Avukat Damla Koçak, banka ve sigorta üzere özel sandık vakıfları mensubu emeklilerinin ödenmeyen bayram ikramiyeleri hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu. Koçak, husus hakkında emeklilere birçok tavsiye verdi.
“SİZLERLE KIYMETLİ BİLGİLERİ PAYLAŞMAK İSTERİM”
Koçak, “Sizlerle banka ve sigorta üzere özel sandık vakıflarından emekli olanları ilgilendiren kıymetli bir hususu, annesi özel bir bankada 30 yıldan fazla çalışarak 2018 yılında emekli olmuş yani kendisi de bir nevi kesimin içinden olan bir avukat olarak paylaşmak isterim” sözlerini kullandı.
“İKRAMİYELER NE YAZIK Kİ ÖDENMEMİŞ”
Avukat Damla Koçak’ın mevzu hakkında yaptığı bilgilendirmenin tamamı şu halde: “11.05.2018 tarihinde 7143 sayılı Vergi ve Öteki Kimi Alacakların Yine Yapılandırılması ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Ait Kanun’un 23.maddesi ile 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar Kanunu’na ek edilen Ek 18. Unsur de “Kurumca bu Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alma kaidesiyle, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000’er TL fiyatında bayram ikramiyesi ödenir.” hususu düzenlenmiştir. 2018 yılında yapılan bu düzenleme ile emeklilere Ramazan ve Kurban Bayramı olmak üzere senede iki kez bayram ikramiyesi ödenmesi kararlaştırılmıştır. Fakat kelam konusu ikramiyeler ne yazık ki, banka ve sigorta çalışan ile emeklilerinin mensubu oldukları özel toplumsal yardım vakıfları tarafından, banka ve sigorta emeklilerine ödenmemiştir.
“KARARLAR VAKİT İÇERİSİNDE DEĞİŞEBİLİYOR”
Banka ve sigortalardan emekli olmuş on binlerce kişiyi ilgilendiren bu hususla ilgili olarak Yargıtay 10. Hukuk Dairesi tarafından 10.11.2021 tarihinde karar verilmiştir. Kelam konusu kararda; “Mülga 506 sayılı Toplumsal Sigortalar Kanunu’nun süreksiz 20. Unsuru kapsamında kurulmuş olan bu toplumsal yardım vakıflarının açıkça vakıf iştirakçilerine sağlanacak toplumsal sigorta yardımlarının Toplumsal Sigorta Kanununa nazaran sağlananlardan aşağı olamayacağı, 5510 sayılı Yasa ile getirilen düzenlemelerden vakıf iştirakçisinin de yararlanması gerektiği münasebetleri ile davacı banka emeklisine ödenmeyen Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı ikramiyelerinin geriye dönük olarak ödenmesi ve davacının dava tarihinden sonra hak edilecek bayram ikramiyelerinden de her bayram periyodu itibariyle yararlandırılmaya devam edilmesi gerektiği”hüküm altına alınmıştır. Tarafımca Yargıtay’ın kelam konusu kararının hukuka, hakkaniyete uygun ve adil olduğu düşünülmektedir. Fakat kanunların, yönetmeliklerin, tüm mevzuatın ve bu doğrultuda Mahkemelerin çeşitli tüzel hususlar hakkındaki hukuksal görüşlerinin, verdikleri kararlarının vakit içerisinde değişebildiğini belirtmekte de yarar görüyorum.
“HER İLGİLİNİN DAVA AÇMASI GEREKİR”
Yargıtay’ın emsal niteliğindeki bu kararına istinaden birçok banka ve sigorta emeklisi, mensubu oldukları özel sandık vakıflarına bu hususta müracaatta bulunmuştur. Bu bağlamda kimi bankaların özel sandık vakıfları, geçmiş devirlere yönelik bayram ikramiyelerini faizi ile ödemiş, gelecek periyotlarda hak edecekleri ikramiyeleri de müracaat yapılmaksızın ödeyeceğini duyurmuştur. Lakin öbür banka ve sigortaların özel sandık vakıfları tarafından emeklilere bayram ikramiyesi ödemesi yapılmayacağı duyurulmuş ya da mevzu hakkında sessiz kalınmıştır. Bu nedenle haklarını elde edemeyen, fakat kanunlar ile korunan hakkına kavuşmak isteyen kimselerin emsal karara istinaden dava açması gerekmektedir.
Mahkemece verilecek karardan sadece dava açan kişi faydalanabildiği için her ilgilinin kendi davasını açması gerekmektedir. Dava açmamış ilgililerin haklarının zamanaşımına uğrayabileceği konusunu da hatırlatmak isterim.
Üniversiteyi bitirinceye kadar yıllarca özel bir bankanın sandık vakfının hizmetlerinden yararlanmış, bu sebeple özel sandık vakıflarının yalnızca hukuksal yapılarını değil iç yapı ve işleyişlerini de düzgün bilen bir avukat olarak söyleyebilirim ki; açılacak olan davalar ilgili özel sandık vakıflarına altından kalkması sıkıntı bir mali külfet getirecek ve bu mali külfet de özel sandık vakfı mensuplarını direkt etkileyecektir.
“ZAMANAŞIMI MÜDDETLERİNE DİKKAT”
Lakin hak sahipleri tarafından türel bir sürece girilmediği surece -yukarıda da belirtmiş olduğum gibi- ilgili ödemelerin yapılmadığını gözlemlediğim üzere davaların açılmadığı her gün de emeklilerin bayram ikramiyesi alacaklarının talep edilmeyen kısımları için zamanaşımı müddetlerinin işlemeye devam ettiğini hasebiyle mağduriyet riskinin arttığını söz etmek isterim.
Bu sebeple öncelikle üstte belirtmiş olduğum kanun kararı ve emsal Yargıtay kararına istinaden, hak sahipleri tarafından bankaların ve sigortaların özel sandık vakıflarına ödemekle yükümlü oldukları bayram ikramiyelerinin hak ediş tarihinden itibaren işlemiş faizi ile ödenmesi ve her bayram periyodu itibariyle yararlandırılmaya devam edilmesi için resmi bir müracaat yapılması gerekmektedir. Müracaattan sonra ilgili özel sandık vakfı tarafından hak sahibine bir ödeme yapılmaz ise son deva olarak dava sürecine girilmesi yerinde olacaktır.
Açılacak olan bu davaların tahlilinde vazifeli mahkemeler İş Mahkemeleridir. Dava evresine geçildiği takdirde yargılama masrafları ve harç üzere bir grup mahkeme sarfiyatları kelam konusu olmaktadır. Lakin bu masraflar davanın kabulüne karar verilmesi -yani, davanın kazanılması- halinde Mahkemenin kararına nazaran davalıdan geri alınmaktadır.
“BU HAKLARI BİLMEK SİZİ DAHA GÜÇLÜ KILACAKTIR”
Ayrıyeten bu davalar teknik bilgi barındırdığından süreci profesyonel olarak yürütmek hak sahiplerinin faydasına olacaktır. Çünkü Mahkeme tarafından açılacak davanın reddedilmesi -yani kaybedilmesi- halinde karşı tarafa ekstra ödeme yapma yükümlülüğü gündeme gelebilir.
Bu mevzu, içerisinde birçok ayrıntı barındırdığı için makale ile ayrıntılı olarak bilgi vermek mümkün değildir. Lakin sizler için kurulan ve çalıştığınız müddet içerisinde sizlerden kesilen primlerle ayakta kalan bu özel toplumsal güvenlik vakıflarına karşı üstte bahsettiğim haklarınızı bilmek sizleri daha güçlü kılacaktır.”
