Beyaz deniz kulağı (white abalone) bir zamanlar Kaliforniya ve Meksika kıyılarında çok sayıda bulunuyordu, ticareti yapılmaya başlamadan önce bu kıyılarındaki yerli halk, binlerce yıl boyunca denizkulağı yiyordu ama şimdi nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya…
Bu neslin popülasyonu üreme oranlarındaki düşüş, aşırı avlanma v hastalıklar nedeniyle düşüş yaşıyor. Bu nedenle 2001’de nesli tehlike altındaki türler listesine giren ilk deniz omurgasızı oldu.
Bilim insanları bu canlı türünü koruma altına almak için yenilikçi teknikler kullanıyor. Yaklaşık 10 yıldır hiçbir beyaz denizkulağının dünyaya gelmemesi nedeniyle bilim insanları harekete geçti.
Son olarak Kaliforniya Üniversitesi’nde bir grup araştırmacı, nesli tükenmekte olan bu eşsiz deniz salyangozlarını (Haliotis sorenseni) kurtarmak ve sayısını artırmak için yeni bir çalışma yapıyor.
Kristin Aquilino ve ekibi, bu vahşi deniz salyangozlarının üreme günlerinde, şafaktan önce kalkıp onları tanklardan alıyorlar. Gün boyu denizkulaklarını, hazırladıkları deniz suyu ve hidrojen peroksitten oluşan “kimyasal aşk iksiri” dedikleri solüsyona batırarak saatlerce ıslatıyorlar. Böylelikle spermlerini ve yumurtalarını salmasına yol açan afrodizyak sağlanıyor.
Kalifornia Üniversitesi, Davis Bodega Deniz Laboratuvarı’nda bulunan Beyaz Abalone Yetiştirme Programı’nın baş bilim insanı Kristin Aquilino, “Beyaz deniz kulaklarının nesli tükenmek üzere. Bizlerin yardımımız olmadan geri dönemezler” diyor.
Fotoğraf: Reuters
Aquilino, ayrıca denizkulağının uzun mesafe ilişkilerinde kötü olduğunu, üreme hücrelerini serbest bırakmaları için onlara gerçekten çok romantik bir çözüm sunduklarını, onları bu aşk solüsyonun içine koyup laboratuvar ortamında birleştirip vahşi doğada son bulacak yavruların dünyaya gelmesini sağlayabileceklerini söylüyor.
Bu canlıların yumurtlama sayısı 2019 yılında 25 bine ulaşmıştı. Ancak pandemi nedeniyle sezon için tek bir çalışma ile sınırlandığından dolayı düşüş yaşandı. Ancak Aquilino, larvaların şimdiye kadarki en yüksek hayatta kalma oranlarına sahip olduğunu belirtiyor.
Fotoğraf: Reuters
Eğer denenen bu çalışma başarısız olursa, ilerleyen haftalarda aynı işlemi tekrar uygulanacak. Aquilino, “Onları çok fazla strese sokmadığımızdan emin olmak istiyoruz. Verilen bu aranın, beyaz denizkulaklarına iyi gelip onları daha üretken hale getirmesini umuyoruz” diyor.
Bu arada Kristin Aquilino, yüksek lisans öğrencisiyken eşi ile kırmızı denizkulağı araştırma dalışında tanışmış. Nişan yüzüğünde bir deniz kulağı incisi var. Ve kızları evde sahte bir deniz kulağı çiftliğiyle oynuyor. Aquilino, “Bu hem benim hem de ailemin kimliğinin gerçekten önemli bir parçası haline geldi” diyor.
Beyaz denizkulakları genellikle su yosunları yani alg ile beslenir. Boyutları ortalama 13-20 cm arasındadır ancak dünyanın farklı bölgelerinde 30 cm’yi bulabiliyor. Dış görünüşleri kulağa benzediği için denizkulağı adını almıştır. Kayalara tutunarak yaşayan denizkulaklarının çok ince ve oval şekilli bir kabuğu vardır.
Kabukları düz ve spiral şeklindedir ve kenarlarında sıra halinde dizilmiş delikleri vardır. Bu delikler nefes almaları için solunum gözenekleridir. Güçlü, kaslı ayakları sayesinde kayalara ve diğer sert yüzeylere tutunurlar ve oval şekilli kabukları onları avcılardan korur. Kabuğunun içi en az içindeki eti kadar değerlidir çünkü sedef kaplıdır. Sedefli kabukları süs eşyaları ve mücevher olarak kullanılır.
Beyaz denizkulakları, çok yavaş hareket ederler ve diplerde yaşar. Kayalara ve diğer sert yüzeylere kaslı ayaklarını kullanarak yapışırlar ve rahatsız edildiklerinde çıkarılması nerdeyse imkansızdır. Yetişkinler, dört ila altı yıl gibi bir sürede vahşi doğada cinsel olarak olgunlaşır. Yumurtalarını ve spermlerini suya bırakarak ürerler. Yetişkin erkek ve dişi deniz kulağı yumurtladıklarında birbirlerine yakın olduklarında döllenme daha başarılı olur, vahşi doğada başarılı bir şekilde yumurtladığında yetişkin larvalara dönüşür.
1970’lerde, Kaliforniya kıyıları dönüm başına 5000 beyaz deniz kulağına ev sahipliği yapıyordu. 20 yıl sonra araştırmalar aynı büyüklükteki alanda birden az deniz kulağı buldu. Bu nedenle 1997 yılında Kalifornya kıyılarındaki deniz kulağı avcılığı kapatıldı.
1997’den beri Kaliforniya’da okyanuslardan vahşi deniz kulağı toplamak yasa dışı olmasına rağmen, deniz kulağı etinin çok değerli oluşu ve yüksek fiyatla satılması onları kaçak avcıların hedefi haline getirdi.
Arkeologlar, deniz kabuğu ticaretinin kıta boyunca Mississippi Nehri’ne kadar uzandığını ve 5000 yıldan daha eski bir tarihe sahip olduğunu söylüyor.
