ÇİN’in Hebei eyaletinden 6 polis memuru, Çinli turistler ve Kuşak-Yol projesi kapsamında ülkede bulunan işçilere yardımcı olmak amacıyla Sırbistan’ın başkenti Belgrad sokaklarında devriye gezmeye başladı. İlk devriye için Belgrad’da düzenlenen törende konuşan Sırp İçişleri Bakanı Nebojsa Stefanovic, bu yıl Çinli turist sayısında yüzde 40 artış beklendiğine dikkat çekerek atılan adımın önemine değindi. Ayrıca Novi Sad ve Smederevo şehirlerinde de kısa sürede ortak devriyelere başlanacağı bilgisini verdi.
Geçtiğimiz günlerde ise Sırbistan Savunma Bakanı Aleksandar Vulin, Çin’den 9’u kesin, 15’i opsiyonlu 24 adet Chengdu Pterodactyl-1 tipi silahlı insansız hava aracı (SİHA) satın aldıklarını, teslimatın gelecek aylarda yapılmasının beklendiğini açıklamıştı.
ÇİN BALKANLAR’DA
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 2013 yılında ülkesinin kara, deniz ve iletişim altyapısıyla dünyaya bağlanması için Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ni ilan ettiğinden beri söz konusu ülkenin Batı Balkan devletleriyle işbirliği de giderek büyüyor. Altyapı eksikleri Çin’i bölgeye çekerken, esnek düzenlemeler, ihale kanunları ve çalışma kuralları da Pekin hükümeti için bölgenin cazibesini arttırıyor.
Çin’in Batı Balkanlar’daki varlığı en çok bölge ekonomisinin yüzde 44’ünü oluşturan Sırbistan’da hissediliyor. Pekin, bu ülkede devam eden altyapı projelerine şu ana kadar 5.6 milyar dolar sağladı. Temmuz ayında Başbakan Yardımcısı Zorana Mihajlovic, Pekin’in yaşlı kıtadaki en iyi dostu için ek 5 milyar dolar daha temin edeceğini açıklamıştı.
Çin ayrıca, Avrupa’daki en büyük kültür merkezini de Belgrad’da inşa ediyor. Hem de 1999’daki NATO bombardımanı sırasında ‘yanlışlıkla’ vurulan eski büyükelçiliğinin arazisinde.
ABD’DEN UYARI?
Sırbistan her ne kadar AB’ye aday ülke olsa da son dönemdeki adımlar ülkenin hedefleri noktasında kafa karışıklığına neden oluyor. “Şu an gittikleri yer için dikkatli olmalılar” uyarısında bulunan ABD’nin Belgrad Büyükelçisi Kyle Scott ülkesinin endişelerini dile getiriyor. AB Komisyonu’nun yeni başkanı Ursula Von der Leyen ise Çin’in artan faaliyetlerinin tehdit değilse bile endişe verici olduğunu söylüyor.
ELEŞTİRİLEN PROJE
– 2013’ten beri 130’dan fazla ülke yeni İpek Yolu için katılım anlaşması imzaladı. Bu yıl İtalya, ABD’nin yüksek sesli itirazlarına rağmen, Kuşak-Yol’a katılan ilk G7 ülkesi oldu. Dünya Bankası 2019 itibariyle projelerin toplam değerinin 575 milyar dolar olduğunu hesaplıyor.
– Çin’in Kuşak-Yol projeleriyle ülkeleri kendine bağımlı hale getirdiğine dair eleştiriler söz konusu. Hatalı projelere finansman sağlayan Çin’in kredilerin ödenmemesi halinde bu ülkelerde nüfuz sahibi olduğu öne sürülüyor.
– Devletlerin Çin’e borç durumlarını analiz eden Küresel Gelişim Merkezi, aralarında Balkanlar’dan Karadağ’ın da bulunduğu 8 ülkenin Pekin’e karşı zor durumda olduğunu öne sürüyor.
