Balıkesir’in Gönen ilçesinde “Balıkesir ve Gönen’in Depremselliği, Türkiye’nin Zelzele Gerçeği ve Zelzeleye Karşı Alınması Gereken Önlemler” bahisli bir sempozyum düzenlendi. Gönen Ömer Seyfettin Kültür Merkezi’nde moderatörlüğünü Prof. Dr. Abdullah Soykan’ın yaptığı sempozyuma Jeoloji Mühendisi Aysun Aykan ve Jeoloji Yüksek Mühendisi Engin Er konuşmacı olarak katıldı.
“DEPREMLER ÇOĞUNLUKLA AĞUSTOS, EKİM VE ARALIK AYLARINDA OLUYOR”
Sempozyumda konuşan Prof. Dr. Abdullah Soykan, “Son 5,5 yılda değişik büyüklükte 51 bin sarsıntının meydana geldiği Anadolu’nun 4 bin yıllık geçmiş zelzelelerinin sayısal çözümlemesi yapıldığında sarsıntıların en çok yüzde 13 ağustos, yüzde 11 ekim ve yüzde 10 aralık aylarında olduğu görülmüştür. Zelzelelerin en az olduğu aylar ise haziran, mart ve kasımdır. Türkiye’deki sarsıntıların yüzde 52’si Kuzey Anadolu Fayı üzerinde, yüzde 33’ü Ege Bölgesi çöküntülerinde, yüzde 13’ü de Doğu Anadolu Fayı üzerinde meydana gelmektedir. Türkiye’nin zelzeleler bakımından en inançlı yerleri başta Karadeniz kıyıları, sonra İç Anadolu, en son da Güneydoğu Anadolu Bölgesi’dir. Ölümlü sarsıntılar genel olarak 6’dan büyük zelzelelerde görülüyor. 6 ila 7 magnitüdlü sarsıntılar Türkiye’de 3-4 yılda bir tekrarlanıyor. Magnitüdü yaklaşık 7’den büyük olan bir sarsıntı Türkiye’de 9 ila 12 yılda bir tekrarlanıyor. Türkiye varlıklarının yüzde 91’i (350 milyar dolar) önemli sarsıntı riski taşıyor. 7-7.5 büyüklüğünde bir zelzele İstanbul yahut İzmir civarında olduğunda beklenen kayıplar ulusal gelirin yüzde 10-12 civarına ulaşabilecektir. Çeşitli senaryolara nazaran 40-60 bin mesken büsbütün yıkılacak ve 50 bin civarında vatandaşımızı kaybedeceğiz. Beklenen yaralı sayısı 250 bin kişiyi aşacaktır. Bu nedenlerle Türkiye zelzelesi ciddiye almalı, öğrenmeli ve sarsıntılara bilimsel olarak hazırlanmalıdır” dedi.
“BALIKESİR-GÖKÇEYAZI FAYI 7.2 BÜYÜKLÜĞÜNDE SARSINTI ÜRETEBİLİR”
Balıkesir vilayet ve ilçelerinin dünyanın sismik taraftan en faal faylarından biri olan Kuzey Anadolu Fayı’nın güney koluna ilişkin fay segmentleri üzerinde konumlandığına dikkat çeken Alkan, “Bu nedenle tarihsel/aletsel periyotlarda kentin birçok zelzelede yıkıldığı can ve mal kayıplarının yaşandığı bilinmektedir. Balıkesir, merkez, ilçe ve mahallelerinden geçen birçok canlı fayların olduğu ve bu fayların büyük bir kısmının 7 ve 7.2 büyüklükte zelzele üretme potansiyeline sahip olduğunu göz önünde bulundurduğumuz vakit Balıkesir’in zelzele tehlikesinin yüksek olduğunu rahatlıkla söz edebilirim” dedi.
“MARMARA DENİZİ’NDE OLACAK ZELZELE 28 MİLYON KİŞİYİ ETKİLEYECEK”
Ulusal ve memleketler arası bilimsel çalışmaların Marmara Denizi’nde 7’nin üzeri azamî 7.6 büyüklüğünde bir zelzelenin olabileceği istikametinde bilgiler verdiğini tabir eden Aykan, “Burada kesinlikle büyük bir zelzele olacak ve burada olacak bir sarsıntı Marmara Denizi’ne kıyısı olan tüm vilayetleri; Balıkesir, İstanbul, Bursa, Çanakkale, Yalova, Kocaeli, Tekirdağ’ı ağır bir halde etkileyecektir. Balıkesir özeline baktığımız vakit bilhassa kuzey ilçelerimiz başta olmak üzere, Balıkesir ilimiz, Marmara Denizi’ndeki büyük bir zelzeleden etkilenecektir. Ege Denizi’nde meydana gelen sarsıntıdan 80 kilometre aradaki İzmir-Bayraklı ilçesinde yıkılan binalar ve 1999 Gölcük zelzelesinde yaklaşık 150 kilometre aralıktaki Avcılar’da yıkılan, hasar alan binalar, berbat taban üzerindeki mühendislik hizmeti almayan binaların riskli olduğunun açıkça bir göstergesidir.
Marmara Denizi’nde sarsıntı üretebilecek fay segmentine Bandırma, Gönen, Marmara, Erdek ilçelerimiz yaklaşık 50 kilometre aradadır. Balıkesir merkez ilçelerimiz ise yaklaşık 120 kilometre aralıktadır. Bu yüzden Balıkesir’in birçok ilçesi Marmara Denizi’nde meydana gelecek büyük bir sarsıntıdan etkilenecek, bilhassa makus taban üzerinde mühendislik hizmeti almayan yapılar olumsuz tarafta etkilenecektir. Marmara Bölgesi nüfus, sanayi, iktisat, ulaşım, tarihî birikim, mühendislik yapıları vb. bakımından en ağır olan bölge olduğu için burada olacak bir zelzele Türkiye’nin iktisadına bir epey ziyan verecektir. Bu sarsıntı 28 milyonu etkileyecektir. Bu yüzden bu sarsıntısı çok fazla önemsememiz gerekiyor. Sarsıntıda can ve ekonomik kayıpların yaşanmaması için sarsıntıya güçlü sağlam bina yapmamız gerekir. Vatandaşlarımız oturdukları binaları lütfen sorgulasınlar. Yapının inşaat ruhsatı, iskanı olup olmadığı vs. emin olsunlar. Etkin fay zonlarının sakınım bandı içinde kalan alanlara bina ve bina tipi yapılaşmaya sınırlama getirilerek vatandaşımızın can ve mal güvenliği sağlanmalı ve bunlar fay yasası kapsamında değerlendirilmelidir. Fay yasası ülkemiz için artık bir zorunluluktur. Bakanlık fay yasası ile ilgili çalışmalar başlattı. Umarım fay yasası en kısa vakitte çıkar. Yapıların sarsıntı yönetmeliklerine nazaran projelendirilmesi ve yapı kontrollerinin yapılması son derece önemlidir” diye konuştu.