Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından, gayrimenkul sektöründe yaşanan son gelişmeleri değerlendirmek ve yaşanan sorunlara çözüm bulmak amacıyla hayata geçirilen ‘GYODER Çözüm Platformu’ toplantısı, ikinci kez online ortamda yapıldı. ‘Pandemi sonrasında nasıl bir dünya? Ofis ve Alışveriş Merkezleri’ başlığı altında düzenlenen toplantıda pandemi sürecinde ofis ve AVM’lerde yaşanan değişim ele alındı. Moderatörlüğünü GYODER Yönetim Kurulu Üyesi, PwC Türkiye Ortağı Ersun Bayraktaroğlu’nun yaptığı toplantıda, IPSOS Türkiye CCO’su Yasemin Özen Gürelli, ‘Covid Sürecinde Değişen Alışkanlık ve Davranışlar’ başlıklı araştırma sonuçlarını paylaştı.
ESNEK ÇALIŞMA
Gürelli, Türk toplumunun yüzde 62’sinin Türkiye’de virüsün ancak 2021 sonunda ya da daha uzun bir tarihte kontrol altına alınabileceği düşüncesinde olduğunu, toplumun yarısından fazlasının da Türkiye’nin geliştireceği yerli aşıya güvendiğini dile getirdi. Çalışma hayatındaki değişime dikkat çeken Gürelli, “Beyaz yakalıların yüzde 87’si işe gitmeyi riskli buluyor. Yüzde 22’si evden çalışırken, bunların yüzde 67’si belirsiz bir süre daha evde çalışacağını belirtiyor. Çalışanların yüzde 40’ı ise evden çalışmayı uygun buluyor. Daha esnek çalışma modelleri gündemde ve yaygınlaşacak. Ofis kullanım amacı orta vadede evrilecek” dedi.
PANDEMİ GÖÇÜ
Ofise gitme zorunluluğunun ortadan kalkmasıyla birlikte şehirler arası göçün artacağını belirten Gürelli, “Büyükşehirlerde yaşayan insan sayısının azalacağını düşünenlerin oranı yüzde 46. Beyaz yakalı için büyükşehirlerden göç, hayal olmaktan çıkacak” dedi. Tüketicilerin yüzde 69’unun bu dönemde AVM’leri daha riskli gördüğüne dikkati çeken Gürelli, “Bu nedenle caddeler hareketlenecek. Tüketicinin alışveriş mekanı tercihleri; yüzde 37 cadde mağazaları, yüzde 33 e-ticaret, yüzde 30 alışveriş merkezleri şeklinde sıralanıyor. AVM’lerin daha fazla sosyalleşme mekanı, farklı aktivitelerin de dahil edeceği alanlar olması gerekiyor” şeklinde konuştu.
‘HİBRİT MODELE GEÇMELİYİZ’
Pandemi sürecinde çok önemli dersler aldıklarını ifade eden Alkaş Yönetim Kurulu Başkanı, AYD Başkan Yardımcısı Avi Alkaş, şunları söyledi: “Yeni nesil iş hanlarıyla beraber, yeni çalışma kültürüne, yeni yaşam tarzına uyum sağlamalıyız. Çünkü bu iş sadece evden olmayacak, bu iş merkezi ofislerden de olamayacak. Bir karmaya gitmek, hibrit modeli AVM’lere de taşımamız gerekiyor. İnsan sosyal bir varlık ve insanlarla bir arada olamazsak çalışamıyor. Bu bağlamda gerek AVM’lerde gerek çalışma alanlarımızdaki değişimle, hibrit yapılanmalarla çok farklı çözümler bulacağız. Pandemiden öğrendiklerimizi yaşamımızın bundan sonraki evresinde uygulayacağız. Kapalı çarşılar nasıl kapanmadıysa AVM’ler de ölmeyecek. Kentleri beraber tasarlayacağız.”
AVM’LER BİTECEK ÖNGÖRÜSÜ YANLIŞ
Pandemide AVM’lerin hayatımızda tuttuğu yeri çok daha net görme imkanımız olduğunu dile getiren GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu, “Pandemide e-ticaretin daha da büyüdüğünü gördük. Bu süreçte herkesin bazı konuşmalarda şahit olduğu ‘AVM’ler bitecek, lojistik depolara dönecek, her şey internetten alınacak, AVM’ler eğitim, sağlık yapılarına dönüşecek’ gibi öngörülerin yanlış olduğunu gördüğümüzü düşünüyorum. AVM’lerin sadece mağazaların bir araya geldiği yapılar olmadığını, tabiatla uyumlu, teknolojinin imkanlarından faydalanan ve iyi tasarlanmış olduğu takdirde bir buluşma mekanı olduğunu gördük. Alışveriş merkezlerinin geliştiricisinden, yatırımcısına, perakendecisinden kiracısına ve müşterisine kadar önemli bir yer tuttuğunu, ‘kazan-kazan’ modeliyle aslında herkesi mutlu ettiğini gördük” diye konuştu. Ofislerin salgın sürecindeki değişimine de değinen Kalyoncu “Artık daha düşük metrekarelerde, daha verimli, daha esnek, yine dijitalle iç içe ofis alanları göreceğiz. Belki de şehre yakın olmak, her gün ofise gidilmeyeceği için çok önemli olmayacak fakat fiziki anlamda yine doğru kullanmış ofis projelerinin ön plana çıktığını düşünüyorum” şeklinde konuştu.