3 Kasım’daki ABD seçimlerinin ardından oy sayımının tamamlandığı eyaletlerdeki geçici sonuçlara göre, Demokrat Parti adayı eski Başkan Yardımcısı Joe Biden 253, Cumhuriyetçi Parti adayı Başkan Donald Trump ise 213 “seçici delege” kazanmış durumda.
OY SAYIMI SÜRÜYOR
Toplam 71 delegeyi temsil eden Pensilvanya, Kuzey Carolina, Georgia, Arizona, Nevada ve Alaska eyaletlerinde seçim sonuçları netleşmiş değil. Seçimin kaderini belirlemesi öngörülen kilit eyaletlerdeki başa baş yarışın sürmesi, galibin ilan edilmesini olanaksız kılıyor.
İKİ DAVAYA RET
Başkan’ın kampanya ekibi, çeşitli eyaletlerde oy sayımında “usulsüzlük” yapıldığı iddiasıyla yasal girişimde bulunacaklarını açıkladı. Ancak Trump’ın hukukçuları, başvurdukları ilk iki mahkemeden eli boş döndü. Georgia eyaletinde Cumhuriyetçiler, sandıklar kapandıktan sonra kullanılan oyların da sayıma dahil edildiğini iddia ederek, sayımın durdurulması talebiyle dava açtı. Mahkeme, yasal sürenin ardından oy pusulası kabul edildiğine dair kanıt olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Michigan’da da mahkeme, “gözlemcilerinin sandıklara yeterli erişimi olmadığı” gerekçesiyle sayımın durdurulmasını isteyen Cumhuriyetçi Parti’nin talebini reddetti.
YARGI SAVAŞI SÜRECEK
Trump’ın ekibi, bu iki eyalet dışında, önceki gece Demokratların zafer ilan ettiği Wisconsin’de oyların yeniden sayılmasını, ayrıca Cumhuriyetçiler ile Demokratlar arasındaki farkın hızla kapandığı Pensilvanya’da sayımın durdurulmasını talep ediyor. Trump’ın seçim kampanya direktörü Bill Stepien, “Eğer bütün oylar yasal şekilde hesaplanırsa Trump kazanıyor” iddiasında bulundu.
ÜÇ KRİTİK EYALET
Sonucun netleşmesi için Pensilvanya, Arizona ve Nevada eyaletlerine odaklanılmış durumda. Oyların yüzde 90’ına yakını sayılmışken Biden’ın önde olduğu Arizona ve Nevada’da sonucun bu şekilde tescillenmesi halinde Demokrat aday, kazanmak için gerekli 270 delege sayısına ulaşıyor. Seçici Kurul’a 20 delege gönderen Pensilvanya’da ise başlangıçta Trump açık ara önde giderken, posta oylarının sayımına geçilmesiyle, öngörüldüğü gibi fark Biden lehine hızla eridi.
‘SADAKATSİZ’ DELEGE
– ABD’de iki kademeli seçim sistemi uygulanıyor. Halk, o eyaletten “Seçici Kurul”a gidecek delegeleri belirlemek üzere oy veriyor. Herhangi bir eyalette oyların çoğunluğunu kazanan aday, birkaç istisna hariç, o eyaletin nüfus büyüklüğüne göre belirlenmiş seçici delegelerin tamamını alıyor. Delege sayısında 270’i yakalayan aday Beyaz Saray’ın yeni kiracısı olmaya hak kazanıyor.
– Kazananın 270 delege sayısına kıl payı ulaşma ihtimali ise “sadakatsiz delege” fenomeninin önemini arttırıyor. Pek çok eyalette yasalar, delegenin o bölgede birinci çıkan adaya oy vermesini şart koşuyor. Aksi durumda ya delege değiştiriliyor ya da cezalandırılıyor. Trump’ın başkan seçildiği 2016’da, 10 delege eyaletlerinde çıkan sonuca “sadakatsiz” davranırken, bunlardan 7’sinin oyu geçerli sayıldı. Ancak o dönem Trump lehine fark büyük olduğu için bunun sonuç üzerinde etkisi olmadı. Uzmanlar, sonucun değişebileceği bıçak sırtı durumlarda delegelerin, eyaletlerinin kararının aksi yönde hareket etmeyeceği görüşünde. Amerikan tarihinde bu şekilde sonucun değiştiği bir örnek yok.
– Seçici Kurul 14 Aralık’ta toplanacak ve oylarını kullanacak, yeni ABD Başkanı 20 Ocak 2021’de görevine başlayacak.
