Koronavirüse karşı dünyanın umudu olan ve ilk uluslararası onayı alan BioNTech-Pfizer aşısını almak için ülkeler arasında kıyasıya yarış sürüyor. Almanya’da hükümet, başlangıçta yeteri kadar BioNTech aşısı almadığı eleştirisiyle yoğun baskıyla karşı karşıya ve Marburg kentinde şubat ayı başında ek aşı üretimine başlanması için rekor hızla çalışma yürütülüyor. ABD’de bir ilaç şirketi tarafından yapılan araştırmada Prof. Dr. Şahin ve eşi Dr. Özlem Türeci’nin geliştirdiği BioNTech aşısının koronavirüsün 16 mutasyonuna karşı çok etkili olduğu sonucu, aşıya rağbeti çok daha arttırdı. İngiltere ve Güney Afrika’da görülen yeni koronavirüs türüne karşı etkisinin de araştırıldığı belirtilen açıklamada, “Biz 16 farklı mutasyonu test ettik. Virüs aşıya karşı kayda değer bir etki göstermedi” denildi.
‘DAHA KOLAY TUTUNUYOR’
ABD’de yapılan araştırma, BioNTech-Pfizer aşısının koronavirüsün mutasyona uğrayarak daha hızlı yayılan türüne karşı da etkili olduğunu ortaya koydu. ABD’li ilaç firması Pfizer’den yapılan açıklamada, Teksas Üniversitesi Tıp Fakültesi işbirliğinde yürütülen laboratuvar testlerinde, virüsün insan hücrelerine tutunmasını sağlayan ‘diken proteini’nde meydana gelen değişikliğin aşının etkisini değiştirmediği belirtildi. Aşıyı vurulan 20 kişiden alınan kan örnekleriyle yapılan testlerde, virüse karşı üretilen antikorların yeni mutasyonu etkisiz hale getirdiği tespit edildi. İngiltere ve Güney Afrika’da ortaya çıkan ‘N501Y’ adı verilen mutasyon, virüsün diken proteininin tek noktasında ortaya çıkan değişimden kaynaklanıyor. Mutasyonun virüsün vücuda daha kolay tutunmasını sağladığı ve böylece bulaşıcılığını arttırdığı tahmin ediliyor. Pfizer Bilim Operasyonları Üst Yöneticisi Dr. Philip Dormitzer, değişikliklerin aşı üzerindeki etkisine ilişkin çalışmaların süreceğini belirterek “İnsanları endişelendiren bu mutasyonun bir problem yaratmadığını görmek memnuniyet verici” ifadelerini kullandı. Virüsün Güney Afrika’da ortaya çıkan ‘E484K’ mutasyonu, bilim insanlarını endişeye sevk ediyor. Pfizer’ın araştırmasında yer almayan yeni mutasyonun, diken proteininde yeni değişimlere yol açtığı ifade ediliyor.
TIME’A KAPAK OLDULAR: AŞI DEVRİMİ
Türk bilim insanları Prof.Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci TIME dergisine kapak oldu. Ünlü dergi Prof. Dr. Şahin ve Dr. Türeci’yi “Aşı Devrimi” başlığıyla kapağa taşıdı. Çift, TIME’a kapak olan 10’uncu Türk oldu.
‘TÜRKİYE BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ’
◊ BioNTech şirketinin Türkiye’de de aşı üretimi için müzakereler sürüyor. Şirket tarafından Hürriyet gazetesine yapılan özel açıklamada, “Türkiye bizim için çok önemli bir pazar. Biz Türkiye’ye aşı miktarını ve aşı üretimini arttırmak için tüm farklı opsiyonlar üzerinde çalışıyoruz. Türkiye’ye ayrılan aşılar için Türkiye’den onay bekliyoruz. Aşılar hazır ve onay gelir gelmez gönderilecek” denildi. Prof. Dr. Şahin, Türkiye ile yaptıkları sözleşmede ilk etapta 2020 sonuna kadar 550 bin doz aşı, mart ayı sonuna kadar da 4.5 milyon doz göndermeyi taahhüt ettiklerini açıklamıştı.
MS HASTALARINA UMUT OLACAKLAR
Prof. Dr. Uğur Şahin ile Dr. Özlem Türeci, bugüne kadar çaresi bulunamayan sinsi bağışıklık sistemi hastalığı MS’e (Multipl Skleroz) karşı da bir aşı geliştirdi. BioNTech’in, Johannes Gutenberg Üniversitesi ile yaptığı ilk deney sonuçları saygın bilim dergisi Science’da yayınlandı. Aşı, fareler üzerinde denendi. MS olmayan fareler aşı sayesinde hastalığa yakalanmadı, MS’li farelerde de hastalık çok hafif geçti. Gen bazlı olan antijen içerikli mRNA aşı maddesinin MS’e yol açan merkezi sinir sistemindeki kronik iltihaplanmaları önlediği, böylece hastalığın oluşmasını engellediği belirtildi. Aşının sadece hastalığı önlemekle kalmayıp hastalığın ilerlemesini de durdurduğu ve kaybolan işlevleri kısmen tekrar ürettiği kaydedildi. Aşının ne zaman piyasaya çıkacağı konusunda ise bir tarih verilmedi. Dünyada 3 milyon, Türkiye’de ise 35 bin MS hastası var.
AB AŞI SİPARİŞİNİ İKİ KATINA ÇIKARDI
Koronavirüsle mücadele çerçevesinde aşılama stratejisini 27 Aralık’ta devreye sokan ancak sürecin yavaş işlemesi ve doz sayısının az olması nedeniyle eleştirilen Avrupa Birliği Komisyonu, Pfizer/BioNTech ile yeni bir anlaşma yaptı. Buna göre daha önce 300 milyon doz için anlaşan AB, 300 milyon doz daha alacak. Böylelikle AB’nin sadece Pfizer/BioNTech’ten alacağı aşı sayısı 600 milyona ulaşacak. Aşıların önemli bölümünün sonbahara kadar, nüfus oranlarına göre, AB ülkelerine dağıtılması öngörülüyor. (◊ Güven ÖZALP / BRÜKSEL)