Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa’nın birçok ülkesinde un ve ayçiçeği yağı tedarikinde kasvet yaşanıyor. Almanya‘da da her iki eserin yer aldığı raflar boş kalmaya devam ediyor. Artan güç, gaz ve akaryakıt fiyatları nedeniyle sıkıntı durumda olan Alman tüketiciler, temel besinlerden yağ ve unda tedarik düşüncesinin yanı sıra önemli oranda artırımla da karşı karşıya kalıyor. Savaştan evvel 1,50 euronun altında olan ayçiçeği yağının litresi, tedarik problemi ve fiyatların yükseleceği tasasıyla talebin artması sonucu 5 euroya kadar çıktı.
MARKETLER KOTA GETİRDİ
Artışta; ayçiçeği yağının en çok ithal edildiği Ukrayna’dan yağın tedarik edilememesi tesirli olurken, bu durum, besin şirketlerini de patates cipsinden kurabiyelere kadar çeşitli eserlerde palmiye yağı üzere daha az tercih edilen alternatiflere yönlendiriyor. İnsanların konutlarında stok yapması nedeniyle ayçiçeği yağı ve un ile doldurulan raflar çabucak boşaltılıyor. Marketler, bu sorunun önüne geçmek için ayçiçeği yağı ve un satışlarına kişi başı sonlandırma getirdi.
FİYAT ARTIŞLARI ÜLKEDE TASAYA NEDEN OLUYOR
Son vakitlerde güç, ulaşım ve besin maliyetlerindeki artış nedeniyle Aldi, Lidl, Edeka ve Penny üzere Almanya‘nın önde gelen besin perakende zincirleri fiyatlarını yükseltmek zorunda kalırken, fiyat artışları Alman tüketiciler için tasa kaynağı olmaya devam ediyor. Almanya Yağlı Tohum Sürece Sanayisi Birliği’ne (OVID) nazaran, Almanya, ayçiçeği yağı muhtaçlığının yüzde 94’ünü ithalatla karşılıyor. Ülkede tüketilen yağın yalnızca yüzde 6’sı yerli üretimden geliyor. Kanada’da hasatta yaşanan ve Kovid-19 salgını sürecindeki lojistik problemler nedeniyle ayçiçeği yağında baş gösteren zahmetlerle fiyatlar, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından evvel bariz biçimde artmıştı. BM Besin ve Tarım Örgütü’ne (FAO) nazaran, Rusya ve Ukrayna, dünya ayçiçeği yağı ihracat pazarının yüzde 52’sini oluşturuyor.
FİYATLARDAKİ ARTIŞIN DEVAM ETMESİ BEKLENİYOR
Almanya Federal İstatistik Ofisi’ne (Destatis) nazaran, Almanya’da 7-13 Mart 2022’de yemeklik yağ satış sayıları, 6 ay öncesi olan Eylül 2021’deki ortalamasına nazaran yüzde 123, un satışları da yüzde 206 arttı. Almanya’da Kovid-19 salgınının başlangıcında makarna, un, tuvalet kağıdı, dezenfektan ve sabun üzere eserlere talep artmıştı. Kelam konusu devirde bu malların satış hacmindeki dalgalanmalar yaklaşık 10 hafta sürmüştü. Almanya’nın kıymetli iktisat ve niyet kuruluşlarından İktisat Araştırma Enstitüsü (Ifo) tarafından martta yayımlanan bir ankete nazaran, Almanya’da besin perakende dalında faaliyet gösteren şirketler, gelecek 3 ayda fiyat artışları planlıyor.
ALMANYA’DA YILLIK ENFLASYON 1981’DEN BU YANA EN YÜKSEK DÜZEYİNDE
Destatis bilgilerine nazaran, Almanya’da şubatta yüzde 5,1 olan yıllık enflasyon, martta yüzde 7,3’e çıkarak 1981’de İran-Irak savaşının petrol fiyatlarında artışa neden olmasından bu yana görülen en yüksek düzeye ulaşmıştı. Enflasyon, martta yüzde 6,3’lük beklentinin oldukça üzerinde gerçekleşti. Son devirde bilhassa güç eserleri başta olmak üzere tedarik dar boğazlarının enflasyonu üst taraflı baskılaması dikkati çekiyor.
