Özellikle lise çağlarında çocuğu olan aileler için çocuklarının geleceği ile ilgili kaygılar başladı. Bir yandan sınav telaşı, diğer yandan çocuklarını beceri ve karakterlerine uygun mesleğe yönlendirme isteği aileleri ve gençleri içinden çıkılamaz bir kaosa sürükleyebiliyor. Önceliğin çocuğun özünü anlamaktan geçtiğini ifade eden Yöndem “Dünyanın en iyi okulunda dahi okusa, ilgi ve yeteneklerine uygun bir bölümü tercih etmeyen bir genç ne okulunda, ne de meslek hayatında mutlu olabilir” dedi.
Meslek seçiminde dikkat edilmesi gerek bir diğer noktanın ise geleceğin düşünülmesi olduğunu söyleyen Yöndem “Bugünün bakışı ile geleceğin meslekleri seçilemez. Meslek seçimi bundan en az 20 yıl sonrası düşünülerek yapılmalı” şeklinde konuştu. Günümüzün popüler mesleklerinin de bundan 20 yıl önce var olmadığına işaret eden Yöndem “İlkokula bugün başlayan bir çocuk 17 yıl sonra üniversite mezunu olacak. Yüksek lisans da yaparsa profesyonel olarak çalışma hayatına 20 yıl sonra başlayacak. Örneğin bundan 15 sene önce, bir genç kız “ben internette makyaj yaparken videolarımı paylaşacağım, bu sırada da ürünlerin isimlerini belirterek, reklam almış olacağım, bu da benim iş modelim olacak” deseydi nasıl karşılanırdı? Oysa bu model, günümüzün en popüler ve en çok kazandıran iş modellerinin başında geliyor” dedi.
Yapay Zeka Bazı Meslek Gruplarının Yerini Alacak
Oxford Üniversitesi tarafından yapılan araştırma da benzer konunun altını çiziyor. Araştırmaya göre; bundan 20 yıl sonra birçok iş otomatik olarak yapılacak. Taşımacılık, lojistik, ofis ve idari destek gibi işlerin otomasyonla yapılacağı öngörülüyor. Dahası, hizmet endüstrisindeki meslekler de benzer akıbeti yaşayacak. Yapay zekâ, büyük veri işleme, derin öğrenme konularındaki küçük pürüzler düzeltildiğinde ve işaretlenmiş veriler arttırıldığında mesleklerin otomatikleştirilmesi engellenemeyecek. Bu yönde sinyaller bugünden verilmiş durumda. Örneğin; hukuk firmaları, belgelerin kopyalarını taramak için giriş düzeyindeki avukatlar yerine, bu zorlu işi daha hızlı ve daha ucuz bir şekilde doğal dil işlemeyi kullanan yazılımlarla yapıyorlar, derin öğrenme görüntü tanıma araçları, dijital taramalarda deneyimli radyologlar kadar, hatta onlardan daha iyi bir şekilde tümörleri işaretleyebiliyor ve sınıflandırıyor ya da algoritmik olarak optimize eden web siteleri, yatırım portföylerini finansal danışmanların işini görmeye başladı bile.
Bu Meslekler Teknoloji ile Birlikte Yok Olacak
Teknolojinin ilerlemesi ve robotların destek elemanı olarak endüstride yer almalarından en çok etkilenmesi beklenen meslek gruplarının başında müşteri hizmetleri temsilcileri, satış elemanı, kasiyerler, garsonlar, kapıcılar, nakliyeciler, sekreterler, depo görevlileri, muhasebeciler, öğretmenler, araba tamircileri, onarım işçileri, güvenlik görevlileri, aşçılar, kişisel bakım yardımcıları, marangozlar, çocuk bakımcıları, avukatlar geliyor.
Bilişim Sektörü Tüm Sektörlerin Temelini Oluşturacak
Bilgi teknolojilerinin tüm mesleklerin iş yapış şekillerini belirleyeceğini söyleyen Yöndem “Gençler bundan 20 yıl sonra, ister bilişsel, ister sosyal, hangi mesleği tercih ederlerse etsinler bilgi teknoloji tüm mesleklerin temelinde olacak ve yapılış biçimlerini etkileyecek” diyor. Yöndem sözlerine şöyle devam ediyor “Programcılar, diğer sektörlerle birlikte çalışarak verimliliğini artıracakları için her zaman aranan elemanlar olacak. Örneğin bir müzisyenin bile müziğini yapabilmek için programlama becerisine sahip olması gerekecek. Duygusal ve ilişkisel çalışma, yaratıcılık, sentezleme, problem çözme ve akıllı yorumlama gerektiren işler, insan müdahalesini gerektirmeye tabi ki devam edecektir. Ancak, bilgisayar gücünün katlanarak büyümesi, yapay zekâda üstün bir artışa yol açıyor.”
Peki Hangi Meslekler Popüler Olacak?
Bu aşamada gelecek meslekler yazılım konusundan çok bağımsız olamayacak gibi görünüyor. Araştırmalara göre, gelecekte 50 yeni mesleğin gündeme gelmesi olası. Bu noktada, teknoloji ve bilgisayar bilimleri ile birleşmeyen meslek kalmayacak. Özellikle Robot ile ilgili alt grup meslekler çok yaygınlaşacak. Veri para yerine geçeceği için Veri dedektifleri, veri yorumlayıcıları, veri ayıklayıcıları olacak. Drone konuları da ilerleyecek özellikle mahremiyet ve güvenlikle ilgili düzenlemelerden sonra drone programlayıcıları, drone filo yöneticileri olacak. Kişisel sağlık dijitalleştirilmesi ve insan performansının optimizasyonu da çok önemli bir alan olarak yükselecek. Yaşlanma karşıtı uygulayıcılar, beyin büyütme uzmanları, Gen sekanserleri, epigenetik terapistler,Genetik modifikasyon tasarımcıları öne çıkacak. Yapay zeka çalışmaları sürecek fakat isimleri farklılaşacak. Blockchain mimarları özellikle karşılıklı güven sağlanmasında ilerleyecek, 3D baskı imalatçıları çok farklı alanlarda kullanılacak. Başka gezegenlerde asteroit madencileri, Füzyon santrali uzmanları, Kuantum teknoloji guruları olacağı tahmin ediliyor.
Peki Ne Yapmalı?
Yöndem, gençleri geleceğe hazırlamak için ailelere şu tavsiyeleri veriyor; “Yeni nesle, düşmeyi, ayağa kalkmayı, devam etmeyi, yeni durumlara adaptasyonu, problem çözmeyi, algoritmik düşünebilmeyi, sorgulamayı, öğrenme yöntemlerini, çalışma yöntemlerini, kendini izleyebilmeyi, farkındalığı, konsantrasyonu, amaç arayışını, etik değerleri, bütüne bakabilmeyi, kendini tanımayı, kendine güvenmeyi, beraber çalışmayı, iletişimi öğretebiliriz. Asıl gereken araçlar bunlardır.”