sıralanıyor” diye konuştu.
3.500 TL’YE ÇIKIYOR
Markalı konut projelerinde aidatların projenin sağladığı olanaklar, dikey ya da yatay mimaride inşa edilmiş olması, bulunduğu ilçe, daire büyüklüğü, yapının yeni ya da eski bir projede olması gibi etkenlere göre değiştiğini belirten Cansel Turgut Yazıcı, “En yüksek aidat bedellerine bakarsak yine 100 metrekare bir ev için Beşiktaş Büyükdere aksında 3 bin 500 TL ile ilk sırada. Bunu 3 bin lira ile Şişli, 1.700 lira ile Fulya, 1.600 lira ile Maslak, 1.200 lira ile Zeytinburnu Bakırköy sahil hattı takip ediyor” dedi.
ANKARA’DA ÇANKAYA İZMİR’DE GÜZELBAHÇE
Yapılan araştırmaya göre Ankara’da en fazla aidat toplanan ilçeler sırası ile; Çankaya, Etimesgut, Yenimahalle ve Keçiören. 100 metrekare daire için ortalama ödenen aidat rakamı Çankaya’da 350 TL, Etimesgut 150 TL, Yenimahalle ve Keçiören ‘de ise 120 TL. İzmir özelinde en fazla aidat toplanan ilçeler sırası; Bornova, Karşıyaka, Bayraklı, Konak ilçeleri. İzmir ilinde ortalama metrekare aidat ödemeleri en yüksek olan ilçeler ise Güzelbahçe, Urla, Çeşme, Narlıdere, Karşıyaka ve Bornova. 100 metrekare daire için ortalama ödenen aidat rakamı Güzelbahçe’de 420 TL, Urla’da 380 TL, Narlıdere’de 330 TL, Karşıyaka’da 300 TL, Bornova’da ise 250 TL civarında.
KULLANILMASA DA ÖDEMEYE DEVAM
Salgın sürecinde sitelere sosyal tesisler alınan önlemler kapsamında uzun süre kapalı kaldı. Hamam, sauna, havuz, spor salonu gibi alanlar kapanınca bunun giderlere yansıması ve aidatların düşmesi beklendi ancak öyle olmadı. Hem salgına karşı alınan önlemler, (ek temizlik, ilaçlama, belli noktalara dezenfektan yerleştirilmesi gibi) hem de personel giderleri gerekçe gösterilecek indirime gidilmedi. Bu konu tüketicilerin de tepkisine neden oldu.
KİRACI MI ÖDER EV SAHİBİ Mİ?
Kimi zaman site yönetimi tarafından yapılan bir harcama ‘Bunu ev sahibi ödeyecek kiracı mı?’ sorusunu beraberinde getiriyor. Bu sorunun yanıtını ise yapılan harcamaların içeriği belirliyor. ‘İşletme bütçesi’ çalışanların maaşı, ortak alan gideri gibi unsurları içeriyor ve bu giderler kiracıya ait. ‘Yatırım bütçesinden’ gelen masrafları kiracı değil ev sahibinin ödemesi gerekiyor. Asansörün değiştirilmesi, binanın boyanması, demirbaş alımı gibi kalemler yatırım bütçesine giriyor. Kiracıların Denetim Kurulu’ndan bu bütçeleri isteme hakkı var. Öte yandan sitenizde yapılması istenen yenilik çok masraflı veya lüks ise veya sadece bazı kat maliklerinin kullanımına ilişkin ise diğer kat maliklerinin bu gidere katılması zorunluluğu yok. Örneğin site içerisinde bebek bakım odası yapılmak istenmesi halinde çocuğu olmayan kat maliklerinin bu gidere katılması zorunlu değil. Tüm bunların yanında aidatını ödemeyenler hakkında yönetici veya diğer maliklerden her biri dava açabileceği gibi icra takibi de yapabilir. Aidat ödememe halinde özel bir gecikme tazminatı hesabı da işler ve ödenmeyen aidatlar için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı da alınır.
BOŞ EVİN AİDATI PAYLAŞTIRILAMAZ
Kimi yeni sitelerde boş dairelerin sayısı oldukça fazla. İşte bu sitede yaşayanların dikkat etmesi gereken nokta şu; Müteahhite ait olan ve henüz satılamayan dairelerin aidatları diğer kat maliklerine paylaştırılamaz. Boş olan dairelerin aidat ödeme sorumluluğu müteahhite ait. Ayrıca kiracının aidat yükümlülüğü de en fazla ödediği aylık kira bedeli kadardır. Bu miktarı aşarsa sorumluluk mal sahibine geçer.