Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Sıfır Atık Projesi’ni uygulamaya başlayan kamu kurum ve kuruluşlarının sayısının 18 bin 750’ye ulaştığını bildirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde 2017’de başlatılan Sıfır Atık Projesi’nde iki yıl geride kaldı.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projeye ilişkin son verileri paylaştı.
Doğanın, canlı ve cansız bütün varlıkların yaşam alanı olduğunu, sanayileşme ve hızlı nüfus artışıyla oluşan tahribatın, çevre, doğa ve insan hayatını riske attığını hatırlatan Kurum, bu nedenle doğa ve çevre ile ilgili konuların insanlığın geleceğini ilgilendiren önemli bir gündem maddesi haline geldiğine işaret etti. Kurum, “Dünyanın ve insanların geleceği, yaşanabilir bir dünya için çevre ile ilgili hassasiyeti her zaman canlı tutmak zorundayız. Bizler, mekanı emanet olarak alan, doğanın diliyle konuşan bir medeniyete sahibiz. Medeniyetimizin, tahrip ve imha eden değil ihya eden bir temeli bulunmaktadır. Emanet aldığımız yadigarı korumak ve en iyi haliyle evlatlarımıza bırakmakla mükellefiz.” diye konuştu.
Bu kapsamda çevreyi ve doğayı korumak için ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok etkinlik ve çalışma yürüttüklerine dikkati çeken Kurum, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak çevre konusunda duyarlılık oluşturacağına inandığımız en büyük projemiz Sıfır Atık Projesi’dir. Sıfır Atık Projesi’ni Sayın Emine Erdoğan’ın himayelerinde yarınlara temiz bir dünya bırakmak, kaynakları daha verimli kullanarak israfı önlemek, atık miktarını azaltmak ve mevcut atıkları dönüştürmek amacıyla yürütüyoruz.” ifadelerini kullandı.
Sıfır Atık Projesi’yle atıkların kaynağında ayrı toplanması sayesinde atık depolama sahalarına giden atık miktarının azaltılacağını vurgulayan Kurum, bir yandan çevresel kirlilik giderilirken diğer yandan da atıkların ekonomiye katkı sağlayacağının altını çizdi.
Kurum, uygulamanın yaygınlaşması ile yıllık en az 20 milyar liralık bir ekonomik kazanç hedeflendiğini bildirerek, “Ayrıca toplanan atıkların işlenmesi, geri kazanılması sonucu sanayimizde ve hizmet alanlarında gerçekleşecek yatırımlarla yeni istihdam alanlarının oluşmasına katkı ve 2023 yılına kadar 100 bin kişiye doğrudan istihdam sağlanması amaçlanıyor.” bilgisini verdi.
Bakanlık hizmet binasından “sıfır atık”a 269 tonluk katkı
Bu kapsamda Sıfır Atık Projesi kapsamında ilk pilot uygulamaya Bakanlık hizmet binasında ardından da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde başladığını anımsatan Kurum, şöyle devam etti.
“Bakanlığımızda uygulama kapsamında atıkların ayrı toplanması için katlara atık kumbaraları yerleştirilip atık geçici depolama alanı ve kompost tesisi kuruldu ve tüm çalışanlara sıfır atık uygulamasına ilişkin eğitimler verildi. Bakanlığımızda yapılan ‘sıfır atık’ın 23 aylık uygulaması sonucunda 269 ton değerlendirilebilir atık toplanarak ekonomiye kazandırıldı. Bakanlığımızda sadece alışkanlıkların değiştirilmesiyle atık kağıtların israfı önlendi ve böylece 2 bin 557 ağaç kesilmekten kurtarıldı. Ayrıca bin 96 varil petrolden tasarruf sağlandı, 31,1 ton sera gazı salınımı engellendi, 4 bin 211 metreküp ise su tasarrufu elde edildi.”
Murat Kurum, birçok kamu kurum ve kuruşunda uygulamaya başlandığına da işaret ederek, “Ülke çapında Sıfır Atık Projesi’nin başladığı tarihten bugüne kadar geçen süreçte sıfır atık uygulamasına geçen kurum sayısı 18 bin 750’ye ulaştı.” diye konuştu.
