Küresel ticarette zorlaşan rekabet şartları katma değerli üretim ve inovasyonun önemini artırdı. Ülke ve şirketlerin Ar-Ge harcamalarında belirgin artışlar dikkati çekiyor. Türkiye’nin Milli Teknoloji Hamlesi kapsamında attığı adımlarla Ar-Ge ekosistemi güçlenirken, 2023’te Ar-Ge harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranının 1,8’e çıkması hedefleniyor. Bu oran geçen yıl 1,03 düzeyindeydi.
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye’de 2009-2018 döneminde Ar-Ge harcamalarının sürekli arttığı rakamlara yansıdı. 2009 yılında Ar-Ge’ye yapılan toplam harcama yaklaşık 8,1 milyar lira iken bu tutar geçen yıl sonu itibarıyla yüzde 375 artışla 38,5 milyar liraya yükseldi.
Söz konusu dönemde gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması olan toplam 187,6 milyar liranın, 96 milyar lirasını personel harcamaları, 68,7 milyar lirasını diğer cari Ar-Ge harcamaları ve 22,8 milyar lirasını yatırım harcamaları oluşturdu.
Mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcamaları bu dönemde 4 milyar liradan 23,3 milyar liraya çıktı. Bu şirketlerin 2009-2018 döneminde ise toplam Ar-Ge harcamaları 97,6 milyar lira olarak hesaplandı. Kar amacı olmayan kuruluşların da dahil edildiği genel devlet harcamaları söz konusu dönemde 1 milyar liradan 3,6 milyar liraya çıkarken, toplam harcama tutarı 19 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Yükseköğretim kurumları ise bu dönemde Ar-Ge’ye toplamda 71,1 milyar lira harcadı.
AR-GE PERSONELİ
Bu dönemde toplam Ar-Ge personeli 135 bin 43’ten 289 bin 791’e yükseldi. Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden Ar-Ge personeli sayısı ise 73 bin 521’den 172 bin 119’a çıktı. Bunların 104 bin 376’sı mali ve mali olmayan şirketlerde, 56 bin 364’ü yükseköğretimde, 11 bin 379’u genel devlette istihdam edildi.
