ALMANYA’nın başkenti Berlin’de bugün toplanacak Libya konferansı öncesi Libya’nın meşru yönetimi olan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) karşı isyan yürüten Halife Hafter’e yakın aşiretler petrol ihracatı yapılan limanları işgal etmeye başladı.
LİMANLARA ABLUKA
Trablus merkezli UMH kontrolündeki Libya Milli Petrol Kurumu, Berlin konferansı öncesinde petrol limanlarına uygulanan ablukayı güçlü şekilde kınadıklarını açıkladı. Halife Hafter’e yakın aşiretlerin, Türkiye’nin olası bir askeri müdahalesine karşı petrol limanlarını işgal ettiği öne sürülüyor. Türkiye’nin UMH’ye askeri destek sağlamaya başlamasının ardından Hafter güçleri ülkenin “Petrol Hilali” denen bölgesini kapama tehdidinde bulunmuştu. El Zuveytine limanını işgal eden tarafların Mellitah, Brega ve Misrata boru hatlarının kapatılması için de çağrı yaptığı belirtiliyor. Hafter’e yakın güçlerin sözcüsü Ahmed el-Mismari, El-Hadath televizyonuna yaptığı açıkladı, “Petrol sahası ve terminallerin kapatılması halkın kararıdır” diye konuştu. Limandan petrol ihracatının engellenmesi eyleminde kendilerinin bir dahli bulunmadığını söyleyen Mismari, “Halkın emirlerini yerine getirmekle mükellefiz” dedi.
Eylemler yüzünden ülkede ham petrol üretimi yarı yarıya düşerken, Milli Petrol Kurumu Başkanı Mustafa Sanalla, petrol ve doğalgaz sektörünün Libya ekonomisi için hayati öneme sahip olduğunu belirterek, “Libya halkının tek gelir kaynağı. Petrol ve petrol tesisleri Libya halkına aittir. Siyasi meseleleri çözmek üzere kullanılacak kartlar değil. Petrol üretimi ve ihracatını durdurmanın öngörülemez neticeleri olabilir” uyarısında bulundu.
‘EVİNİ YAKMAK GİBİ’
Mustafa Sanalla blokajın sürmesi halinde yaşanacaklara ilişkin, “Döviz paritesi çöker, bütçe açığı devasa bir boyuta ulaşır, yabancı müteahhitlerin gitmesi ve gelecekteki petrol üretim kaybıyla onarılması yıllar alacak bir durum ortaya çıkar. Bu kendi evini yakmak gibidir” ifadesini kullandı. Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame de savaşan taraflara “Libyalıların geçim kaynağı petrolle oynamayın” diye seslendi.
GÜNLÜK KAYIP 55 MİLYON DOLAR
Ülkenin doğusundaki “Petrol Hilali” adlı bölgede Zuveytine, Breika, Ras Lanuf ve Sidre limanları yer alıyor. Petrol kuyularının da bulunduğu bölgede yapılan üretim, tüm petrol ihracatının yüzde 60’ını oluşturuyor. Libya Milli Petrol Kurumu, Petrol Hilali’nde üretimin günde 1.3 milyon varilden 500 bin varile düşebileceği uyarısında bulunarak, bunun günlük 55 milyon dolar kayıp anlamına geleceğine işaret etti. Hafter’in Berlin’de eli güçlü olsun diye petrol tesislerini işgal ettirdiği öne sürülüyor.
BARIŞ İÇİN KRİTİK GÜN
Alman hükümeti bugün başkent Berlin’de yapılacak konferansa, BM’nin tanıdığı Libya hükümetinin Başbakanı Feyiz es Serrac ve Libyalı isyancı Halife Hafter’in yanı sıra Türkiye, Rusya, ABD, Çin, Fransa, İtalya, İngiltere, BAE, Kongo, Cezayir ve Mısır ile BM, AB ve Arap Birliği’nin davet edildiğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya lideri Vladimir Putin’in 8 Ocak’ta yaptıkları çağrı ile Libya’da ateşkes konuşulmaya başlanmıştı. 13 Ocak’ta Türk ve Rus bakanlarla, Libya’nın iki tarafının da katıldığı Moskova’daki görüşmeler Hafter’in ateşkes anlaşmasını imzalamaması nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bugün Almanya Başbakan Angela Merkel’in liderliğindeki toplantıya Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin’in de katılmaları bekleniyor.
Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile telefonda görüştü. İki liderin Libya’daki gelişmeleri ele aldığı açıklandı.
Berlin konferansı öncesi AFP’ye konuşan BM Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame, barış için tüm dış müdahalelerin durması gerektiğini söyledi. Salame, “Dış müdahaleler kısa vadede aspirin etkisi yapabilir, ancak Libya’nın bütün dış müdahalelerin durmasına ihtiyacı var. Konferansın hedeflerinden biri bu” dedi.
İŞTE 6 MADDELİK YOL HARİTASI
RUSYA’nın sızdırdığına metne göre Berlin’de altı maddelik bir yol haritası öngörülüyor.
1) Kalıcı ateşkesin yapılması.
2) Libya’ya silah sevkiyatının durması.
3) Siyasi çözüm sürecinin başlatılması.
4) Devlet ordusunun kontrol sağlaması.
5) Ekonomik reformların yapılması.
6) İnsan haklarının korunması.
Berlin bildirisinin taraflarca kabul edilmesi durumunda belirlenen 6 maddenin hayata geçirilmesi için Uluslararası Yürütme Komitesi oluşturulması öngörülüyor. BM’nin kontrol ve denetiminde çalışacak Yürütme Komitesi iki bölümden oluşacak. İlkinde Libya krizi çözümünde arabulucu olan ülkelerin dışişleri bakanları ayda en az bir kere bir araya gelerek atılan adımları gözden geçirerek yapılan işleri rapor edecek. Komitenin ikinci ayağı uzmanlardan oluşacak. Bunlar iki ayda bir Libya veya Tunus’ta toplanarak kararların yerel düzeyde uygulamasını denetleyecek.