Her yıl 5 Haziran’ın Dünya Çevre Günü olarak kutlandığını belirten Bakan Kurum, şu değerlendirmede bulundu:
“Sıfır Atık Projesi’nden iklim değişikliğine, millet bahçelerimizden kentsel dönüşüme, konut projelerimizden altyapı ve kentsel dönüşüm çalışmalarımıza kadar tüm politikalarımızı ve projelerimizi çevreye ve doğaya saygılı olma ön koşulu ile yürütüyoruz. Toprağı, havası ve suyuyla bereketli bir ülkede yaşıyoruz. Yürüttüğümüz projeler, ürettiğimiz politikalarla sahip olduğumuz zenginlikleri korumak öncelikli hedefimizdir. Bu hedef doğrultusunda çevre korumacılığının yaygınlaştırılması ve çevre sorunlarıyla mücadeleye vatandaşlarımızın aktif katılım sağlamalarını amaçlıyoruz. Bütün çalışmalarımızın merkezinde ailelerimizin ve öğretmenlerimizin de desteğiyle geleceğimizin teminatı çocuklarımız bulunuyor. Onların bu konuda edinecekleri en ufak bir alışkanlığın dünya çapında bir kelebek etkisi yapacağına, ağacın yeşilini, denizin ve gökyüzünün mavisini koruyacaklarına olan inancımız tamdır. Bu vesileyle çocuklarımız başta olmak üzere çalışmalarımızda bize destek olan herkese teşekkürlerimi sunuyorum. 1972 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’nda alınan kararla ilan edilen 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nü kutluyorum. Bugünün çevre konusundaki duyarlılığını artıracak çalışmalar için güzel bir vesile olmasını diliyorum.”
Sıfır Atık Projesi’nde hedef 2023
Sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkların kontrol altına alınması, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ile yaşanabilir bir dünya bırakılması için yürütülen proje ile atık oluşumunun önlenmesi, atıkların kaynağında ayrı toplanması ve geri dönüşümü ile ham madde ve enerji israfının önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Bu kapsamda projenin aşamalı olarak, Türkiye’nin tamamında geri kazanılabilir atıkların yoğun bir şekilde oluştuğu kamu kurumlarında, terminallerde (havaalanı, otogar, tren garı gibi), eğitim kurumlarında (üniversite, okul ve benzeri), alışveriş merkezlerinde, hastanelerde, eğlence-dinlenme tesislerinde ve büyük iş yerlerinde 2023 yılına kadar hayata geçirilmesi hedefleniyor.
28 belediyede sıfır atık sistemine geçilmesine ilişkin pilot çalışmalar başlatıldı
Proje kapsamında bugüne kadar yapılan çalışmalar ve planlamalar şöyle:
1 Kasım 2018’de “Güçlü Ekonomi ve Yeşil Bir Doğa İçin” temasıyla Sıfır Atık Zirvesi düzenlendi. Kamu, yerel yönetimler, özel sektör, yabancı misyon, sivil toplum kuruluşları ve medya temsilcilerinden oluşan 2 bin 500 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen zirvede, atık yönetiminin çevresel, sosyal ve etik boyutunun yanı sıra döngüsel ekonomiye katkısı tartışıldı, iyi uygulama örnekleri paylaşılarak “Sıfır atık yol haritası” oluşturuldu.
Bakanlıkça Nisan 2019’da Sıfır Atık Yönetmelik Taslağı görüşe açıldı. Gelen görüşlerin değerlendirildiği yönetmelikle sıfır atık sistemini kuranlara “Sıfır atık belgesi” verilmesi planlanıyor.
Projenin uygulanmasında ve yaygınlaştırılmasında belediyeler de önemli roller üstlendi. 28 belediyede sıfır atık sistemine geçilmesine ilişkin pilot çalışmalar başlatıldı, farkındalık oluşturulması amacıyla eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri ise sürdürülüyor.
Sıfır atık yönetim yaklaşımının yaygınlaştırılması, farkındalık oluşturulması amacıyla eğitim kurumları başta olmak üzere, hedef kitlelere yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları da gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda eğitim verilen kişi sayısı 500 bine ulaştı. Bununla birlikte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve TEMA ile “Okullarda sıfır atık projesinin uygulamaya alınması” amacıyla protokol imzaladı. Bu protokol çerçevesindeki çalışmalar ise devam ediyor.
Öte yandan sıfır atık uygulamalarının sistemli olarak yürütülmesine yardımcı olmak, strateji belirlemek, uygulamaları takip etmek, istatistiki veri oluşturmak, raporlama yapmak amacıyla Bakanlıkça “Sıfır Atık Bilgi Sistemi” oluşturularak kurum ve kuruluşlarının kullanıma açıldı.
Plastiklerin sebep olduğu tüm olumsuzlukların önüne geçmek için de 1 Ocak 2019 itibarıyla market, mağaza gibi satış yerlerinde taşıma amaçlı kullanılan plastik poşetlerin ücreti mukabilinde verilmesine yönelik yasal bir düzenleme yapıldı. Yapılan bu düzenleme ile kişi başı plastik poşet kullanımının yıl sonuna kadar halihazırdaki değer olan yılda 400 poşetten 90’lara indirilmesini hedefleniyor.