SOKAKLAR ERGİN: ‘HER OYU SAYIN’
Trump yanlıları Arizona’da sayım merkezleri önünde eylem yaparken Demokratlar da ‘Her oyu sayın’ diye gösteri yapıyor.
ABD’de seçimlerdeki belirsizliğin yanında birçok eyaletteki protestolar devam etti. Michigan eyaletinde bulunan Detroit ve Arizona’daki Phoenix şehirlerinde sokağa çıkan Trump destekçileri oy sayımının durdurulmasını istedi. Arizona’da oy sayımı devam ederken Associated Press ajansının ve Fox News televizyonunun eyalette seçimi Joe Biden’ın önde götürdüğünü duyurmasından sonra göstericiler seçim merkezinin önünde toplandı. Kalabalık, Beyaz Saray’a yakınlığıyla bilinen Fox News aleyhinde “Ayıp sana Fox” sloganları attı. Grubun arasındaki silahlı eylemciler dikkat çekti. Trump destekçileri Detroit kentinde de seçim merkezine zorla girmeye çalıştı.
NEW YORK’TA 50 GÖZALTI
Biden yanlıları ise New York’taki gösterilerde bütün oyların sayılmasını talep etti. Trump, kritik bazı eyaletlerde oy sayımının durdurulmasını isterken Biden taraftarlarının düzenlediği gösterilere “Tüm oyları sayın” sloganları damga vurdu. Union Meydanı yakınında yolu kapatan göstericilere polis müdahale etti, 50 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Portland’da düzenlenen Trump karşıtı gösterilerde ise 10 kişi gözaltına alınırken, eyalet valisi Kate Brown, Ulusal Muhafızların görevlendirildiğini duyurdu.
AGİT: SEÇİM İYİ YÖNETİLDİ
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), ABD’de başkanlık seçiminin iyi yönetildiğini ancak son derece kutuplaşmış bir siyasi ortamda geçtiğini belirtti. AGİT raporunda, “3 Kasım seçimi, genel anlamda iyi yönetilmiş olsa da, agresif kampanya söylemleriyle beslenen, kapsamlı politika tartışmaları barındırmayan, sistematik sahtekârlığa ilişkin temelsiz iddialar içeren son derece kutuplaşmış siyasi bir ortamda gerçekleşti” ifadeleri yer aldı. Rapora ilişkin açıklama yapan AGİT Gözlem Masası Koordinatörü Michael Georg Link, Başkan Trump’ın söylemlerine dikkat çekerek, “Temelsiz iddialar, halkın demokratik kurumlara olan güvenine zarar veriyor” dedi.
TRUMP İÇİN AYİN YAPTI, DÜNYA BU DUAYI KONUŞTU
ABD Başkanı Donald Trump’ın 17 yıldır ruhani danışmanlığını yapan Paula White-Cain, onun yeniden seçilmesi için dua ayini düzenledi. Duasında, “Trump’tan seçimi çalmaya çalışan şeytani konfederasyonları” hedef alan White-Cain seçimleri bir politik süreç değil “iyi ve kötünün savaşı” olarak nitelendirdi. Çarşamba akşamı gerçekleştirilen ayinde çekilen video sosyal medya kullanıcıları tarafından çokça paylaşıldı. “Cennetin köşelerinde zafer sesi duyuyorum” diyen White-Caine, Donald Trump’ın seçilmesinin “Tanrı’nın isteği” olduğunu iddia etti. Evanjelist din insanı White-Cain, 20 Ocak 2017’de Trump’ın yemin törenine katılarak, böyle bir törende dua eden ilk kadın olmuştu.
HAMANEY DALGA GEÇTİ: İŞTE AMERİKAN DEMOKRASİSİ BU!
İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD seçimlerinde ortaya çıkan kaotik tabloyu tiye aldı. Başkan Trump ve rakibi Biden arasındaki mücadele sürerken, Hamaney, rakiplerin birbiriyle atışmasını “Ne gösteri ama!” sözleriyle yorumladı. Önceki gün tweet atan Hamaney, “Biri diyor ki, bu ABD tarihindeki en hileli seçim. Bunu kim söylüyor. Şu an görevdeki Amerikan başkanı. Rakibi diyor ki, ‘Trump seçimlere hile karıştırmaya çalışıyor.’ İşte ABD seçimleri ve Amerikan demokrasisi bu” ifadelerini kullandı. Seçimler öncesinde ABD Başkanı Trump, İran’ı seçime müdahale etmekle suçlamıştı. Tahran iddiaları reddetmişti.
